کتاب «دریچه صبح»(بازشناسی زندگی و سخن سعدی) به کوشش کاووس حسن‌لی توسط انتشارات خانه کتاب منتشر و راهی بازار کتاب شد.

به گزارش ایبنا، با توجه به جایگاه بلند سعدی
در ادب پارسی، این کتاب به بازشناسی زندگی، آثار سعدی و جایگاه او در میان دیگران پرداخته است. «چهار فصل»، «نام‌نامه» و «نمایه منابع» بخش‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند.

در فصل نخست «زندگی
سعدی و روزگار او» شرح داده شده است.

حسن‌لی در این بخش از
سعدی به عنوان تنها فردی که هم در نثر و هم در شعر آثار عالی آفریده، یاد کرده و معتقد است بسیاری از سخنان روشن او از همان زمان که پدید آمده‌اند تاکنون، همواره، در ذهن و زبان ایرانیان جاری بوده‌اند. حسن‌لی شعر بلند او را به روانی نثر و نثر زیبایش را به شیوایی شعر می‌داند.

از سوی دیگر حسن لی به مشخص نبودن سال تولد
سعدی اشاره و با وجود ذکر زندگی‌نامه وی، تاکید کرده است سعدی جایگاه بلند خود را به دلیل آثار درخشانش و نه به دلیل چگونگی زندگی‌اش به دست آورده است. به باور حسن‌لی، نه زادگاه سعدی، نه مسافرت‌های او و نه عمر طولانی‌اش ، هیچ‌یک موجب آوازه‌ جهان‌گیر و ارزش و اعتبار ستودنی او نشده اند. سعدی تنها بدان دلیل ستودنی شده که آثاری ستودنی آفریده است. برهمین اساس حسن‌لی معتقد است باید بیشتر به کیفیت آثار او و نه چگونگی زندگی‌اش پرداخت.

فصل دوم کتاب به «آثار
سعدی» اختصاص دارد و در آن «گلستان»، «بوستان»، «غزل‌ها» و «قصیده‌ها» بررسی و هر یک از آثار سعدی معرفی شده‌اند.

نخستین فردی که آثار
سعدی را گردآوری کرد، بر آن مقدمه نوشت و متن گردآوری شده او بر جای ماند علی‌بن احمد‌بن ابی‌بکر بیستون بوده است. او حدود 30 تا 37 سال پس از درگذشت سعدی آثار او را دوبار گردآوری و ویرایش کرده است.

مولف در معرفی «بوستان» به زیبایی‌های شاعرانه در سه بخش «به‌گزینی واژه‌ها»، «صورت‌های شاعرانه خیال» و «نتیجه‌گیری‌های هنری» اشاره کرده است.

در این کتاب در بررسی غزل‌های
سعدی نیز به حدود 700 غزل سعدی با موضوعات عاطفی، اخلاقی و پندآمیز اشاره شده است. همچنین در این بخش انگیزش‌های هنری، دو غزل متفاوت از سعدی آمده است. در نتیجه‌گیری نیز غزل‌های سعدی از شیواترین و هنری‌ترین سروده‌های زبان فارسی معرفی شده‌اند. این در حالی است که در بسیاری از این سروده‌ها آرایه‌های مرسوم ادبی حضوری کم‌رنگ و کم‌شمار دارند.

حسن‌لی معتقد است آشنایی ژرف و گسترده
سعدی با خاصیت‌های زبان فارسی و توانمندی شگفت‌آور او در آفرینش و ترکیب کلام هنری، چنین نتیجه درخشانی را به بار آورده است.

فصل سوم کتاب به «
سعدی در نظر دیگران» پرداخته است. حسن‌لی در این فصل به این موضوع اشاره داشته که پس از انتشار آثار سعدی در قرن هفتم، تاکنون هیچ زمانی در تاریخ ادبیات ایران نمی‌‌توان سراغ گرفت که سعدی حضور قاطع نداشته باشد و آن دوره از آثار سعدی بی‌بهره مانده باشد.

وی به این مساله اشاره داشته است که نه تنها سخن‌سرایان و سخن‌شناسان از انگاره‌ها و اندیشه‌های
سعدی بهره برده‌اند، بلکه گاهی اندیشمندان سیاسی و رهبران جامعه نیز شیفته عظمت او شده‌اند.

حسن‌لی در فصل چهارم با عنوان «بالاخره
سعدی بزرگ‌‌تر است یا حافظ؟!» به این موضوع پرداخته است که از میان سخن‌سرایان نامدار ایرانی هیچ یک به اندازه سعدی و حافظ همانندی و همسانی ندارند. این در حالی است که این دو با هم تفاوت‌های بسیاری دارند.

مولف در سخن آخر این فصل گفته است: «به دشواری می‌توان
سعدی و حافظ را برای تعیین برتری یکی از آن‌ها بر دیگری سنجید و به نتیجه رسید.»

همان‌طور که گفته شد این اثر علاوه بر «نام‌نامه» بخشی با عنوان «نمایه منابع» را شامل می‌شود. در این بخش 103 منبع معرفی شده اند.

«دریچه صبح»(بازشناسی زندگی و سخن
سعدی) در 204 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و قیمت 3100 تومان توسط انتشارات خانه کتاب منتشر و راهی بازار نشر شده است.

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...