کتاب «زیبایی شناسی تجربی، عصب زیبایی شناسی، علم»  با ترجمه امیرعباس زارعی توسط موسسه متن منتشر شد. یک مدخل این کتاب در معرفی رشته جدید دانشگاهی عصب‌زیبایی‌شناسی است.

زیبایی شناسی تجربی، عصب زیبایی شناسی، علم

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) فرهنگستان هنر کتاب «زیبایی شناسی تجربی، عصب زیبایی شناسی، علم» ترجمه امیرعباس زارعی را با شمارگان هزار نسخه، ۱۰۳ صفحه و بهای ۲۲ هزار تومان منتشر کرد. این کتاب دومین مجلد از ترجمه مجموعه مقالات دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد این انتشارات در قطع کوچک است.

کتاب شامل ترجمه سه مدخل از دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد به ترتیب با این عناوین است: «زیبایی شناسی تجربی» نوشته ویلیام سیلی [Seeley, William P]، «عصب زیبایی شناسی» نوشته آنجان چترجی و ج. گابریل استار و «علم» نوشته آرکادی پلوتنیتسکی و کاترین ز. الگین.

زیبایی شناسی تجربی در اصل شاخه‌ای از روانشناسی است که به مطالعه ماهیت زیبایی، زیبایی شناسی، هنر، تولیدات هنری، تجربه زیبایی شناختی و پاسخ مخاطب به آثار هنری در طیف وسیعی از رسانه‌ها اختصاص دارد. در وضعیت فعلی این رشته شامل تحقیق بر مبنای روانشناسی شناختی، ادراکی، اجتماعی، فیزیولوژیکی و بالینی و همچنین علم اعصاب شاختی و عاطفی است.

عصب‌زیبایی‌شناسی رشته جدید دانشگاهی است که رابطه تجربیات زیبایی شناختی با مغز را بررسی می‌کند و حوزه‌های مختلفی چون ادبیات، موسیقی، هنرهای تجسمی و به طور کل تماسی حوزه‌هایی که احساسات شدید اغلب لذت را برمی‌انگیزند، شامل می‌شود. از جمله چالش‌های این رشته درک زیبایی شناسی به صورتی است که با پایه علم عصب شناسی تطابق داشته باشد.

این رشته منابع مطالعاتی فارسی چندانی ندارد و شاید ترجمه مدخل دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد نخستین منبع جدی فارسی در این رشته باشد. در این کتاب مدخل عصب‌زیبایی‌شناسی به دو جستار تقسیم شده است: «علم اعصاب» نوشته آنجان چترجی و «هنر» نوشته ج. گابریل استار. در جستار اول روش‌شناسی‌ها و اهداف عصب‌زیبایی‌شناسی و پیشرفت‌های معرفتی آن در رابطه با فهم ما از زیبایی شناسی و هنر توضیح داده می‌شود. در جستار دوم، چالش‌هایی بررسی می‌شود که به دلیل تفاوت هنرها با یکدیگر پیشاروی عصب‌زیبایی‌شناسی قرار می‌گیرد.

مدخل علم این‌کتاب نیز درباره رابطه علم و زیبایی شناسی است که به دو مقاله تقسیم شده است: «بررسی اجمالی» نوشته آر کادی پلوتنیتسکی و «اندیشه معاصر» نوشته کاترین ز. الگین. مقاله اول مروری اجمالی است بر زیبایی شناسیِ علم به ویژه طی دو تحول عمده علم در قرون هفدهم و بیستم. مقاله دوم نقدی است بر باورهای غلط رایج درباره علم و هنر که گفته می‌شود، زیبایی شناسی را به طریق نامطلوبی تحت تاثیر قرار داده است. شاید این نقد بتواند در ابطال این باورهای غلط یاریگر باشد.

اما به طور کل باید گفت که در مطالعه زیبایی شناسی و فلسفه هنر آنچه اهمیت تام دارد برخورداری از مراجع و منابع مهمی است که امهات مسائل، مفاهیم، مصطلحات و رویکردها را روشن می‌کنند و با علم به وضعیت چند وجهی زیبایی شناسی می‌کوشند ابعاد مختلف آن را بکاوند. یکی از منابع مهم و پیراسته «دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد» است.

ویراست نخست این دانشنامه در سال ۱۹۹۸ در چهار جلد زیر نظر مایکل کلی انتشار یافت و ویراست دوم آن به سال ۲۰۱۴ در ۶ مجلد منتشر شد. این دانشنامه جامع مسائل، مفاهیم، مکاتب و رویکردهای انتقادی در بحث زیبایی و هنر است. مجموعه قطع پالتویی دانشنامه زیبایی شناسی آکسفورد، از روی ویراست دوم آن به فارسی ترجمه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...