هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد»، مجله تخصصی بررسی و نقد کتاب، این‌بار با موضوع «ادبیات داستانی» و با عنوان «پرونده‌ای برای رمان دینی» منتشر شد.

هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، این شماره از مجله «گاهِ نقد»، نخستین جلد این مجله با موضوع «ادبیات داستانی» است. این شماره به «پرونده‌ای برای رمان دینی» اختصاص دارد و تلاش می‌کند تا نگاهی دقیق به مفهوم رمان دینی و ویژگی‌های آن بیندازد. در این شماره در چند بخش مختلف، ابتدا تعاریف و چیستی رمان دینی بررسی می‌شود و سپس در گفت‌وگو با صاحب‌نظران این حوزه و یادداشت‌های کارشناسان، به جست‌وجوی رمان دینی در ادبیات داستانی ایران خواهیم پرداخت.

«گفتار»، «جستار»، «نوشتار»، «هشدار»، «دیدار»، «نقدوار» و «پیوست» بخش‌های گوناگون این شماره هستند که هرکدام از زاویه‌ای متفاوت به رمان دینی و ویژگی‌های آن و نمونه‌های مختلف در آینۀ کتاب‌ها نگریسته‌اند.

در «گفتار»، سردبیر مجموعه ادبیات داستانی «گاهِ نقد»، حسین زحمتکش زنجانی، نگاهی به تاریخچه داستان‌نویسی در جهان و ایران و فرازوفرودها و نقاط عطف آن می‌اندازد و «داستانِ داستان‌نویسی ایران» در دوران پیشامدرن تا پسامدرن را بررسی می‌کند. همچنین تفاوت چیستی داستان و رمان را روشن می‌سازد و در نهایت، با ورود به مرز داستان و رمان دینی، به‌مرور ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازد.

در بخش «جستار»، اعضای هیئت تحریریه، به موضوع هنجار در ادبیات داستانی و رمان دینی توجه می‌کنند و امکان وجود رمان دینی را مثبت می‌دانند و سرشاخه‌های رمان دینی و ارزشی را می‌کاوند.

در «نوشتار»، هفت یادداشت از هفت کارشناس این عرصه جای گرفته است که هرکدام گوشه‌ای از موضوع ادبیات و رمان دینی را بررسی می‌کنند. در یادداشت‌های این بخش، مهدی کفاش درباره «ادبیات دینی و هزار اما و اگر و شاید» سخن می‌گوید، میرشمس‌الدین فلاح هاشمی ارتباط میان «خداوند، دین و داستان» را روشن می‌کند، محمدقائم خانی به بررسی رابطه «ادبیات و زبان دین» می‌پردازد، سیدمحمدحسین فیروزآبادی «روایت داستانی در قرآن در مقایسه با شاخصه‌های رمان‌نویسی مدرن» را مرور می‌کند، وحید زندکریمخانی جست‌وجوی «رئالیسم جادویی و رئالیسم عرفانی» را در دنیای مولوی پی می‌گیرد، مجتبی رنجبر یخفروزانی به سراغ تولستوی می‌رود و «تغییر رویکرد لئو تولستوی به رسالت هنر و خلق آثار داستانیِ دینی و اخلاقی» را بازخوانی می‌کند و در نهایت، علی شِشتمدی «آسیب‌شناسی ادبیات داستانی دینی» را انجام می‌دهد.

در بخش «هشدار»، حسین زحمتکش زنجانی «هیاهوی رسانه‌ای ملت عشق» را ردیابی می‌کند و دربارۀ کتاب «ملت عشق»، تبلیغات و حمایت‌های آن، ترجمه‌های گوناگون و دلایل پرفروش شدنش سخن می‌گوید و این نکته را بررسی می‌کند که کتابی به نام «ملت عشق» هرگز نوشته نشده و آنچه در بازار ایران به فروش می‌رسد، دقیقاً چیست و چگونه به این جایگاه رسیده است.

در «دیدار»، با سه تن از اندیشمندان و صاحب‌نظران عرصه ادبیات دینی دیدار شده و گفت‌وگوهایی روشنگر با آن‌ها صورت گرفته است. احمد شاکری در مصاحبه‌ای با عنوان «رمان بومی چاره‌ای جز دینی‌بودن ندارد»، دیدگاه‌های خود را در این زمینه بیان و این موضوع مهم را مطرح می‌کند که آیا رمان دینی اساساً امکان تحقق دارد، یا رمان و دین اصلاً با یکدیگر جمع‌پذیر نیستند. در دومین مصاحبه، علی‌اصغر عزتی‌پاک «رمان‌نویسی بر بستری از باورهای الهی» را تحلیل می‌کند و مرز رمان دینی و رمان فقهی را مشخص می‌کند و به واکاوی ویژگی‌های دینی بودن رمان می‌پردازد. کامران پارسی‌نژاد نیز در سومین مصاحبه، درباره «ژانری به نام ادبیات داستانی دینی» می‌گوید و جای خالی نویسنده و باورهایش در رمان دینی را مطرح می‌کند.

