بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه عمومی آیت الله العظمی خامنه‌ای شهر قم در سال 1385 شروع به فعالیت کرده است و هم اکنون با عضویت 521 نفر از روشندلان در تمام مقاطع سنی و تحصیلی به کار خود ادامه می دهد.
به گزارش ایبنا، بخش نابینایان و کم‌بینایان این کتابخانه در راستای تامین نیاز مطالعاتی روشندلان و اشاعه اطلاعات آنها در 5 واحدِ كتابخانه بریل، كتابخانه الكترونیك و گویا، اتاق آگوستیك، چاپخانه بریل و واحد تولید کتاب بریل فعالیت می کند.
حسن عبدلی مدیر بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه عمومی آیت الله العظمی خامنه‌ای در توضیح هر کدام از این بخش ها به خبرنگار ایبنا گفت: كتابخانه بریل با دارا بودن 1736 عنوان کتاب بریل (4308 نسخه) با موضوعات مختلف، در گروه های سنی متفاوت از جمله کودك و نوجوان و همچنین نشریات بریل به روشندل استان خدمات ارائه می دهد.
وی اضافه کرد: در حال حاضر، ورود اطلاعات و فهرست نویسی تمامی کتاب‌های بریل به صورت کامل انجام می شود و دارای پایگاه مجزا با همین عنوان است. این بخش به صورت مكانیزه و با استفاده از رایانه به ارائه خدمات می پردازد. لازم است اشاره کنم جستجوی کتابشناختی منابع از طریق فهرست موضوعی بریل و رایانه امكان پذیر است.
دومین واحدی که مدیر مدیر بخش نابینایان و کم‌بینایان درباره آن توضیح داد، كتابخانه الكترونیك و گویا نابینایان بود. به گفته وی، در این واحد نابینایان می توانند با استفاده از رسانه های الكترونیكی از جمله لوح فشرده و نوار کاست، اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق حس شنوایی دریافت و درك کنند.
عبدلی کتاب های گویای این بخش را 6469 عنوان برشمرد و گفت: با تهیه نرم افزارهای جاز و پك جاز، پارس آوا و ماهور امكان استفاده کاربران از رایانه فراهم شده و مراجعان از این طریق می توانند از اینترنت و نرم افزار نوید 1 که مشتمل بر 1 برنامه کتابخوان، دیكشنری، قرآن، برنامه ویرایش و شطرنج است، استفاده کنند.
وی ادامه داد: این بخش با فراهم آوری تجهیزاتی از قبیل چند دستگاه کامپیوتر، به دید، تلویزیون، برجسته نگار و ضبط سی دی بستری مناسب جهت بهره مندی از منابع را برای اعضا ایجاد کرده است. در ضمن نابینایان عضو با استفاده از نرم افزارهای گویاساز متن فایل‌های متنی خود را به صورت گویا درآورده و استفاده می کنند.
اتاق آگوستیك بخش بعدی بود که به همراه مدیر کتابخانه از آن بازدید کردیم. این قسمت در راستای تامین بخشی از نیاز مراجعان در نظر گرفته شده که با دیوارهای عایق در مقابل صدا محیط مناسبی را در جهت رفع نیاز مطالعاتی اعضا فراهم کرده است.
مراجعان به این بخش می توانند با استفاده از امكانات موجود، جزوه، کتاب و یا هرگونه منبع اطلاعاتی مورد نیاز خود را به صورت فایل شنیداری تبدیل کنند. در این بخش برای تولید کتاب گویا از گویندگان با تجربه استفاده می شود و تا کنون بیش از 511 عنوان کتاب در این کتابخانه گویا شده است.
عبدلی در پایان بخش معرفی واحدهای مختلف بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه عمومی آیت الله العظمی خامنه‌ای به تشریح دو بخش چاپخانه بریل و واحد تولید کتاب پرداخت و بیان کرد: این قسمت از بخش نابینایان کتابخانه در ابتدای امر با دو پرینتر اورست اقدام به بریل سازی متون مورد نیاز مراجعان این بخش کرد.
وی ادامه داد: به مرور زمان و جذب دو پرینتر بریل باکس و یك پرینتر دارکوب، خدمات ارائه شده در این قسمت گسترش یافت به گونه ای که امروز با توجه به کمبودهای فراوان در حوزه کتاب بریل در کشور از سوی دبیر کل نهاد کتابخانه های عمومی کشور به عنوان واحد تولید کتاب بریل کتابخانه آیت الله خامنه ای قم قطب تولید کتاب بریل در کشور شده است.
وی یادآور شد: کتاب های تولیدی این بخش به 10 مرکز در سراسر کشور ارسال می شود. علاوه بر کتاب‌های تولید شده، 2 دوره از نشریه سپیده آفرین و نشریه قرآنی موسسه معارف اسلامی امام رضا (ع) با تیراژ 110 نسخه، زیارتنامه حضرت معصومه (س)، زیارت ناحیه مقدسه نیز تولید شده است. همچنین جزوات درسی درخواستی اعضای نابینا نیز به صورت بریل تهیه و در اختیار آنان قرار می گیرد.
مدیر بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه عمومی آیت الله العظمی خامنه‌ای به بخشی از فعالیت های صورت گرفته اشاره کرد و گفت: تولید تقویم به صورت بریل، چاپ کتاب های جشنواره رضوی در 5 سال متوالی، ارسال 52 دوره کتاب بریل تولید شده برای کتابخانه های عمومی نابینایان سراسر کشور، برگزاری جلسات کانون ادبی صبح اشراق (اولین کانون ادبی نابینایان کشور) به صورت ماهانه، انجام فهرست نویسی 5011 عنوان در 5231 نسخه کتاب بریل، انجام فهرست نویسی کتب گویا، از جمله فعالیت های این بخش است.
وی افزود: برگزاری بزرگداشت روز عصای سفید و تقدیر از اعضای فعال کتابخانه، برگزاری نمایشگاه کتاب بریل به مناسبت روز جهانی عصای سفید، حضور در نمایشگاه قرآن استان قم و ارائه محصوالت تولیدی بریل با موضوعات مذهبی، حضور در نمایشگاه کتاب استان قم، برگزاری مسابقه کتابخوانی مجازی، برگزاری اردوی فرهنگی برای روشندلان عضو کتابخانه، افتتاح کتابخانه بریل در مدرسه نابینایان امید، افتتاح کتابخانه سپید دانشگاه قم، همكاری با بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، برگزاری کارگاه روایت نویسی، همكاری با مرکز علوم کامپیوتری نور جهت مناسب سازی نرم افزارهای تولیدی برای افراد نابینا، اهدای کتاب بریل به کتابخانه روستای چهاربرج اسفراین در استان خراسان شمالی از دیگر اقدامات صورت گرفته است.
عبدلی در پایان با تاکید بر گسترش خدمات به نابینایان گفت: با توجه به درخواست های مکرر و نیاز نابینایان به تولید کتاب، بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه عمومی آیت الله العظمی خامنه‌ای حمایت جدی مسئولین را می طلبد. برای توانمندسازی این بخش از جامعه لازم است امکانات لازم برای رشد آن ها فراهم شود. آنچه مجموعه ما از آن رنج می برد پایین بودن تولید کتاب است. امیدوارم با تدبیر مسئولین مربوط بخشی از مشکلات کتابخانه مرتفع شود.
