کتاب «نظریه تفسیر متن» تالیف حجت‌الاسلام احمد واعظی که حاصل یکی از طرح‌های پژوهشی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه است، منتشر شد. این اثر با هدف توسعه قلمروی تفسیری محققان این حوزه تالیف شده است.
به گزارش ایبنا به نقل از روابط عمومی حوزه و دانشگاه، این کتاب با بررسی نظریه تفسیر و مسایل آن، هستی‌شناسی معنا و مباحثی مانند معرفت‌شناسی معنا و اخلاقیات معنا و الزامات تفسیری متن وحیانی را بررسی می‌کند.

کتاب حاضر در راستای توجه به موضوعات مهم چالش‌های معاصر در حوزه تفسیر متن، درصدد است با نگاهی دانش‌محور، افق و فضای جدیدی را در قلمرو تأملات تفسیر بگشاید.

در مقدمه این کتاب آمده است: «تمدن و فرهنگ اسلامی به طور بارز و آشکاری متن‌محور است و تفسیر عالمان مسلمان از قرآن و روایات، شالوده اصلی معرفت دینی، منش و اخلاق اسلامی و شبکه روابط اجتماعی مسلمانان را سامان می‌دهد و شاخه‌های مختلف علوم اسلامی تحت تأثیر عمیق فهم و تفسیر متن وحیانی و منابع نقلی و روایی قرار دارد. از سوی دیگر، از دهه‌های نخست قرن بیستم میلادی به این سو، شاهد بروز و ظهور دیدگاه‌ها و نظریه‌هایی درباره زبان، فهم و تفسیر و ساز و کار حصول فهم هستیم که در تقابل جدی با تقلی‌های مرسوم و مقبول در نزد عالمان مسلمان از این امور قرار می‌گیرند. تقابل و چالش مزبور، طبعاً تردیدها، پرسش‌ها و شبهاتی را درباره اعتبار و حقانیت این رویکرد تفسیری رایج و متداول در پی‌دارد.»
 
نخستین چاپ کتاب «نظریه تفسیر متن» را پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با شمارگان 1500 نسخه‌ در قطع وزیری منتشر کرده است.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...