هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد»، مجله تخصصی بررسی و نقد کتاب، این‌بار با موضوع «ادبیات داستانی» و با عنوان «پرونده‌ای برای رمان دینی» منتشر شد.

هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، این شماره از مجله «گاهِ نقد»، نخستین جلد این مجله با موضوع «ادبیات داستانی» است. این شماره به «پرونده‌ای برای رمان دینی» اختصاص دارد و تلاش می‌کند تا نگاهی دقیق به مفهوم رمان دینی و ویژگی‌های آن بیندازد. در این شماره در چند بخش مختلف، ابتدا تعاریف و چیستی رمان دینی بررسی می‌شود و سپس در گفت‌وگو با صاحب‌نظران این حوزه و یادداشت‌های کارشناسان، به جست‌وجوی رمان دینی در ادبیات داستانی ایران خواهیم پرداخت.

«گفتار»، «جستار»، «نوشتار»، «هشدار»، «دیدار»، «نقدوار» و «پیوست» بخش‌های گوناگون این شماره هستند که هرکدام از زاویه‌ای متفاوت به رمان دینی و ویژگی‌های آن و نمونه‌های مختلف در آینۀ کتاب‌ها نگریسته‌اند.

در «گفتار»، سردبیر مجموعه ادبیات داستانی «گاهِ نقد»، حسین زحمتکش زنجانی، نگاهی به تاریخچه داستان‌نویسی در جهان و ایران و فرازوفرودها و نقاط عطف آن می‌اندازد و «داستانِ داستان‌نویسی ایران» در دوران پیشامدرن تا پسامدرن را بررسی می‌کند. همچنین تفاوت چیستی داستان و رمان را روشن می‌سازد و در نهایت، با ورود به مرز داستان و رمان دینی، به‌مرور ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازد.

در بخش «جستار»، اعضای هیئت تحریریه، به موضوع هنجار در ادبیات داستانی و رمان دینی توجه می‌کنند و امکان وجود رمان دینی را مثبت می‌دانند و سرشاخه‌های رمان دینی و ارزشی را می‌کاوند.

در «نوشتار»، هفت یادداشت از هفت کارشناس این عرصه جای گرفته است که هرکدام گوشه‌ای از موضوع ادبیات و رمان دینی را بررسی می‌کنند. در یادداشت‌های این بخش، مهدی کفاش درباره «ادبیات دینی و هزار اما و اگر و شاید» سخن می‌گوید، میرشمس‌الدین فلاح هاشمی ارتباط میان «خداوند، دین و داستان» را روشن می‌کند، محمدقائم خانی به بررسی رابطه «ادبیات و زبان دین» می‌پردازد، سیدمحمدحسین فیروزآبادی «روایت داستانی در قرآن در مقایسه با شاخصه‌های رمان‌نویسی مدرن» را مرور می‌کند، وحید زندکریمخانی جست‌وجوی «رئالیسم جادویی و رئالیسم عرفانی» را در دنیای مولوی پی می‌گیرد، مجتبی رنجبر یخفروزانی به سراغ تولستوی می‌رود و «تغییر رویکرد لئو تولستوی به رسالت هنر و خلق آثار داستانیِ دینی و اخلاقی» را بازخوانی می‌کند و در نهایت، علی شِشتمدی «آسیب‌شناسی ادبیات داستانی دینی» را انجام می‌دهد.

در بخش «هشدار»، حسین زحمتکش زنجانی «هیاهوی رسانه‌ای ملت عشق» را ردیابی می‌کند و دربارۀ کتاب «ملت عشق»، تبلیغات و حمایت‌های آن، ترجمه‌های گوناگون و دلایل پرفروش شدنش سخن می‌گوید و این نکته را بررسی می‌کند که کتابی به نام «ملت عشق» هرگز نوشته نشده و آنچه در بازار ایران به فروش می‌رسد، دقیقاً چیست و چگونه به این جایگاه رسیده است.

در «دیدار»، با سه تن از اندیشمندان و صاحب‌نظران عرصه ادبیات دینی دیدار شده و گفت‌وگوهایی روشنگر با آن‌ها صورت گرفته است. احمد شاکری در مصاحبه‌ای با عنوان «رمان بومی چاره‌ای جز دینی‌بودن ندارد»، دیدگاه‌های خود را در این زمینه بیان و این موضوع مهم را مطرح می‌کند که آیا رمان دینی اساساً امکان تحقق دارد، یا رمان و دین اصلاً با یکدیگر جمع‌پذیر نیستند. در دومین مصاحبه، علی‌اصغر عزتی‌پاک «رمان‌نویسی بر بستری از باورهای الهی» را تحلیل می‌کند و مرز رمان دینی و رمان فقهی را مشخص می‌کند و به واکاوی ویژگی‌های دینی بودن رمان می‌پردازد. کامران پارسی‌نژاد نیز در سومین مصاحبه، درباره «ژانری به نام ادبیات داستانی دینی» می‌گوید و جای خالی نویسنده و باورهایش در رمان دینی را مطرح می‌کند.

بخش «نقدوار» به مرور رمان‌های نویسندگان ایرانی که در دو سال گذشته چاپ شده است، می‌پردازد و این رمان‌ها را در دو گروه هنجارین و هنجارستیز دسته‌بندی می‌کند و نقد و بررسی آن‌ها را به قلم کارشناسان مختلف در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

در «پیوست»، آخرین بخش هفتمین شماره از گاهِ نقد، دو بسته پیشنهادی برای خوانندگان محترم و علاقه‌مندان به این حوزه آماده شده است. نخستین بسته کتاب‌هایی با موضوع «پژوهش و نقد ادبی» را معرفی می‌کند و در دومین بسته پیشنهادی کتاب‌هایی در زمینه «مستندنگاری پایداری» گردآوری شده است.

هفتمین شماره مجله «گاهِ نقد» به سردبیری حسین زحمتکش زنجانی، در 288 صفحه عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...