کتاب «دریچه‌ای به شعر سپید پارسی؛ از آغاز تا دهه ۱۳۷۰» نوشته کامیار عابدی توسط انتشارات جهان کتاب منتشر و راهی بازار نشر شد.

دریچه‌ای به شعر سپید پارسی؛ از آغاز تا دهه ۱۳۷۰ کامیار عابدی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کامیار عابدی نویسنده این‌کتاب و پژوهشگر شعر فارسی، پیش‌تر «مهدی حمیدی شیرازی؛ شاعر و عاشق»، «سیمین بهبهانی شاعر و تکاپوگر مدنی»، «بیژن جلالی، شعرهایش و دل ما» و ... را با همکاری این‌ناشر درباره شاعران معاصر فارسی منتشر کرده است. عابدی در کتاب جدید خود که دو بخش دارد، تلاش کرده در بخش اول که ۳۰ فصل را شامل می‌شود، ریشه‌ها، جوانب، شاخه‌ها، گروه‌ها و تقسیم‌بندی‌های دوره‌ای یا شکلی شعر سپید را از ابتدای تولد تا پایان دهه ۱۳۷۰ بررسی کند. در بخش دوم هم نویسنده آرا و نظرات موافق و مخالف بین ۳۰ شاعر و ادیب را درباره شعر سپید از منابع مختلف گرداوری و تدوین کرده است.

بخش اول این‌کتاب، «شعر سپید: تحلیل‌ها و نمونه‌ها» است که این‌عناوین را شامل می‌شود:

آینده تجدد در شعر فارسی از نگاه شاعری سنت‌گرا در سال ۱۳۳۲، آرای قدما در زمینه وزن و قافیه در شعر، خروج از معیارهای متعارف عروض در دوره‌های متقدم، خروج از معیارهای متعارف عروض در دوره‌های متاخر، شعر منثور ایران در پرتو شعر منثور فرانسوی، از عروض کهن به عروض نیمایی از عروض نیمایی به عروض منعطف، تجربه‌های منثور در شعر نیما و نسل نخست شعر نیمایی، نحله ادبی سخن و شعر منثور، احمد شاملو و شعر منثور،‌ شعر منثور یا شعر سپید؟، دوره‌های شعر سپید در ایران، رنگین‌کمانی از سپیدسرایان: از شاملو تا دهه ۱۳۷۰، چند سپیدسرا به انتخاب محمدعلی سپانلو، چندسپیدسرا به انتخاب محمدمختاری، چندسپیدسرای موج نو شعر دیگر شعر حجم موج ناب و شعر به دقیقه اکنون، چند سپیدسرای ساختارگرا و ساختارگریز، چند سپیدسرا به انتخاب تورج رهنما، چند سپیدسرای شعر مهاجرت، چند سپیدسرای شعر مذهبی-انقلابی، چند سپیدسرای منفرد، شعر سپید در تجربه شاعران نیمایی متاخر، آبشخورهای شعر سپید: نثر کهن فارسی، تحلیل‌ها و پیشنهادهای ملک‌الشعراء بهار ناصرالدین صاحب‌الزمانی رضا براهنی و شفیعی کدکنی، شعر سپید و سرودهای باستانی: اوستایی مانوی و پهلوی، شعر سپید و ترجمه عهد عتیق و عهد جدید به فارسی، شعر سپید ایران و شعر فرنگی، چرایی نضج و رواج شعر سپید در ایران، برخی ویژگی‌های شعر سپید پارسی،‌ فرجام سخن.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم؛

انتشار مجله بهار (۱۲۸۹) به مدیری یوسف اعتصام‌الملک (پدر پروین اعتصامی) یک واقعه ادبی پراهمیت در تاریخ زبان فارسی و ادبیات ایران محسوب می‌شود. زیرا، این مجله آغازگر انتشار ترجمه‌هایی از شعر و نثر اروپایی به نثر فارسی بود. این کار کم‌سابقه در سال‌ها و دهه‌های بعد در مجله‌ها و روزنامه‌های ادبی، فرهنگی و حتی اجتماعی و سیاسی مختلف پی گرفته شد. برخی از شاعران و نویسندگان با الهام از این‌ترجمه‌ها (یا گاه با توجه به متن اصلی شعرها و نثرها) به نگارش نثر یا سرودن شعر پرداختند. چنین سروده‌هایی در آغاز در قالب‌های غزل و قصیده و به‌ویژه مثنوی و قطعه، و به تدریج در قالب‌های نوظهور عروضی مانند دوبیت‌ها (چهارپاره) یا چندبیت‌های پیوسته بود. در مَثَل، شعر پُرشهرتِ «گلدان شکسته» سروده سولی پرودوم (برنده نخستین جایزه ادبی نوبل: ۱۹۰۱) در طول سال‌های ۱۲۹۵ تا ۱۳۲۵ دست‌کم، چهاربار به‌صورت مستقیم و یک‌بار به نحو غیرمستقیم دستمایه سروده‌هایی در قالب‌های پیش‌گفته شده است. (ر.ک: گلدان شکسته پرودوم، صص ۴۳_۴۱) بیت‌های نخست این پنج شعر به ترتیب تاریخ سرایش بدین ترتیب است:...

این‌کتاب با ۲۵۲ صفحه، شمارگان ۴۰۰ نسخه و قیمت ۷۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...