کتاب «اُزو و بوطیقای سینما» [Ozu and the poetics of cinema] نوشته دیوید بوردوِل [David Bordwell] با ترجمه روبرت صافاریان توسط نشر مرکز منتشر شد.
![ازو و بوطیقای سینما [Ozu and the poetics of cinema] دیوید بوردوِل [David Bordwell]](/files/160068199983611708.jpg)
به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این‌کتاب اثری درباره سینمای یاسوجیرو اُزو کارگردان ژاپنی سینما و بوطیقای هنر هفتم است که به قلم دیوید بوردوِل پژوهشگر حوزه سینما نوشته شده است. «تاریخ سینما» دیگر کتابی است که نشر مرکز ترجمه آن را از این‌مولف چاپ کرده است. بوردوِل در کتاب «ازو و بوطیقای سینما» به ازو به‌عنوان یکی از فیلمسازان محبوب خود پرداخته و نظریه بوطیقای سینمای خود را هم به‌صورت عملی و کاربردی آزموده است.
زندگی‌نامه و سبک کارگردانی اُزو از جمله مسائل محوری این‌کتاب هستند که دیوید بوردوِل در این‌کتاب به آن‌ها پرداخته است. نظریه سینمایی این‌مولف هم، به‌نوعی مقابله با جریان غالب نقد هنری و سینمایی مسلط بر دهه ۱۹۷۰ است که با تاکید روزافزون بر نظریه‌های روانکاوی و ستیزه‌جویی سیاسی و ایدئولوژیک به تدریج از سینما فاصله می‌گرفت.
کتاب پیش‌رو برای اولین‌بار در سال ۱۹۸۸ چاپ شد و نسخه الکترونیک آن نیز سال ۲۰۰۶ عرضه شده است. دیوید بوردوِل در زمینه مسائل مربوط به اُزو و سینمایش، به مسائلی از جمله ارتفاع پایین دوربین‌اش، فصل‌های گذار از یکی به دیگری و ... از دیدگاه نقد تاریخی پرداخته و بین نوشته‌هایش در این‌باره، تفاوت این‌رویکرد را با رویکردهای تفسیرگرا و سیاست‌زده توضیح می‌دهد.
پیش از شروع متن کتاب، «پیشگفتار مترجم»، «پیشگفتار نسخه الکترونیکی» و «مقدمه چاپ اول» درج شده‌اند و سپس ۸ فصل اصلی کتاب می‌آیند که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «کارنامه»، «بسترها»، «ماده»، «ساختارها، تنگناها و شگردها»، «به سوی هنجارهای درونی»، «آزادی و نظم»، «بالش‌ها و پرده‌ها» و «کاربردها و اثرات».
پس از فصول کتاب هم «جدول داده‌های کمّی فیلم‌های اُزو»، «فیلم‌شناسی یاسوجیرو اُزو»، «یادداشت‌ها» و «نمایه» درج شده‌اند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
وحدتِ بنا نهادن «سیوژت» در فیلم‌های ازو بیننده را تشویق می‌کند که برای خود به مجموعه‌ای از انتظارات ثابت شکل دهد. در طول فیلم، تمرکز مدت زمان، طرح زمانی خطی، عینیت روایت و محدودیت‌های خودخواسته اطلاعات، و تقارن‌ها، توازی‌ها و ریتم‌های سمانتیک کلان‌ساختاری، بنیان محکمی برای پیش‌بینی‌ها فراهم می‌آورند. در مجموعه متن‌ها، بیننده آشنا با دیگر فیلم‌های ازو احتمالا پیش‌فرش‌هایی دارد در این‌باره که چه موتیف‌ها و مدول‌هایی پیداشان می‌شود؛ پیش‌فرض‌هایی که به سرعت تائید می‌شوند. وحدت ساختاری فیلم‌ها آن اندازه از پیش تعیین شده است که بیم آن می‌رود از منضبط بودن فراتر روند و متصلب شوند. حالا چیزی که به آن نیاز داریم کمی پراکندگی، انحراف، و تغییر مسیر است. پس باید به شیوه‌ای پویا نوعی کشش به سمت پیش‌بینی‌ناپذیری بازیگوشانه را در برابر اصول وحدت‌آفرین خارق‌العاده ازو گذاشت. این موضوع در عنوان‌های اولیه‌ای چون فارغ‌التحصیل شدم اما...، مردود شدم اما... و متولد شدم اما... متبلور شده است: همیشه امّایی هست، چیزی که ثباتی را که در ابتدا فرض شده است مختل می‌کند.
این‌کتاب با ۳۴۶ صفحه مصور، شمارگان هزار و ۶۰۰ نسخه و قیمت ۷۴ هزار و ۵۰۰ تومان منتشر شده است.
