کتاب «مارکسیسم بدون مارکسیسم: درباره اشباح مارکسِ دریدا» با گردآوری و ترجمه محسن عباس زاده توسط نشر دمان منتشر شد. این اثر شامل مجموعه مقالاتی است درباره کتاب «اشباح مارکس» اثر ژاک دریدا.

مارکسیسم بدون مارکسیسم: درباره اشباح مارکسِ دریدا

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر دمان کتاب «مارکسیسم بدون مارکسیسم» را در ۱۷۶ صفحه و بهای ۶۴ هزار تومان منتشر کرد. کتاب شامل مجموعه مقالاتی به قلم تری ایگلتون، آنتونیو نگری، ارنستو لاکلا، سایمون کریچلی و استوارت سیم است.

محور کتاب پیش رو تفسیر و ارزیابی «اشباح مارکس» ژاک دریداست. دریدا با بازآفرینی مفاهیم فیلسوفان، متون خود آنها را در ساحتی ساختارزدایانه بسط و گسترش می‌دهد. در کتاب «اشباح مارکس» وی با به کارگیری مفهوم شبح، به ارائه خوانشی تازه از اندیشه مارکس و مارکسیسم می‌پردازد. صرف نظر از تفسیر مارکس توسط دریدا، خود مفهوم شبح و وجوه آن اهمیت اساسی پیدا می‌کند.

دریدا در «اشباح مارکس» در پی احیا یا بازگشتی دیگر به ایده‌های مارکس نیست، بلکه درصدد است با استفاده از فیگور انتقادی مارکس علیه هژمونی نولیبرال موضع گیری سیاسی کند. او مارکس را «شبح» یا «دیگری» نظم سرمایه‌داری می‌داند که می‌تواند همچون روح پدر هملت همواره احضار شود تا در مقابل ژست پیروزمندانه پایان تاریخ فوکویاما، ناتوانی لیبرال دموکراسی را در تحقق وعده‌هایش برملا کند.

شبح با گسترش قلمرو واقعیت و زمان، تفسیر متافیزیکی صلب از آنها را به چالش می‌کشد. شبح بودگی واقعیت اشاره به این امر دارد که واقعیت امری از پیش متعین و واقع شده نیست بلکه آن همواره در حال ساخته شدن است. شبح بودگی زمان نیز سیر خطی گذشته – حال – آینده را به پرسش می‌گیرد. اینها مفاهیم متافیزیکی از زمان هستند که مانع تحقق شبح بودگی زمان می‌شوند. علاوه بر این ظهور سیاسی و اجتماعی شبح بودگی نیز، تعریف تازه‌ای از کنش و مسئولیت سیاسی ارائه می‌دهد . کنش و مسئولیت سیاسی بدین معنا، به آینده وافقی برنامه ریزی شده معطوف نیست، بلکه کنش و مسئولیت سیاسی شبح وار، همواره در حال انجام و پذیرفتن باقی می‌ماند.

دریدا مارکسیسم را «وعده‌ای رهایی بخش» می‌داند که به رغم انحرافات نظری و عملی، نباید از روح «موعودگرایانه» آن دست کشید. نویسندگان این مجموعه به ارزیابی این شیوه خوانش دریدا از مارکس می‌پردازند. بنابراین، هدف اصلی کتاب حاضر طرح بحثی درباره مناسبات «واسازی» و «مارکسیسم» است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...