دوازدهمین چاپ «قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» [The Social Contract (Du contrat social)] اثر ژان ژاک روسو و ترجمه مرتضی کلانتریان منتشر شد. آشتی میان آزادی و نظم اجتماعی مسئله این کتاب است.

قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» [The Social Contract (Du contrat social)] اثر ژان ژاک روسو

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر آگه دوازدهمین چاپ «قرارداد اجتماعی: متن و زمینه متن» را با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه، ۵۸۲ صفحه و بهای ۹۸ هزار تومان منتشر کرد. 

روسو یکی از بزرگ‌ترین افسون‌گران ادبیات سیاسی است. تاثیر او بر انقلاب فرانسه، حقوق اساسی آن، تفکر سیاسی جدید، تدوین و جایگاه قانون در جامعه را بیشتر از مونتسکیو دانسته‌اند. در این زمینه قرارداد اجتماعی عمده‌ترین اثر او به شمار می‌رود. این کتاب سومین و در واقع مهم‌ترین اثر روسو است که به سال ۱۷۶۲ به رشته تحریر درآمد.

روسو در قرارداد اجتماعی با دید انتقادی شدید نسبت به نظریه پیشگامانی که در گذشته‌های دور و نزدیک در زمینه قرارداد اجتماعی اظهار نظر کرده بودند و با قرار گرفتن در بستر حقوق و نه در محدوده واقعات، کامل‌ترین پاسخ را در مورد مسئله‌ای که تا آن زمان غیر قابل پاسخ بود ارائه داد: چگونه باید میان آزادی و نظم اجتماعی آشتی برقرار کرد؟

او در این کتاب درباره اساس حکومت‌ها اظهار نظر و تئوری پردازی کرده و خود را معتقد به قراردادی نشان می‌دهد که در اجتماع همچون قرارداد یک پیکر و اعضایش، نه قراردادی میان طبقه‌ای حاکم و ملتی محکوم به اطاعت وجود دارد.

روسو طالب قراردادی منصفانه و عادلانه است که منافع عام را شامل شود و از نیروی عامه مردم استحکام پذیرد، در غیر این صورت، مردم که تابع اراده و خواست خویش‌اند، از هیچ چیز اطاعت نمی‌کنند. زیرا قرارداد یک طرفه حکومت‌ها به معنی سلب اراده افراد جامعه است و از نظر قضایی ارزشی ندارد.

در سراسرِ ترجمه زنده‌یاد مرتضی کلانتریان، پس از هر صفحه از متنِ قرارداد اجتماعی، صفحه یا صفحاتی، تحت عنوان «در زمینه‌ی متن» آمده که به مطالبی اختصاص داده شده که از دوران یونان باستان تاکنون درخصوص مسائلی که در آن قطعه قرارداد اجتماعی مورد بحث قرار گرفته، مطرح شده است.

«قرارداد اجتماعی» همچنین با ترجمه‌هایی از سعید حبیبی (با نشر ابرسفید)، غلامحسین زیرک زاده (با انتشارات قاصدصبا) و منوچهر کیا (با انتشارات گنجینه) نیز به ایرانیان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

نوشتن از دنیا، در عین حال نوعی تلاش است برای فهمیدن دنیا... برخی نویسنده‌ها به خود گوش می‌سپارند؛ اما وقتی مردم از رنج سر به طغیان برآورده‌اند، بدبختیِ شخصیِ نویسنده ناشایست و مبتذل می‌نماید... کسانی که شک به دل راه نمی‌دهند برای سلامت جامعه خطرناک‌اند. برای ادبیات هم... هرچند حقیقت، که تنها بر زبان کودکان و شاعران جاری می‌شود، تسلایمان می‌دهد، اما به هیچ وجه مانع تجارت، دزدی و انحطاط نمی‌شود... نوشتن برای ما بی‌کیفر نیست... این اوج سیه‌روزی‌ست که برخی رهبران با تحقیرکردنِ مردم‌شان حکومت کنند ...
کسی حق خروج از شهر را ندارد و پاسخ کنجکاوی افراد هم با این جمله که «آن بیرون هیچ چیز نیست» داده می‌شود... اشتیاق او برای تولید و ثروتمند شدن، سیری ناپذیر است و طولی نمی‌کشد که همه درختان جنگل قطع می‌شوند... وجود این گیاه، منافع کارخانه را به خطر می‌اندازد... در این شهر، هیچ عنصر طبیعی وجود ندارد و تمامی درختان و گل‌ها، بادکنک‌هایی پلاستیکی هستند... مهمترین مشکل لاس وگاس کمبود شدید منابع آب است ...
در پانزده سالگی به ازدواج حسین فاطمی درمی‌آید و کمتر از دو سال در میانه‌ی اوج بحران‌ ملی شدن نفت و کودتا با دکتر زندگی می‌کند... می‌خواستند با ایستادن کنار خانم سطوتی، با یک عکس یادگاری؛ خود را در نقش مرحوم فاطمی تصور کرده و راهی و میراث‌دار او بنمایانند... حتی خاطره چندانی هم در میان نیست؛ او حتی دقیق و درست نمی‌دانسته دعوی شویش با شاه بر سر چه بوده... بچه‌ی بازارچه‌ی آب منگل از پا نمی‌نشیند و رسم جوانمردی را از یاد نمی‌برد... نهایتا خانم سطوتی آزاد شده و به لندن باز می‌گردد ...
اباصلت هروی که برخی گمان می‌کنند غلام امام رضا(ع) بوده، فردی دانشمند و صاحب‌نظر بود که 30 سال شاگردی سفیان بن عیینه را در کارنامه دارد... امام مثل اباصلتی را جذب می‌کند... خطبه یک نهج‌البلاغه که خطبه توحیدیه است در دربار مامون توسط امام رضا(ع) ایراد شده؛ شاهدش این است که در متن خطبه اصطلاحاتی به کار رفته که پیش از ترجمه آثار یونانی در زبان عربی وجود نداشت... مامون حدیث و فقه و کلام می‌دانست و به فلسفه علاقه داشت... برخی از برادران امام رضا(ع) نه پیرو امام بودند؛ نه زیدی و نه اسماعیلی ...
شور جوانی در این اثر بیشتر از سایر آثارش وجود دارد و شاید بتوان گفت، آسیب‌شناسی دوران جوانی به معنای کلی کلمه را نیز در آن بشود دید... ابوالمشاغلی حیران از کار جهان، قهرمانی بی‌سروپا و حیف‌نانی لاف‌زن با شهوت بی‌پایانِ سخن‌پردازی... کتابِ زیستن در لحظه و تن‌زدن از آینده‌هایی است که فلاسفه اخلاق و خوشبختی، نسخه‌اش را برای مخاطبان می‌پیچند... مدام از کارگران حرف می‌زنند و استثمارشان از سوی کارفرما، ولی خودشان در طول عمر، کاری جدی نکرده‌اند یا وقتی کارفرما می‌شوند، به کل این اندرزها یادشان می‌رود ...