کتاب «بررسی تاریخی تفکر شیعه اثنی عشریه» به قلم غلامحسین محرمی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد.

به گزارش فارس، پژوهش حاضر تلاشی است در راستای تبیین پیشینه تفکر شیعه درباره امامت و پیشینه تاریخی واژه شیعه و واژه‌های هم­‌مفهوم آن، بیان عقیده پیکره اصلی شیعه درباره امامت و تفاوت آن با تفکر شاخه‌ها و فرقه‌های جداشده از آن و جلوه‌های این تفکر در زمان‌های مختلف.

در این تحقیق تأکید شده که آغاز تفکر شیعه درباره امامت مربوط به عصر پیامبر(ص) است و نخستین کسانی که این عقیده را داشتند، اصحاب آن حضرت بودند.

این تحقیق شامل چهار فصل به شرح فصل اول: مفاهیم و منابع (در مورد شیعه، امامیه، اثنی عشریه ...)، فصل دوم: ادوار تاریخی شیعه امامیه، فصل سوم: مبانی روایی شیعه امامیه اثنی عشریه و فصل چهارم: شیعه اثنی عشریه، استمرار تفکر امامیه است.

در بخشی از مقدمه نویسنده می‌خوانیم: شیعه امامیه اثنی ­عشریه ـ معتقدان به دوازده امام ـ که یکی از دو گروه بزرگ مسلمانان در جهان به شمار می‌روند، معتقدند همان فرقه ناجیه ـ مورد اشاره در حدیث نبوی هفتاد و سه فرقه‌اند؛ زیرا به اعتراف مخالفانشان، رسول خدا(ص) شیعه امیر مؤمنان را رستگاران روز قیامت خوانده و اهل نجات شمرده است.

مصداق شیعه در سخنان پیامبر(ص) نمی‌تواند گروهی جز شیعیان باشد که بعدها امامیه اثنی­ عشریه نامیده شدند. آنان که دنباله‌رو اسلامشان­ اند، از عصر پیامبر(ص) شیعه علی(ع) نامیده می‌شدند؛ هرچند افزوده ­شدن واژه امامیه به سبب تأکید بر مقام معنوی ائمه:، افزون­بر جایگاه صرف سیاسی و واژه اثنی ­عشریه به دلیل عینیت­یافتن اعتقاد به دوازده امام بوده است.

از سوی دیگر، منتسبان به شیعه امامیه اثنی­ عشریه تنها گروهی هستند که برای گمراه­ نشدن از صراط مستقیم، در کنار قرآن به عترت پیامبر(ص) یکی از دو میراث گرانبهای باقی‌مانده از ایشان ـ تمسک جسته‌اند و ایمان به سخن پیامبر(ص) را مبنی بر جدا نشدن عترت و قرآن از هم، برای هدایت مردم، در مقام عمل نیز به اثبات رسانده‌اند.

تنها آنان عترت پیامبر(ص) را مراجع علمی و فقهی می‌دانند و اگر شیعه امامیه اثنی‌عشریه نبود، به واقع، گروهی نبود که در کنار قرآن، به عترت نیز چنگ زند و به فرمایش پیامبر(ص) عمل کند. در واقع، اگر اعتقاد آنان درباره امامان دوازده­‌گانه معصومشان نبود، مصداق عترتی که از قرآن جدا نمی‌شود، تا در حوض بر پیامبر وارد شود، شناخته نمی‌شد و این حدیث پیامبر(ص) مفهوم روشنی نمی‌یافت.

کتاب «بررسی تاریخی تفکر شیعه اثنی عشریه» به قلم غلامحسین محرمی با قیمت 15000 تومان از سوی گروه تاریخ و تمدن پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...