کتاب «متون فقه شهیدین» اثر مهدی منتظر قائم از سوی سازمان سمت و با همکاری دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری منتشر شد.

متون فقه شهیدین مهدی منتظر قائم

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «متون فقه شهیدین» اثر مهدی منتظر قائم در 763 صفحه و با شمارگان 300 نسخه و قیمت 119 هزار تومان از سوی سازمان سمت و با همکاری دانشگاه علوم قضایی و عدالت اداری منتشر شد.

نویسنده در پیشگفتار این اثر آورده است: «این کتاب برای دانشجویان رشته حقوق و حقوق اسلامی در مقطع کارشناسی به عنوان یکی از منابع درس متون فقه تدوین شده است. امید است سایر دانشجویان، طلاب و دیگر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند.

محمد العاملی معروف به «شهید اول» (شهادت:786 ق)، کتاب اللمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیه را نوشت و زین‌الدین العاملی معروف به «شهید ثانی» (شهادت: 966 ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه را تألیف کرد که شرح ممزوج با متن است و به شرح لمعه معروف شده است. شرح لمعه که همه ابواب رایج فقهی را دربر دارد، صدها سال است کتاب درسیِ حوزه‌­های علوم دینی است و قسمت­هایی از این دو کتاب ده‌­ها سال است در دانشکده‌­های حقوق و الهیات تدریس می‌شود.»

در ادامه همین مقدمه می‌نویسد: «اختصارِ اللمعه موجب شده بسیاری از مسائل فقهی و ادله­ آن ذکر نشود و بعضی از عبارت‌­های آن را برای دانشجویان مبهم کند. توضیح و تفصیل شرح لمعه نیز باعث طرح بعضی از مطالب غیرضروری شده که با فرصت محدود دانشجویی مناسب نبوده­ و نیست. از این‌رو، علیرضا امینی و سید محمدرضا آیتی، از استادان محترم حوزوی، مطالب غیر ضروری شرح لمعه را حذف و بعضی از مواد قانونی مناسب با آن را در پاورقی اضافه کرده و انتشارات طه و سازمان «سمت» آن را به نام تحریر الروضه فی شرح اللمعه در سال 1381 منتشر کردند. پس از آن بعضی از دانشکده‌­ها، ازجمله دانشکده علوم قضایی که نسبت به سایر دانشکده­‌های حقوق برای تدریس متون فقهی وقت بیشتری گذاشته بود، تحریر الروضه را منبع اصلی درس «متون فقه» قرار دادند.»

وی یادآوری می‌کند: «با تدریس این کتاب از آغاز انتشار، به نظر رسید برای تسهیل مطالعه استادان و دانشجویان لازم است بعضی از مطالب آن توضیح یا تفصیل داده شود. از این‌رو، با هماهنگی آقای علیرضا امینی در موارد لازم مطالبی در پاورقی اضافه شد. در این پاورقی‌­ها عبارت­‌های مشکل توضیح داده شده، به بعضی از نظرهای دیگر اشاره شده، بعضی از آیات و روایاتِ مستندِ فتواها اضافه و در بعضی موارد، ادامه عبارت شرح لمعه ضمیمه شده است. از آن سال تا کنون اکثر مباحث حقوقی تحریر الروضه و مباحث «قصاص و دیات» از شرح لمعه (با حذف احکام بردگان) به همراه این توضیح‌­ها و تفصیل­‌ها به صورت جزوه­‌های درسی و به عنوان متون فقه یک تا هفت بارها تدریس و هر بار بازنگری شده است. تلاش شده است پاورقی­‌ها به­‌گونه­‌ای باشد که استادان و دانشجویان را برای فهم بهترِ متن، از مراجعه به قرآن، کتب روایی متقدمان (مثل کتب اربعه)، بعضی از کتب فقهی و شرح­‌هایی که برای متن لمعه و شرح لمعه نوشته شده، بی‌­نیاز کند.»

در جایی دیگر نیز آورده است: «پس از انتشار چاپ بیست و دوم تحریر الروضه در سال 1397 (با ویرایش جدید)، این جزوه­‌های درسی با آن مطابقت داده شد، تغییرهای مواد قانونی إعمال شد، بعد از هر مبحث، نمونه سؤال اضافه شد و با تجمیع آن­ها و موافقت مؤلّفان محترم، مدیر محترم «طه» و رئیس محترم «سمت» با انتشار آن، مراحل داوری و انعقاد قرارداد بین «سمت» و دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری پایان یافت و به نام «متون فقه شهیدین» با ویراستاری دقیق خانم عذرا قبله‌ای در نوبت چاپ قرار گرفت.»

در پشت جلد این کتاب نیز درج شده است: «تحریر الروضه که گزیده جامعی از شرح لمعه (تالیف دو شهید محمد و زین‌الدین العاملی) است مهم‌ترین منبع درس متون فقه شهیدین مباحث جهاد تا حدود را از این کتاب و قصاص و دیات را از شرح لمعه نقل کرده و پاورقی‌هایی به آن افزوده است. در پاورقی‌ها برخی از عبارت‌های مشکل متن توضیح‌داده‌شده، بعضی از مطالب آن مفصل‌تر بیان شده و روایات مورد استناد فقها از کتب روایی متقدم نقل شده است. این توضیح و تفصیل‌ها بر اعتبار تحریر الروضه افزوده و اغلب استادان و دانشجویان را از رجوع به کتب روایی و فقهی و شرح‌ها و ترجمه‌های شرح‌العمه بی‌نیاز کرده است.

با مطالعه این کتاب معلوم می‌شود بسیاری از فتواهای فقهای قدیم کارآمد و عقلایی است. به علاوه، اجتهاد مستمر موجب شده است فقه به سمت کارآمدی بیشتر پیش برود و توجه فقیهان به ارزش‌گذاری‌های بیشتر شود. اکنون بسیاری از مجتهدان دریافته‌اند برای تعالی فقه علاوه بر احاطه بر فتواهای فقهای قدیم و ادله آنان؛ شناخت مقتضیات زمانه نیز لازم است.»

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...