بخش «نقدوار» به مرور رمان‌های نویسندگان ایرانی که در دو سال گذشته چاپ شده است، می‌پردازد و این رمان‌ها را در دو گروه هنجارین و هنجارستیز دسته‌بندی می‌کند و نقد و بررسی آن‌ها را به قلم کارشناسان مختلف در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

در «پیوست»، آخرین بخش هفتمین شماره از گاهِ نقد، دو بسته پیشنهادی برای خوانندگان محترم و علاقه‌مندان به این حوزه آماده شده است. نخستین بسته کتاب‌هایی با موضوع «پژوهش و نقد ادبی» را معرفی می‌کند و در دومین بسته پیشنهادی کتاب‌هایی در زمینه «مستندنگاری پایداری» گردآوری شده است.

هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد» به سردبیری حسین زحمتکش زنجانی، در 288 صفحه عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

در قرن بیستم مشهورترین صادرات شیلی نه استخراج از معادنش که تبعیدی‌های سیاسی‌اش بود. در میان این سیل تبعیدی‌ها چهره‌هایی بودند سخت اثرگذار که ازجمله‌ی آنها یکی‌شان آریل دورفمن است... از امید واهی برای شکست دیکتاتور و پیروزی یک‌شبه بر سیاهی گفته است که دست آخر به سرخوردگی جمعی ختم می‌شود... بهار پراگ و انقلاب شیلی، هردو به‌دست نیروهای سرکوبگر مشابهی سرکوب شده‌اند؛ یکی به دست امپراتوری شوروی و دیگری به دست آمریکایی‌ها ...
اصلاح‌طلبی در سایه‌ی دولت منتظم مطلقه را یگانه راهبرد پیوستن ایران به قافله‌ی تجدد جهانی می‌دانست... سفیر انگلیس در ایران، یک سال و اندی بعد از حکومت ناصرالدین شاه: شاه دانا‌تر و کاردان‌تر از سابق به نظر رسید... دست بسیاری از اهالی دربار را از اموال عمومی کوتاه و کارنامه‌ی اعمالشان را ذیل حساب و کتاب مملکتی بازتعریف کرد؛ از جمله مهدعلیا مادر شاه... شاه به خوبی بر فساد اداری و ناکارآمدی دیوان قدیمی خویش واقف بود و شاید در این مقطع زمانی به فکر پیگیری اصلاحات امیر افتاده بود ...
در خانواده‌ای اصالتاً رشتی، تجارت‌پیشه و مشروطه‌خواه دیده به جهان گشود... در دانشگاه ملی ایران به تدریس مشغول می‌شود و به‌طور مخفیانه عضو «سازمان انقلابی حزب توده ایران»... فجایع نظام‌های موجود کمونیستی را نه انحرافی از مارکسیسم که محصول آن دانست... توتالیتاریسم خصم بی چون‌وچرای فردیت است و همه را یکرنگ و هم‌شکل می‌خواهد... انسانها باید گذشته و خاطرات خود را وا بگذارند و دیروز و امروز و فردا را تنها در آیینه ایدئولوژی تاریخی ببینند... او تجدد و خودشناسی را ملازم یکدیگر معرفی می‌کند... نقد خود‌ ...
تغییر آیین داده و احساس می‌کند در میان اعتقادات مذهبی جدیدش حبس شده‌ است. با افراد دیگری که تغییر مذهب داده‌اند ملاقات می‌کند و متوجه می‌شود که آنها نه مثل گوسفند کودن هستند، نه پخمه و نه مثل خانم هاگ که مذهبش تماما انگیزه‌ مادی دارد نفرت‌انگیز... صدا اصرار دارد که او و هرکسی که او می‌شناسد خیالی هستند... آیا ما همگی دیوانگان مبادی آدابی هستیم که با جنون دیگران مدارا می‌کنیم؟... بیش از هر چیز کتابی است درباره اینکه کتاب‌ها چه می‌کنند، درباره زبان و اینکه ما چطور از آن استفاده می‌کنیم ...
پسرک کفاشی که مشغول برق انداختن کفش‌های جوزف کندی بود گفت قصد دارد سهام بخرد. کندی به سرعت دریافت که حباب بازار سهام در آستانه ترکیدن است و با پیش‌بینی سقوط بازار، بی‌درنگ تمام سهامش را فروخت... در مقابلِ دنیای روان و دلچسب داستان‌سرایی برای اقتصاد اما، ادبیات خشک و بی‌روحی قرار دارد که درک آن از حوصله مردم خارج است... هراری معتقد است داستان‌سرایی موفق «میلیون‌ها غریبه را قادر می‌کند با یکدیگر همکاری و در جهت اهداف مشترک کار کنند»... اقتصاددانان باید داستان‌های علمی-تخیلی بخوانند ...