«درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی؛ از مفهوم آزادی تا حاکمیت ربات‌ها» [The political philosophy of AI : an introduction] نوشته مارک کوکلبرگ [Mark Coeckelbergh] با ترجمه علی‌اصغر رئیس‌زاده توسط موسسه فرهنگی دکسا منتشر و راهی بازار نشر شد.

درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی؛ از مفهوم آزادی تا حاکمیت ربات‌ها» [The political philosophy of AI : an introduction] نوشته مارک کوکلبرگ [Mark Coeckelbergh]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، ترجمه این‌کتاب یکی از عناوین مجموعه «شکوفایی» است که این‌ناشر منتشر می‌کند. ازجمله سوالات پیش‌روی انسان مدرن این است که چگونه زندگی‌ای ارزش زیستن دارد؟ کتاب‌های مجموعه مورد اشاره برای پاسخ به این‌سوال منتشر می‌شوند.

مفهوم هوش مصنوعی، نخستین‌بار چندین دهه پیش و در دهه ۵۰ میلادی مطرح شد و در همان ابتدا بر حل مشکلات نمادین و ایجاد سیستم‌های خبره در نظریه منطق، حل مسائل عمومی و پردازش زبان طبیعی تمرکز داشت. اما پدیده یادگیری ماشینی در دهه ۹۰ میلادی و با ظهور رایانه‌های قدرتمندتر و در دسترس قرار گرفتن دیتابیس‌های بزرگ، پیشرفت و گسترس بسیار زیادی پیدا کرد. از همان‌زمان هوش مصنوعی به‌صورتی نامحسوس به زندگی دیجیتالی وارد شد و شروع به ایفای نقش در آن کرد؛ از بازی‌های ویدئویی گرفته تا برنامه‌های محاسباتی ساده رایانه‌ای. طی دو دهه اخیر با گسترش روزافزون فناوری‌های دیجیتال، هوش مصنوعی به بخش مهمی از زندگی روزمره تبدیل شده است.

مارک کوکلبرگ نویسنده کتاب پیش‌رو می‌گوید در حالی‌که امروز توجه زیادی به مسائل اخلاقی به وجود آمده توسط هوش مصنوعی و فناوری‌های مرتبط مانند رباتیک و اتوماسیون، معطوف شده، کار تحقیقاتی بسیار کمی وجود دارد که از زاویه سیاسی_فلسفی به این‌موضوع پرداخته باشد. او می‌گوید این‌وضعیت باعث تاسف است چون موضوع مورد اشاره، به تحقیقات اخلاقی کمکی اساسی می‌کند و منابع فکری ارزشمندی از سنت سیاسی_فلسفی را بدون استفاده می‌گذارد. کوکلبرگ می‌گوید کتابش شکاف‌های آکادمیک بحث فلسفی درباره هوش مصنوعی را پر می‌کند.

«درآمدی بر فلسفه سیاسی هوش مصنوعی» به‌گفته نویسنده‌اش، فلسفه سیاسی را در کنار فلسفه فناوری و اخلاق با هدف درک بهتر مسائل هنجاری مطرح‌شده توسط هوش مصنوعی و رباتیک و تاکید بر موضوعات مهم سیاسی و نحوه درگیر شدن آن‌ها با استفاده از این‌فناوری‌های جدید به کار می‌برد.

کتاب پیش‌رو ۷ فصل دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «مقدمه»، «آزادی: دستکاری ذهنی توسط هوش مصنوعی و برده‌داری ربات‌ها»، «برابری و عدالت: سوگیری و تبعیض توسط هوش مصنوعی»، «اتاق‌های پژواک و تمامیت‌خواهی ماشینی»، «قدرت: نظارت و (خود) انضباطی از طریق داده‌ها»، «سیاست زیست‌محیطی و پساانسان‌گرایی» و «نتیجه: فناوری‌های سیاسی».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های دیجیتال تا آن‌مقداری که به این پدیده‌ها کمک می‌کنند، از نظر سیاسی مشکل‌ساز خواهند بود. برای مثال، در نظر بگیرید که چگونه رسانه‌های اجتماع اضطراب عمومی ایجاد می‌کنند و چگونه این‌کار ممکن است منجر به قبیله‌سازی شود: ما دائما توسط اخبار بد هیجان‌انگیز بمباران می‌شویم و فقط به اطلاعات «قبیله» خود اعتماد می‌کنیم. اتاق‌های پژواک و حباب‌های شناختی بیش‌تر به این قبیله‌سازی کمک می‌کنند. اضطراب، تنهایی و جدایی را تشدید می‌کند و قبیله‌سازی نه‌تنها ممکن است به قطبی‌شدن سیاسی و توزیع سپهر عمومی منجر شود، بلکه منجر به خشونت نیز می‌گردد.

این‌کتاب با ۳۳۰ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۳۰۰ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ................

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...