داستان‌ها همچون نسیمی لطیف در روح و جان کودکان دمیده می‌شوند و نقشی شگرف در رشد و تعالی آن‌ها ایفا می‌کنند. کتاب‌هایی که ورق می‌زنند و شخصیت‌هایی که در دنیای بی‌کران ادبیات می‌یابند، نه‌تنها راهنمایشان می‌شوند، بلکه به دوستانی صمیمی بدل می‌گردند.
مهدی آذر یزدی، نویسنده‌ بلندآوازه و ماندگار در تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران، در ۲۷ اسفند ۱۳۰۰ در خرمشاه یزد دیده به جهان گشود و تا واپسین روزهای عمرش، در ۱۸ تیر ۱۳۸۸، به پرورش ذهن و اندیشه‌ی کودکان پرداخت. او کسی بود که لذت زندگی را در کتاب‌ها جست‌وجو می‌کرد و دنیای خود را در میان برگ‌های زرین ادبیات می‌یافت.

قصه های خوب

آذر یزدی، با قلبی سرشار از عشق به کودکان و نوجوانان، گامی بی‌بدیل در عرصه‌ی ادبیات برداشت و نخستین کسی بود که در ایران به نوشتن داستان‌هایی ویژه برای این گروه سنی همت گماشت. خلاقیت و دوراندیشی او چنان تأثیری عمیق بر ادبیات ایران داشت که به‌حق، عنوان افتخارآمیز «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» را از آنِ خود کرد.

آثار گران‌بهای او همچون فانوسی، مسیر پرپیچ‌وخم کودکی را برای نسل‌های پیاپی روشن ساخت و میراثی جاودانه برای فرهنگ ایران به یادگار گذاشت. چنان‌که روز درگذشت این نویسنده‌ی گرانقدر، به پاس خدمات ارزنده‌اش، به نام «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» نام‌گذاری شد. او با قلم جادویی‌اش، جهانی از قصه و خیال را برای کودکان آفرید و آن‌ها را به سفری پرماجرا در دنیای واژه‌ها دعوت کرد.

در سال ۱۳۳۵، مهدی آذر یزدی در سی‌وپنج‌سالگی، هنگامی که قصه‌ای از انوار سهیلی در چاپخانه نظرش را جلب کرد، به اندیشه‌ای نو دست یافت: ساده‌نویسی داستان‌ها، به زبانی که برای کودکان دلنشین باشد. این جرقه‌ی خلاقانه، زمینه‌ساز تولد یکی از ارزشمندترین آثار ادبی ایران شد. همان سال، او جلد نخست مجموعه‌ی هشت‌جلدی «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» را به همت انتشارات امیرکبیر منتشر کرد.

این اثر در سال ۱۳۴۲، جایزه‌ی معتبر یونسکو را برای او به ارمغان آورد و در سال ۱۳۴۵ نیز جایزه‌ی سلطنتی کتاب سال را کسب کرد. برخی از جلدهای این مجموعه، توسط شورای کتاب کودک به‌عنوان آثار برگزیده معرفی شدند؛ علاوه بر این، این کتاب‌ها به زبان‌های اسپانیایی، ارمنی، چینی و روسی ترجمه شده‌اند، تا پیام قصه‌های خوب او فراتر از مرزها نیز شنیده شود.

هرچند آذر یزدی آثار متعددی از خود به یادگار گذاشت، اما بی‌تردید، شاهکار او همین مجموعه‌ی قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب است؛ مجموعه‌ای که بسیاری از کودکان و نوجوانان، دیروز و امروز، با آن خو گرفته و از آن آموخته‌اند.

معرفی مختصر جلدهای این مجموعه:
1. قصه‌های کلیله و دمن: جلد اول این مجموعه، ۲۵ داستان برگرفته از کلیله و دمنه را در خود جای داده است؛ کتابی که اصل آن به دو هزار سال پیش و زبان هندی بازمی‌گردد. داستان‌های این جلد برای گروه سنی پایان دبستان و دوره‌ی راهنمایی نوشته شده‌اند.
2. قصه‌های مرزبان‌نامه: در این جلد، ۲۱ داستان از مرزبان‌نامه بازنویسی شده‌اند.
3. قصه‌های سندبادنامه و قابوس‌نامه: این جلد شامل ۱۳ داستان از سندبادنامه و ۲ داستان از قابوس‌نامه است که به زبانی ساده و روان برای کودکان بیان شده‌اند.
4. قصه‌های مثنوی: برگرفته از حکایت‌های آموزنده و دلنشین مثنوی مولوی، این جلد برای گروه سنی چهارم و پنجم دبستان و دوره‌ی راهنمایی طراحی شده و ۲۴ داستان کامل و مجزا را شامل می‌شود.
5. قصه‌های قرآن: جلد پنجم مجموعه به داستان‌های قرآنی اختصاص دارد و ۱۸ قصه از زندگی پیامبران را با زبانی ساده روایت می‌کند.
6. قصه‌های شیخ عطار: این جلد شامل ۲۱ داستان زیبا از آثار شیخ عطار است که با قلمی روان و کودکانه بازنویسی شده‌اند.
7. قصه‌های گلستان و ملستان: داستان‌های این جلد از گلستان سعدی و مجموعه‌هایی مشابه گلستان برگرفته شده‌اند و شیرینی حکمت‌آموزی را به کودکان می‌چشانند.
8. قصه‌های چهارده معصوم: جلد هشتم، قصه‌هایی از زندگی چهارده معصوم علیهم‌السلام را به زبانی شیوا روایت می‌کند و از منابع مختلف گردآوری شده است.

مهدی آذر یزدی با خلق این آثار، نه‌تنها ادبیات کودک را در ایران پایه‌گذاری کرد، بلکه چراغی روشن در مسیر آموختن، اندیشیدن و لذت بردن از خواندن برای نسل‌های آینده بر افروخت.

................ هر روز با کتاب ................

فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...
لمپن نقشی در تولید ندارد، در حاشیه اجتماع و به شیوه‌های مشکوکی همچون زورگیری، دلالی، پادویی، چماق‌کشی و کلاهبرداری امرار معاش می‌کند... لمپن امروزی می‌تواند فرزند یک سرمایه‌دار یا یک مقام سیاسی و نظامی و حتی یک زن! باشد، با ظاهری مدرن... لنین و استالین تا جایی که توانستند از این قشر استفاده کردند... مائو تسه تونگ تا آنجا پیش رفت که «لمپن‌ها را ذخایر انقلاب» نامید ...