کتاب «عدالت در عداوت» (بایسته‌های اخلاقی تعهد به عدالت در تخاصم و دشمنی) اثر مهدی مسائلی در 382 صفحه و با قیمت 170هزار تومان منتشر شد.

عدالت در عداوت» (بایسته‌های اخلاقی تعهد به عدالت در تخاصم و دشمنی)  مهدی مسائلی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، یکی از بزنگاه‌ها عدالت، هنگام دشمنی و مخالفت است. بسیاری از مردم فقط در وضع عادی می‌توانند عدالت را رعایت کنند؛ اما در امتحان دوستی و دشمنی، از سر غفلت یا عمد، عدالت را پایمان می‌کنند. برخی هم در عرصه دشمنی، عدالت را به رسمیت نمی‌شناسند؛ ولی باطل بودن جبهه مقابل، مستلزم مشروعیت همه روش‌های مبارزاتی نیست ... .

دشمنان و مخالفان نیز حقوقی دارند که حفظ عدالت در گرو توجه به آنهاست. بعضی از روش‌های اظهار دشمنی نیز با برخی از دستورهای اخلاقی یا مصالح دینی در تزاحم هستند. این روش‌ها هر چند تعدی به حقوق دشمن به حساب نیایند، ولی از نظر اسلام غیر اخلاقی اند و با ارزش‌های دینی قابل جمع نیستند.

ساختار اثر
این کتاب در شش فصل تألیف شده است؛ در فصل اول پس از بیان معنا و مفهوم عدالت و ظلم، به تقسیم بندی عدالت در فلسفه اخلاق پرداخته شده و رابطه عدالت و حق و همچنین نسبت اخلاق و عدالت تبیین شده و جایگاه عدالت در تعالیم اسلامی‌تشریح شده است.

در ادامه این فصل، نویسنده پس از تبیین معنا و مفهوم دشمن و علل و ریشه‌های دشمنی، تفاوت دشمن با مخالف و همچنین تقسیم بندی دشمنان (داخلی و خارجی) مورد بحث و بررسی قرار داده و سپس دشمنی در دین و مراحل تبرّی را تشریح و در ادامه ضمن تبیین اهمیت عدالت در عداوت، به جوانب عدالت در عداوت از نگاه اخلاقی می‌پردازد و علل سرپیچی از عدالت در عداوت را مطرح می‌کند.

«بایسته‌های عدالت ورزی در برابر مطلق دشمنان» عنوان دومین فصل از کتاب مذکور است که این بایسته‌ها عبارتند از: توجه به اصل هدایت دشمنان، توجه به ادب دینی در گفتار، به وفای عهد و رعایت حقوق بشر.

در سومین فصل از این کتاب به «بایسته‌های عدالت ورزی در گستره داخلی (احزاب سیاسی)» پردخته شده که در این راستا به برهیز از تکفیر، تلاش برای رفع دشمنی، پرهیز از بهانه جویی برای تصفیه حساب، و پرهیز از خشونت گفتاری مورد تأکید قرار گرفته است.

در فصل بعدی، «بایسته‌های عدالت ورزی در گستره خارجی و بین المللی (سیاست خارجی)» مورد بحث و بررسی قرار گرفته که این بایسته‌ها اعم از تلاش بر ایجاد صلح و جلوگیری از جنگ، پرهیز از ترور، ممنوعیت کشتار غیر نظامیان، توجه به محیط زیست و عدم استفاده از سلاح‌های نامتعارف است.

فصل پنجم به «بایسته‌های عدالت ورزی در گستره اعتقادی (تقابل با صاحبان ادیان و فرق گوناگون)» می‌پردازد که نهی از بدزبانی و خشونت گفتاری و همچنین توجه به جنبه هدایتگری تبلیغات دینی، از این بایسته‌ها به شمار می‌رود.

ششمین و آخرین فصل از کتاب حاضر با عنوان «روش‌ها و سازوکارهای درونی سازی بایسته‌های عدالت» تألیف شده که در این میان، سازوکارهای فردی و اجتماعی تشریح شده است.

برشی از اثر:
روش‌ها و سازوکارهای درونی سازی بایسته‌های عدالت
تخطی از عدالت در دشمنی می‌تواند ریشه‌های فردی و اجتماعی داشته باشد. برای نهادینه کردن عدالت در دشمنی باید با این عوامل مقابله کرد. اما افزون بر این، راهکارها و دستورهایی نیز برای تقویت بنیان عدالت وجود دارد. بعضی از این امور جنبه فردی دارد و باید روحیات فردی آن را در جامعه تقویت کرد که بسته به جایگاه اجتماعی و سیاسی و حکومتی افراد، کسب آنها مهم و حساس می‌شود. از سازوکارهای فردی می‌توان به توجه به جایگاه مدارا و تقویت آن و وظیفه شناسی اخلاقی و توجه به مرز عدالت و ظلم اشاره کرد.

قسمتی دیگر از این راهکارها جزء مسائل اجتماعی و سیاسی هستند که برای تحقق عدالت در دشمنی باید آنها را در بستر جامعه و قوانین عمومی‌تدارک دید. این راهکارها عبارتند از: تقدم عدالت بر مصالح شخصی و گروهی، تبیین حقوق سیاسی مخالفان، ابهام زدایی از قوانین جزایی درباره دشمنان، و محدودکردن قدرت‌ها و نظارت بر آنها.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...