چاپ سوم «هنر به منزله تجربه» [Art as experience] اثر جان دیویی [John Dewey] با ترجمه مسعود علیا منتشر شد. این کتاب مهم‌ترین متن پراگماتیستی در حوزه زیبایی شناسی و فلسفه هنر است.

هنر به منزله تجربه [Art as experience] جان دیویی [John Dewey]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر ققنوس سومین چاپ کتاب «هنر به منزله تجربه»را با شمارگان ۶۶۰ نسخه، ۵۱۶ صفحه و بهای ۷۵ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب سال ۱۳۹۱ با شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و بهای ۲۲ هزار تومان و چاپ دوم (پیشین) آن سال ۱۳۹۳ با شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و بهای ۳۲ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

«هنر به منزله تجربه» ۱۴ فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب عبارتند از: «موجود زنده»، «موجود زنده و چیزهای اثیری»، «به دست آوردن تجربه‌ای واحد»، «عمل بیان»، «عین بیانگر»، «ماده و فرم»، «تاریخ طبیعی فرم»، «سازمان یافتگی نیروها»، «ماده مشترک هنرها»، «ماده گوناگون هنرها»، «سهم بشری»، «به چالش خواندن فلسفه»، «نقد و ادراک» و «هنر و تمدن».

این کتاب با توجه به نظام فکری و معرفتی خالق آن، جان دیویی، بررسی و تحلیل هنر از منظر پراگماتیستی است و یکی از مهمترین متون زیبایی‌شناسی پراگماتیستی و بنا بر نظر بسیاری از منتقدان سرآغازی بر زیبایی‌شناسی پراگماتیستی محسوب می‌شود. بنابر پیشگفتار جان دیویی، این کتاب در اصل سلسله درسگفتارهای او در دانشگاه هاروارد درباره فلسفه هنر بود. متاسفانه این کتاب با تمام اهمیتی که دارد چندان دیده نشد و مورد استقبال قرار نگرفت و شاید یکی از دلایل این بی‌توجهی عدم شهرت یا رجوع به آرا و افکار دیویی در ایران باشد.

دیویی در این کتاب میان هنر و زندگی فاصله چندانی قایل نشده است. از منظر او هنر و زندگی مقولاتی جدا از هم نیستند. بنابراین هنر و هرگونه تجربه زیباشناسانه را باید در متن زندگی دنبال کرد. به همین جهت دیویی در این کتاب بر این نکته تاکید می‌کند که هیچ مفهوم از پیش تعیین شده‌ای برای بهره‌مندی از زندگی لازم نیست. این خود زندگی است که زندگی را توضیح و توجیه می‌کند. نگاه دیویی به فلسفه به طور کل خاص است. به باور وی، فلسفه باید به عنوان روشی برای آموزش مردمسالاری و مسایل زندگی قلمداد شود.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...