کتاب «روش‌های مدرن تفسیر متون مقدس» نوشته فاطمه توفیقی توسط نشر کرگدن منتشر شد.

روش‌های مدرن تفسیر متون مقدس فاطمه توفیقی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، مساله اصلی کتاب «روش‌های مدرن تفسیر متون مقدس» این است که تا چه حد می‌توان از روش‌های مسیحیان برای فهم متن، در تفسیر قرآن کریم بهره برد؟ نشر کرگدن این کتاب را در ۴۰۰ صفحه و با بهای ۱۷۰ هزار تومان منتشر کرده است.

فاطمه توفیقی متولد 1364 و عضو هیأت علمی دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب است.

کتاب در ۶ بخش و ۱۴ فصل سامان یافته است. نویسنده در بخش نخست کتاب درباره نقد متنی یا نسخه‌شناسی سخن می‌گوید. در بخش دوم، به «جهان پشت متن» یعنی شرایط تاریخی ظهور متن اشاره می‌کند. در بخش سوم، «جهان درون متن» مورد توجه اوست و به سازوکارهای درونی متن می‌پردازد. در بخش چهارم، موضوع پژوهش «جهان جلوی متن»، یعنی جهان خوانندگان، است، خوانندگانی که تأثیر متن مقدس را در شرایط اخلاقی زیستشان و گفتمان‌هایی می‌بینند که بر تفسیر متون حاکم است. در بخش‌های پایانی نیز روش‌های گوناگون تا حد امکان در سه متن از عهد عتیق، عهد جدید و قرآن کریم اعمال می‌شوند.

در پیشگفتار کتاب چنین آمده است: این اثر برای همە پژوهشگران و علاقه‌مندان به رشته‌های مطالعات قرآن و متون مقدس آماده شده است. روش‌های تفسیری کتاب مقدس در دوران مدرن رشد فراوانی داشته‌اند و سالانه چندین گردهمایی بزرگ دربارە کاربست این روش‌ها و رویکردهای نوین برگزار می‌شود و کتاب‌هایی در این باره با شمارگان بالا انتشار می‌یابند. اما این روش‌ها به ندرت در جامعە فارسی زبان معرفی شده‌اند. ترجمه یک یا دو کتاب حق مطلب را ادا نمی‌کند. بسیاری از کتاب‌ها جامعیت لازم را ندارند و معمولاً مطالبشان برای مخاطب برخاسته از فضای یهودی و مسیحی مناسب‌تر است. گرچه خوانندگان کتاب حاضر بهتر است آشنایی اجمالی با کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان داشته باشند، لازم نیست جزئیات آن را بدانند.

یکی از انگیزه‌های نگارش این کتاب پرداختن به این پرسش رایج در مطالعات قرآنی است که تا چه حد می‌توان از روش‌هایی که در جوامع ِ مسیحی غربی برای فهم متون شکل گرفته است، در تفسیر قرآن کریم بهره برد. به همین دلیل، هر فصل با بررسی امکان به‌کارگیری روش‌های بحث‌شده در آن فصل در قرآن‌پژوهی پایان می‌یابد. ازاین‌رو، اثر حاضر به نوعی در پی روش‌شناسی تطبیقی متون مقدس است؛ به این طریق که در آن بررسی می‌شود تا چه حد روش‌های تفسیری یک متن برای تفسیر متنی کاملاً متفاوت عملی است.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...