کتاب «تصورهای اجتماعی تجدد» [Modern social imaginaries] تألیف چارلز تیلور [Charles Taylor]  با ترجمه و تحشیه فرهنگ رجایی به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

تصورهای اجتماعی» [Modern social imaginaries] تجدد تألیف چارلز تیلور [Charles Taylor]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، در پشت جلد این اثر در معرفی آن آمده است: در روزگار ما، مسئله تجدد را باید از زاویه‌ای تازه مطر ح کرد: آیا در اینجا با یک پدیده رو به رو هستیم. یا باید از چندگونگی تجدد صحبت کنیم؛ صیغه جمع منعکس کننده این واقعیت است که فرهنگ‌های دیگر به ویژه غیرغربی به شکل خاص خود متجدد شده اند که نمی‌توان آنها را با آن نظریه کلی، که در ابتدا با مورد غرب صورت بندی شده، به طور مناسب فهمید. کتاب حاضر این فرضیه را به بحث می‌گذارد که اگر ما از خود فهمی به یک تعریف واضح‌تر دست پیدا کنیم که جزء شاکله تجدد است، خواهیم توانست به مقولات ریشه‌ای و معاصر تجدد وضوح و روشنایی بخشیم. تجدد غربی در این نگرش از نوع خاصی از تصور اجتماعی جداناشدنی است و تفاوت میان تجددهای چندگانه امروز را می‌توان با این تصورهای گوناگون از جامعه فهمید.

چارلز تیلور از انگشت شمار فیلسوفان بزرگ در دوران معاصر است که هم به پرسش‌های ابدی می‌پردازد و هم به مقولات روزمره اجتماع خود و جهان توجه دارد. از نظر روش وی به صورتی مبتکرانه دو شیوه اندیشیدن فلسفی، یعنی تحلیلی (نگرش سنتی‌تر و تاکید بر خردورزی) را با قاره‌ای (نگرشی بر پدیدار شناسی و اگزیستانسیالیستی تاکید دارد که زادگاهش اکثراً در اروپای قاره‌ای بود) را به طور کاربردی در هم آمیخته است. مترجم این کتاب نیز دانشور علوم سیاسی در حوزه تخصصی نظریه‌های سیاسی و روابط بین الملل و استاد تمام دانشگاه کارلتون کاناداست. اهل کتاب با آثار تألیفی، ترجمه، مقالات و مصاحبه‌های وی آشنا هستند.

در کتاب حاضر نویسنده به توصیف وضع موجود انسان در غرب در چارچوب انگاره، جهان بینی و نظام ارزشی مفهوم تجدد می‌پردازد و در پی آن است که تبیینی منطقی از پدیدار شدن تصور اجتماعی مبتنی بر تجدد در غرب ارائه دهد. نگارنده این کتاب معتقد است که هر نظم اجتماعی بر تصوری از اجتماع مطلوب بنا شده است. برای تبیین این موضوع این کتاب از دو قسمت متمایز تشکیل شده است.

چهار فصل اول به پرسش چیستی تجدد و تحول تاریخی آن در غرب از سده هفدهم تا به امروز اختصاص دارد. ادعای مهم این فصل‌ها این است که چرخشی در تعریف انسان از خود و جایگاهش در اجتماع صورت گرفته است. از فصل پنجم تا آخر کتاب به به چگونگی نقش بسترزدایی در تصور اجتماعی از تجدد می‌پردازد و به باز شدن و تجسم یافتن جنبه‌های مختلف این بسترزدایی عظیم در سپهرهای خصوصی، عمومی، اقتصاد، اجتماع، سیاست، فرهنگ و تاریخ همت می‌گمارد. بایستی این نکته را در این کتاب مد نظر داشت که بحث تیلور به ادعای خودش بر نحوه شکل گیری تصور اجتماعی تجدد در غرب تمرکز دارد اما نباید این برداشت موجب شود که چنین برداشتی برای خواننده غیر غربی درس مهمی ندارد. این اثر نه تنها در جهت جهان شناسی جدید سرنخ‌های مهمی را ارائه می‌کند بلکه الگوی بسیار استواری ارائه می‌دهد که در آن امکان گفتگوی با خود و یا با جهان پیش رو را مهیا می‌کند.

کتاب حاضر در پی آن است که تبیینی منطقی از پدیدارشدن تصور اجتماعی مبتنی بر تجدد در غرب ارائه دهد. برای رسیدن به این هدف، با این‌که خود تیلور به صراحت از چنین تقسیم‌بندی‌ای صحبت نمی‌کند، اما به گمان مؤلف، کتاب حاضر از دو قسمت متمایز تشکیل شده است. چهار فصل اول به پرسش چیستی تجدد و تحول تاریخی آن در غرب از سده هفدهم تا به امروز اختصاص دارد. ادعای مهم این فصل‌ها این است که چرخشی در تعریف انسان از خود و جایگاهش در اجتماع صورت گرفته است.

تیلور فصل چهارم خود را با این جمله به پایان می‌برد: «از این پس به این پرسش می‌پردازیم که چگونه بسترزدایی در تصور اجتماعی تجدد کار می‌کند». این حرف انتقال منطقی و مناسبی از ادعای اول تیلور به بخش دوم کتاب است. به این ترتیب، می‌توان گفت که از فصل پنجم تا آخر کتاب به باز شدن و تجسم یافتن جنبه‌های مختلف این «‌بسترزدایی عظیم» در سپهرهای خصوصی، عمومی، اقتصاد، اجتماع، سیاست، فرهنگ و تاریخ می‌پردازد.

فرهنگ رجایی (متولد ۱۳۳۱) دانشور علوم سیاسی در حوزه تخصصی نظریه‌های سیاسی و روابط بین‌الملل و استاد تمام دانشگاه کارلتون در کشور کاناداست. وی تاکنون در دانشکده روابط بین‌الملل، وزارت خارجه، دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، تربیت مدرس، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دانشگاه شهید بهشتی در ایران، و دانشگاه‌های ویرجینیا و ایالتی شانیِ اوهایو در آمریکا، هامبولت در آلمان و آکسفورد در انگلستان تدریس و تحقیق کرده است.

اهل کتاب با آثار تألیفی، ترجمه‌، مقالات و مصاحبه‌های وی آشنا هستند. دغدغه اصلی وی مطالعه وضع بشر و به ویژه چگونه انسانی عمل کردن است؛ یا به وجهی که وی مسئولیت را مستقیماً متوجه فرد و خود شخص می‌داند، چگونگی «انسان‌ورزی»، مقوله‌ای که به ورای زمان و مکان و فرهنگ و آموزه و اندیشه می‌رود.

از نظر ره‌یافت و روش وی بر «تمدن» به عنوان واحد مطالعه تمرکز می‌کند، که آن را اوج انسان‌ورزی در روی زمین می‌داند. و ازآنجاکه وی تأثیرگذارترین متغیّر در انسان‌ورزی را مقوله هویت و سه بُعد تشکیل‌دهنده آن، یعنی فهم و تعریف فرد از خود، از رابطه‌اش با «دیگری»، و رابطه با کل زیستِ جهان آدمی می‌داند، تقریباً تمام آثارش به مقوله هویت و جنبه‌های فکری، دنیایی و مادی حیات آدمی، به ویژه عبرت‌گرفتن از تمدن‌ها، شامل تمدن تجدد، اختصاص دارد.

کتاب تصورهای اجتماعی تجدد به بهای ۳۴ هزار تومان و به همت انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...