زمینِ ما | سازندگی


این روزها، هیچ گوشه‌ای از دنیا نیست که با پدیده گرمایش زمین مواجه نبوده باشد. این پدیده، سال‌ها است که زنگِ خطر را برای بشر به صدا درآورده است. در این راه، ادبیات نیز به زعم و سهم خود آثاری در جهت آگاهی‌بخشی خلق کرده است. «طوفان مهیب» [Tales from The Warming] اثر لورین رابینسون [Lorin Ralph Robinson] که به‌تازگی با ترجمه حیدر خسروی از سوی نشر خوب منتشر شده، روایت‌هایی است از رویاروییِ انسان‌ها با زمینِ درحالِ مرگ.

طوفان مهیب» [Tales from The Warming]  لورین رابینسون [Lorin Ralph Robinson]

کتاب شامل ده داستان درباره گرمایش و انهدام زمین به دست بشر است؛ بشری که همین یک دانه خانه را دارد، اما کمر بسته است تا ته جانش را بمکد و نابودش کند. «طوفان مهیب» به پرسش مهمی در قالب ده داستان پاسخ می‌دهد: اینکه چرا به‌رغمِ هشدارهای تقریبا هرروزه درباره تغییرات زمین، به‌خاطر گرم‌شدن آن، بیشتر مردم بی‌اعتنایند؟

پاسخ این پرسش را می‌توان در همان مقدمه کتاب پیدا کرد. آقای رابینسون در مقدمه کتابش قورباقه‌ای را مثال می‌زند که در آب ولرم کم‌کم پخته می‌شود و می‌میرد. بدون آنکه متوجه این امر باشد. این مثال خیلی زیبا تصویر وضعیت حال حاضر انسان در زمین را برای خواننده جا می‌اندازد. رابینسون معتقد است که ما «نقطه عدم بازگشت را رد کرده‌ایم. زمین پخته است. دیگر بازگشتی در کار نیست.»

«طوفان مهیب» از داستان «کلیمانجارو» در تانزانیا، فوریه 2021 شروع می‌شود، و با داستان «شروع دوباره» در گرینلند، 20 فوریه 2059 ادامه می‌یابد، سفری از اکنونِ زمین به آینده‌ زمین. آیا تا آن موقع بشر و زمین، زنده می‌مانند؟

بیشتر داستان‌های کتاب، درباره دردسرهای عظیم قشر فقیر دنیا است. اینکه شاید ما در کشورهای توسعه‌یافته یا حتی درحال توسعه چندان متوجه مصیبت‌های گرم‌شدن زمین نشویم. اما انسان‌هایی مجبور شده‌اند به این خاطر مهاجرت کنند. البته که آقای رابینسون معتقد است کشورهای توسعه‌یافته هم در امان نیستند. همانطور که در داستان هشتم این کتاب به‌نام «فرار از ال.ای» می‌خوانیم. یا داستان‌هایی درباره مکان‌های معروفی در دنیا که به‌خاطر گرمایش این کره خاکی درحال مرگ‌اند. مثلا در داستان اول که در تانزانیا اتفاق می‌افتد. شخصیت داستان به‌نام کُنت ویتیکر به کلیمانجارو صعود می‌کند تا به همه نشان بدهد که آخرین قطعه‌ یخ این قله دارد دارِ فانی را وداع می‌گوید.

در داستان دیگری دختری عاشق شهرش را داریم که مجبور است واقعیت تلخ زیر آب‌رفتن شهرش کنار بیاید. آن‌هم چه شهری! ونیز! شهر نور. شاید این غرق‌شدن به‌زودی اتفاق نیفتد، ولی حتما می‌افتد. به همین خاطر است که شهرداری تصمیم گرفته نقاشی‌ها و آثار مهم هنری و تاریخی را از ونیز خارج کند. قرار است این آثار را به موزه‌ای ببرند که فعلا در خطر غرق‌شدن نباشد. بعضی از شهروندان ونیز، این شهر به «حبه قندی تشبیه می‌کنند که در قهوه می‌افتد و حل می‌شود.» تشبیهی که می‌توان آن را به کره زمین دوست‌داشتنیمان هم نسبت داد.

