دوازدهمین چاپ «قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» [The Social Contract (Du contrat social)] اثر ژان ژاک روسو و ترجمه مرتضی کلانتریان منتشر شد. آشتی میان آزادی و نظم اجتماعی مسئله این کتاب است.

قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» [The Social Contract (Du contrat social)] اثر ژان ژاک روسو

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر آگه دوازدهمین چاپ «قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» را با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه، ۵۸۲ صفحه و بهای ۹۸ هزار تومان منتشر کرد. 

روسو یکی از بزرگ‌ترین افسون‌گران ادبیات سیاسی است. تاثیر او بر انقلاب فرانسه، حقوق اساسی آن، تفکر سیاسی جدید، تدوین و جایگاه قانون در جامعه را بیشتر از مونتسکیو دانسته‌اند. در این زمینه قرارداد اجتماعی عمده‌ترین اثر او به شمار می‌رود. این کتاب سومین و در واقع مهم‌ترین اثر روسو است که به سال ۱۷۶۲ به رشته تحریر درآمد.

روسو در قرارداد اجتماعی با دید انتقادی شدید نسبت به نظریه پیشگامانی که در گذشته‌های دور و نزدیک در زمینه قرارداد اجتماعی اظهار نظر کرده بودند و با قرار گرفتن در بستر حقوق و نه در محدوده واقعات، کامل‌ترین پاسخ را در مورد مسئله‌ای که تا آن زمان غیر قابل پاسخ بود ارائه داد: چگونه باید میان آزادی و نظم اجتماعی آشتی برقرار کرد؟

او در این کتاب درباره اساس حکومت‌ها اظهار نظر و تئوری پردازی کرده و خود را معتقد به قراردادی نشان می‌دهد که در اجتماع همچون قرارداد یک پیکر و اعضایش، نه قراردادی میان طبقه‌ای حاکم و ملتی محکوم به اطاعت وجود دارد.

روسو طالب قراردادی منصفانه و عادلانه است که منافع عام را شامل شود و از نیروی عامه مردم استحکام پذیرد، در غیر این صورت، مردم که تابع اراده و خواست خویش‌اند، از هیچ چیز اطاعت نمی‌کنند. زیرا قرارداد یک طرفه حکومت‌ها به معنی سلب اراده افراد جامعه است و از نظر قضایی ارزشی ندارد.

در سراسرِ ترجمه زنده‌یاد مرتضی کلانتریان، پس از هر صفحه از متنِ قرارداد اجتماعی، صفحه یا صفحاتی، تحت عنوان «در زمینه‌ی متن» آمده که به مطالبی اختصاص داده شده که از دوران یونان باستان تاکنون درخصوص مسائلی که در آن قطعه قرارداد اجتماعی مورد بحث قرار گرفته، مطرح شده است.

«قرارداد اجتماعی» همچنین با ترجمه‌هایی از سعید حبیبی (با نشر ابرسفید)، غلامحسین زیرک زاده (با انتشارات قاصدصبا) و منوچهر کیا (با انتشارات گنجینه) نیز به ایرانیان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...