کتاب «بوطیقای نمایش‌نامه‌نویسی» نوشته مشترک نصرالله قادری، غلامحسین دولت‌آبادی و آراز بارسقیان منتشر شد.

بوطیقای نمایش‌نامه‌نویسی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از هنرآنلاین؛ این کتاب حاصل 5 سال کار و مطالعه نگارندگان آن بر ماهیت نمایش‌نامه‌نویس، نمایش‌نامه و دو جز از اجزای نمایش‌نامه یعنی طرح و کاراکتر است.

این سه نویسنده قصد دارند در پی این جلد به چهار جز دیگر نمایش‌نامه یعنی بیان دراماتیک، فکر، صحنه‌آرایی و موسیقی بپردازند. این نویسندگان تصمیم داشتند همه مطالب مدنظرشان را در یک مجلد ارائه کنند اما ضرورت وجود یک کتاب نظری در زمینه نمایش‌نامه‌نویسی در مقطع کنونی تئاتر آن‌ها را وادار می‌کند تا کتاب «بوطیقای نمایش‌نامه‌نویسی» را منتشر کنند.

کتاب پس از پیش‌گفتار و مقدمه، از چهار فصل با عناوین «نمایش‌نامه‌نویس کیست؟»، «نمایش‌نامه چیست؟»، «طرح» و «کاراکتر» تشکیل شده و در 363 صفحه نگارش یافته است.

در مقدمه درباره هدف و ضرورت نوشتن این کتاب به شکل مفصل توضیح داده شده و در صفحه 12 آمده است: «ضرورت تالیف این کتاب، آشفتگی و بحرانی است که در وضعیت نمایش‌نامه‌نویسی امروز ایران وجود دارد. یکی از بحران‌های فعلی، ناشی از این است که مقام نمایش‌نامه‌نویسی در ایران، رجعتی به برخی از نظریات اجرایی در تاریخ تئاتر دارد که براساس آن نمایش‌نامه‌نویسی در مرتبه‌ای پایین‌تر از کارگردان قرار می‌گیرد و نمایش‌نامه را در حکم ماده خامی برای اجرا در نظر می‌گیرد. ولی امروزه تاریخ تئاتر مقام شایسته نمایش‌نامه‌نویسی را دوباره به او اعطا کرده است."

در بخشی که در مورد شیوه نگارش این کتاب است، می‌خوانیم: «باور ما این است که تمامی آنچه که در این کتاب گفته شده، باید آموخت، درونی کرد و سپس به فراموشی سپرد. نمایش‌نامه‌نویس باید مطالب تئوریک را بدل به عادت ثانویه کند و در هنگام آفرینش نمایش‌نامه به صورت ناخودآگاه از آن‌ها بهره گیرد. هم‌چنان که اعتقاد ما بر این است که طبق دستورالعمل یک کتاب آشپزی نمی‌توان حتی یک نیمروی ساده تهیه کرد. در این کتاب می‌خواهیم یک بار دیگر با عناصر دنیای نمایش‌نامه مواجه شویم و از آن‌ها آشنازدایی کنیم چون تعاریفی که از عناصر و اجزای نمایش‌نامه در کشور ما ارائه شده لزوما بر معنای اصلی آن دلالت نداشته و این تشتت تعاریف، باعث آشفتگی شده است.»

در پشت جلد کتاب نیز این توضیح ارائه شده است: «تالیف این کتاب علل گوناگونی دارد اما مهم‌ترین دلایل آن همگانی دو نسل در تالیف این کتاب، نگاه همنشینی فن و تکنیک به علاوه کشف و شهود، نگاه بومی به مقوله نمایش‌نامه‌نویسی، فاعلیت مخاطب در خوانش این کتاب و شک سقراطی به مقبولیات موجود در حوزه نمایش‌نامه‌نویسی است. در وضعیت فرهنگی ما و به تبع آن تئاتر، تاملی بین نسل قدیم و نسل نو وجود ندارد. نسل قدیم بی‌چون و چرا پایبند سنت است و بر آن پافشاری می‌کند و از پذیریش هرگونه نوآوری امتناع می‌کند. نسل نو نیز یکسره معتقد به آوانگاردیسم است و سنت را انکار می‌کند. نسل قدیم، نسل نو را نادیده می‌گیرد و نسل نو، نسل قدیم را نفی می‌کند. در نتیجه امکان برقراری دیالوگ بین این دو نسل وجود ندارد. البته لازم به تذکر است که این جا منظور از نسل قدیمی و نسل نو، سن تقویمی نیست، بلکه سن اندیشگی است. به همین دلیل بخشی از نسل قدیم گاهی در وضعیتی قرار می‌گیرد که به ظاهر خود را همگام با نسل نو نشان می‌دهد، در حالی که به آن اعتقادی ندارد و در مواردی نسل نو برای تثبیت خود از موقعیت نسل قدیم بهره می‌گیرد اما منظور ما از همگامی نسل‌ها این است که هر دو ادراک متقابلی از یکدیگر داشته باشند. اگر نسل قدیم درک حداقلی و باورمندانه از شرایط و نیازهای امروز داشته باشد و نسل نو شناختی از سنت، این تعامل به وجود خواهد آمد.»

کتاب «بوطیقای نمایش‌نامه‌نویسی» نوشته مشترک نصرالله قادری، غلامحسین دولت‌آبادی و آراز بارسقیان در شمارگان 300 نسخه و با قیمت 70 هزار تومان از سوی انتشارات یکشنبه منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ..............

هنر |
ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...