«طوفان مهیب» برای دغدغه‌مندان و مدافعان و محافظان محیط‌زیست کتابی «پُر آب چشم» است، اما برای کسانی که سرشان را زیر برف‌های آب‌شده کلیمانجارو کرده‌اند و همچنان فکر می‌کنند این زمین هیچ‌وقت نمی‌میرد، آخرین اخطار است. شاید خواندن داستان سومون و خانواده‌اش در بنگلادش، سیلی‌ای باشد که سربه‌زیر برف‌روها را به‌درآورد. سومون، مردی که درعین فقر مجبور شد خانه‌اش را رها کند. خانواده‌اش را در طوفانی مهیب، با قایق به‌جای دیگر ببرد: «وقتی خورشید داشت از پشت تپه‌های چیتاگونگ بالا می‌آمد، تپه‌ها درست روی خط افق بودند. سومون جلوی قایق نشسته بود. قرص گلگون خورشید بالای تپه‌ها بود و رگه نوری را در امتداد آب‌های نقره‌ای-خاکستری، که به آرامی حرکت می‌کردند، می‌کشید...»

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

هنر مدرن برای او نه تزئینی یا سرگرم‌کننده، بلکه تلاشی برای بیان حقیقتی تاریخی و مقاومت در برابر ایدئولوژی‌های سرکوبگر بود... وسیقی شوئنبرگ در نگاه او، مقاومت در برابر تجاری‌شدن و یکدست‌شدن فرهنگ است... استراوینسکی بیشتر به سمت آیین‌گرایی و نوعی بازنمایی «کودکانه» یا «بدوی» گرایش دارد که می‌تواند به‌طور ناخواسته هم‌سویی با ساختارهای اقتدارگرایانه پیدا کند ...
باشگاه به رهبری جدید نیاز داشت... این پروژه 15 سال طول کشید و نزدیک به 200 شرکت را پایش کرد... این کتاب می‌خواهد به شما کمک کند فرهنگ برنده خود را خلق کنید... موفقیت مطلقاً ربطی به خوش‌شانسی ندارد، بلکه بیشتر به فرهنگ خوب مرتبط است... معاون عملیاتی ارشد نیروی کار گوگل نوشته: فرهنگ زیربنای تمام کارهایی است که ما در گوگل انجام می‌دهیم ...
طنز مردمی، ابزاری برای مقاومت است. در جهانی که هر لبخند واقعی تهدید به شمار می‌رود، کنایه‌های پچ‌پچه‌وار در صف نانوایی، تمسخر لقب‌ها و شعارها، به شکلی از اعتراض درمی‌آید. این طنز، از جنس خنده‌ و شادی نیست، بلکه از درد زاده شده، از ضرورت بقا در فضایی که حقیقت تاب‌آوردنی نیست. برخلاف شادی مصنوعی دیکتاتورها که نمایش اطاعت است، طنز مردم گفت‌وگویی است در سایه‌ ترس، شکلی از بقا که گرچه قدرت را سرنگون نمی‌کند اما آن را به سخره می‌گیرد. ...
هیتلر ۲۶ساله، در جبهه شمال فرانسه، در یک وقفه کوتاه میان نبرد، به نزدیک‌ترین شهر می‌رود تا کتابی بخرد. او در آن زمان، اوقات فراغتش را چگونه می‌گذراند؟ با خواندن کتابی محبوب از ماکس آزبرن درباره تاریخ معماری برلین... اولین وسیله خانگی‌اش یک قفسه چوبی کتاب بود -که خیلی زود پر شد از رمان‌های جنایی ارزان، تاریخ‌های نظامی، خاطرات، آثار مونتسکیو، روسو و کانت، فیلسوفان یهودستیز، ملی‌گرایان و نظریه‌پردازان توطئه ...
در طبقه متوسط، زندگی عاطفی افراد تحت تأثیر منطق بازار و بده‌بستان شکل می‌گیرد، و سرمایه‌گذاری عاطفی به یکی از ابزارهای هدایت فرد در مسیر موفقیت و خودسازی تبدیل می‌شود... تکنیک‌های روانشناسی، برخلاف ادعای آزادی‌بخشی، در بسیاری از موارد، افراد را در قالب‌های رفتاری، احساسی و شناختی خاصی جای می‌دهند که با منطق بازار، رقابت، و نظم سازمانی سرمایه‌دارانه سازگار است ...