چاپ سوم «هنر به منزله تجربه» [Art as experience] اثر جان دیویی [John Dewey] با ترجمه مسعود علیا منتشر شد. این کتاب مهم‌ترین متن پراگماتیستی در حوزه زیبایی شناسی و فلسفه هنر است.

هنر به منزله تجربه [Art as experience] جان دیویی [John Dewey]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر ققنوس سومین چاپ کتاب «هنر به منزله تجربه»را با شمارگان ۶۶۰ نسخه، ۵۱۶ صفحه و بهای ۷۵ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب سال ۱۳۹۱ با شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و بهای ۲۲ هزار تومان و چاپ دوم (پیشین) آن سال ۱۳۹۳ با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۳۲ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

«هنر به منزله تجربه» ۱۴ فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب عبارتند از: «موجود زنده»، «موجود زنده و چیزهای اثیری»، «به دست آوردن تجربه‌ای واحد»، «عمل بیان»، «عین بیانگر»، «ماده و فرم»، «تاریخ طبیعی فرم»، «سازمان یافتگی نیروها»، «ماده مشترک هنرها»، «ماده گوناگون هنرها»، «سهم بشری»، «به چالش خواندن فلسفه»، «نقد و ادراک» و «هنر و تمدن».

این کتاب با توجه به نظام فکری و معرفتی خالق آن، جان دیویی، بررسی و تحلیل هنر از منظر پراگماتیستی است و یکی از مهمترین متون زیبایی‌شناسی پراگماتیستی و بنا بر نظر بسیاری از منتقدان سرآغازی بر زیبایی‌شناسی پراگماتیستی محسوب می‌شود. بنابر پیشگفتار جان دیویی، این کتاب در اصل سلسله درسگفتارهای او در دانشگاه هاروارد درباره فلسفه هنر بود. متاسفانه این کتاب با تمام اهمیتی که دارد چندان دیده نشد و مورد استقبال قرار نگرفت و شاید یکی از دلایل این بی‌توجهی عدم شهرت یا رجوع به آرا و افکار دیویی در ایران باشد.

دیویی در این کتاب میان هنر و زندگی فاصله چندانی قایل نشده است. از منظر او هنر و زندگی مقولاتی جدا از هم نیستند. بنابراین هنر و هرگونه تجربه زیباشناسانه را باید در متن زندگی دنبال کرد. به همین جهت دیویی در این کتاب بر این نکته تاکید می‌کند که هیچ مفهوم از پیش تعیین شده‌ای برای بهره‌مندی از زندگی لازم نیست. این خود زندگی است که زندگی را توضیح و توجیه می‌کند. نگاه دیویی به فلسفه به طور کل خاص است. به باور وی، فلسفه باید به عنوان روشی برای آموزش مردمسالاری و مسایل زندگی قلمداد شود.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...