بازاری بی‌وجدان و ورشکسته‌ای است که برای بار دوم به تجارت روی می‌آورد... با سهام «بانک عمومی» بنگاه بازرگانی عریض و طویلی تأسیس می‌کند... با همدستی یکی از نمایندگان مجلس... وقتی که همه گمان می‌کنند ارزش سهام تنزل خواهد کرد سهام شرکت خود را از سهام‌داران می‌خرد... دادستان که او معشوقه‌اش را از چنگش ربوده است، وزیر دادگستری می‌شود و با کینه‌ای شتری در پی آزارش برمی‌آید... سهام بانک او به قیمت کاذب حیرت‌آوری می‌رسد
پول [L’Argent یا Money] رمانی از امیل زولا1 (1840-1902)، نویسنده‌ی فرانسوی که به سال 1891 انتشار یافت، کتاب هجدهم از زنجیره‌ی داستانی خانواده‌ی روگون ماکار است و پیش از شکست و دکتر پاسکال جا دارد. زولا بر طبق نظر خود درباره‌ی رمان، که آن را تاریخ طبیعی جامعه می‌دانست، در این کتاب به توصیف محافل سفته‌بازان و بورس‌بازان می‌پردازد.
![پول [L’Argent یا Money] امیل زولا](/files/162989857877242738.jpg)
قهرمان کتاب ساکار2 برادر روگون، وزیر قدرتمند، سوداگر بی‌وجدان و ورشکسته‌ای است که برای بار دوم به تجارت روی می‌آورد: او از فکر شخص دیگری به نام هاملن3 که خواهرش معشوقه‌ی اوست بهره می‌گیرد و با سهام «بانک عمومی» بنگاه بازرگانی عریض و طویلی با همکاری هاملن تأسیس می‌کند. در آغاز سرنوشت به او روی خوش نشان می‌دهد: او با همدستی یکی از نمایندگان مجلس شورا نخستین کسی است که از معاهده‌ی صلح منعقد بین اتریش و پروس اطلاع می‌یابد و وقتی که همه گمان می‌کنند ارزش سهام تنزل خواهد کرد سهام شرکت خود را از سهام‌داران می‌خرد. ولی شرکت بزرگ یهودی که گوندرمان4 مدیرعامل آن است (مردی که جز شیر نمی‌نوشد و یک میلیارد دارایی دارد) با او دشمنی می‌کند. دلکامبر5 دادستانی که او معشوقه‌اش را از چنگش ربوده است، وزیر دادگستری می‌شود و با کینه‌ای شتری در پی آزارش برمی‌آید. ساکار که مست باده‌ی قدرت و از توفیق خود مطمئن است هردم سرمایه‌های تازه‌ای در کار ترقی سهام به جریان می‌اندازد. سهام بانک او به قیمت کاذب حیرت‌آوری می‌رسد. آنگاه فاجعه‌ی ناگزیر رخ می‌دهد: ساکار و هاملن که به پنج سال زندان محکوم شده‌اند با همدستی روگون که دشمنی‌اش برای ساکار زیان‌بار بوده است به خارج می‌گریزند.
![پول [L’Argent یا Money] امیل زولا](/files/162989871946556134.jpg)
در آخرین صفحات کتاب، ساکار را می‌بینیم که در کنج زندان باز مشغول طراحی زد و بند مالی تازه‌ای است. زولا که به عکس بالزاک اطلاع جندانی از امور داد و ستد نداشته، اسناد رمان خود را از دو منبع برگرفته است: یکی ماجرای «اعتبارات منقول» که ورشکستگی آن در همان دوره‌ی مذکور در رمان پیش آمده بود، و دیگری داستان ورشکستگی بانک «اتحاد عمومی» که نویسنده چند حادثه‌ی رمان خود را از آن اقتباس کرده است. زولا در این دوره به بازخوانی آثار مارکس نیز پرداخت و در آفرینش شخصیت زیگیسمونت بوش6 جوان سوسیالیستی که «در مکاتبه‌ی دائم» با بنیانگذار سوسیالیسم علمی وصفش می‌کند، از آثار مارکس بهره جسته است.
محمدتقی غیاثی. فرهنگ آثار. سروش
1. Emile Zola 2. Saccard 3. Hamelin 4. Gundermann
5. Delcambre 6. Sigismond Busch
................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............
