کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» نوشته مهدی فیروزیان در قالب جلد دوم از طرح پژوهشی پنج جلدی «سایه و موسیقی» در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

به گزارش مهر، کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» توسط انتشارات «هنر موسیقی» در دسترس مخاطبان قرار گرفت. جلد نخست این کتاب با عنوان «موسیقی ایرانی در شعر سایه» سال ۱۳۹۶ منتشر شده بود.

مهدی فیروزیان پژوهشگر ادبیات و موسیقی در این کتاب که به محمدرضا شجریان خواننده موسیقی ایرانی تقدیم شده، به گردآوری اطلاعات آوازها و آهنگ‌هایی که با شعر هوشنگ ابتهاج (سایه) ساخته شده پرداخته است و ضمن معرفی دقیق آن‌ها، از دیدگاه تلفیق شعر و موسیقی آن آثار را نقد و بررسی کرده است.

از جمله بخش‌های کتاب «از پس پرده‌ها» نام دارد که دربارۀ پشت صحنۀ تولید آثار موسیقایی نوشته شده و نویسنده در نگارش آن از اطلاعاتی که در گفتگوهای چندساله با سایه به دست آورده استفاده کرده است.

 هوشنگ ابتهاج در سال‌های مدیریت بخش موسیقی رادیو خاطرات بسیاری با هنرمندان بزرگ عرصۀ موسیقی سنتی مانند محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، عبدالوهاب شهیدی، همایون خرّم، حسین علیزاده، شهرام ناظری دارد و بسیاری از اشعار او را همین هنرمندان در موسیقی به کار گرفته‌اند.

فیروزیان بر اساس پژوهش‌های میدانی، خاطرات سایه و دیگر هنرمندان، چگونگی پدید آمدن این آثار را توصیف کرده و سپس از نظرگاه علمی و انتقادی به آنها نگریسته است. در این زمینه علاوه بر شرح وقایع زندگی سایه و هنرمندان موسیقی، شرح برخی اشعار ابتهاج و شأن نزول آن‌ها نیز نوشته شده است. ضمن اینکه بررسی آسیب‌شناسانۀ پیوند شعر و موسیقی و شناساندنِ هنجارهایی که موسیقی‌دانان در تصنیف‌سازی باید از آن‌ها آگاهی داشته باشند، از دیگر مطالب مهم کتاب است.

این کتاب را انتشارات هنر موسیقی در ۶۴۰ صفحه با قیمت ۹۸ هزار تومان منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...