یک عاشقانه ضدجنگ | آرمان امروز


سباستین فوکس [Sebastian Faulks] (1953) رمان‌نویس سرشناس بریتانیایی است که به خاطر سه‌گانه فرانسوی‌اش «دختری در هتل شیر طلایی» [The girl at the Lion d'Or](1989)، «آواز پرندگان» (1993) و «شارلوت گری» (1999) شناخته می‌شود؛ این سه‌گانه با رمان‌های مشهورِ «در جبهه غرب خبری نیست»، «شیرهای جوان» و «جنگ و خاطره» مقایسه می‌شود.

دختری در هتل شیر طلایی» [The girl at the Lion d'Or] سباستین فوکس [Sebastian Faulks]

از دو رمان «آواز پرندگان» و «شارلوت گری» دو فیلم و سریال موفق در سال‌های 2012 و 2001 ساخته شده است. رمان «دختری در هتل شیر طلایی» در سال جاری با ترجمه فاطمه نوروزی از سوی نشر دیدآور منتشر شده است. تایمز آن را «رمانی تکان‌دهنده و ژرف که فوق‌العاده نوشته شده، و در موقعیت‌های مکانی و زمانی تحسین‌برانگیز است» توصیف می‌کند و فایننشل تایمز هم می‌نویسد: «رمانی غیرمعمول و تاثیرگذار که در آن شجاعت و فداکاری در مقابل عشق نامشروع به جانِ یکدیگر می‌افتند، اما اثری از عشق مطلق، تعادل و بی‌عیب و نقص.»

چه می‌شود اگر تمام زندگی ما فقط دایره‌ای باشد که شما در نقطه‌ای مشخص از سیم تله‌ای پنهان‌شده عبور می‌کنید که سبب چرخش مجدد روند می‌شود؟ آنه حیرت‌انگیز، قهرمان رمان تاریخی سباستین فوکس به‌نام «دختری در هتل شیر طلایی» است که در دهه 1930 در شهر ژانویلیق در فرانسه می‌گذرد، تا حدی روایت دقیقی از نزول زنی جوان به جهنمی روانی است که خودش ساخته است، سقوطی پیچیده که به دلیل گذشته دشوار و عشق کورکورانه‌اش به مردی اشتباه آغاز شده است. اما رمان فوکس که برای اولین‌بار در بریتانیا و در سال 1989 منتشر شد، چیزهای دیگری را نیز در ذهن خود دارد. با تازه‌شدن جنگ جهانی اول در خاطرات نسل‌ها و تهدید جنگی دیگر که آینده خوشی را رقم نمی‌زند، آغاز روز ساکنان شهری کوچک و فرانسوی با چشم‌اندازی سیاسی شکل می‌گیرد. پس از اقدامات شورش‌آمیز پدر آنه در میدان جنگ در وقدان و خودکشی متعاقب مادرش، آنه لوو مجبور می‌شود تا زندگی جدیدی را آغاز کند. چارلز هارتمن؛ معشوقه متاهل او نیز در جنگ خدمت کرد، و رابطه او با آنه است که اولین تلنگرهای دلسوزی از ته دل را برای موجود دیگری در او ایجاد می‌کند. آنه می‌ترسد که زندگی او همان چرخه توقفی که در کودکی او آغاز شده بود را مجدد تکرار کند؛ هارتمن می‌ترسد که ظرفیت مهربانی تازه کشف‌شده‌اش سبب کم‌شدن احساسات خوگرفته‌اش شود، دقیقا همان‌طور که انبار شراب جدیدی که او راه‌اندازی کرده، باعث متزلزل‌شدن اساس خانه اجدادی او شده است. یک زمانی، صاحب هتلی که آن در آنجا کار می‌کند او را تشویق می‌کند تا از بنای یادبود جنگ محلی، جایی‌که نام کشته‌شده‌ها روی سنگ حک شده، دیدن کند. او از آنه می‌خواهد هریک نام را «با یک چهره، یک خنده و یک نگاه» تصور کند. فوکس در اینجا به اجرای منطقی می‌پردازد و شخصیت‌هایش را با دلربایی و تب‌وتاب زنده می‌کند.

زخم‌های سیاسی و روانی جنگ جهانی اول در دهه 1930 در همه‌جای فرانسه باقی مانده است، حتی در شهر استانی کسل‌کننده ژانویلیق - که در شبی بارانی آنه لوو جوان با قطار راهی هتلی قدیمی به نام شیر طلایی می‌شود تا شغل جدید خود به‌عنوان پیشخدمت را در آنجا آغاز کند. از همان ابتدا، رازی درمورد او وجود دارد ( لوو حتی نام واقعی او نیست)، اما جذابیت‌هایی در هوش بالا، حس شوخ‌طبعی و ظاهر دلربا و جذاب او نیز وجود دارد. بنابراین آندره ماتلین نفهم، معمار و عیاش، حواسش را جمع او می‌کند، زمانی که تمام قلب و هوش آنه متوجه چارلز هارتمن است کسی که - با همسر نازا و غمگینش کریستین – در عمارتی کهنه خارج از شهر زندگی می‌کند که از پدرش به او ارث رسیده است و امید دارد که بتواند آن را تعمیر کند. علاقه آنه به چارلز بازگشته است، و هنگامی که چارلز به همسرش می‌گوید که به‌خاطر شغلش که وکالت است باید به پاریس سفر کند، درواقع آنه را برای تعطیلات آخر هفته به خانه روستایی چشمگیر دوست قدیمی‌اش می‌برد. از آنجا به بعد عشق رسما بیان می‌شود و داستان به سمت پایانی می‌رود که بعضی‌ها قلبشان شکسته خواهد شد و بقیه خواهند ترسید. درنهایت هنگامی‌که آنه راز شگفت‌آور و حزن‌انگیزش را برای چارلز می‌گوید بخش نه‌چندان زیادی از داستان فاش می‌شود، اما واقعی‌ترین ویژگی‌های مثبت داستان درواقع موجب زندگی پرشور و نشاط می‌شوند. فضای مضطرب بین جنگ‌ها که سبب احساس نگرانی جدیدی می‌شود، موجب می‌شود تا حدودی چارلز به یهودیت روی آورد (متالین پست‌فطرت و بدجنس از این موضوع علیه چارلز استفاده می‌کند)؛ خاطرات وحشتناک مختلف از جنگ جهانی اول؛ ضعف دولت‌های فرانسه؛ و وحشت واقعی از راز دخترانه آنه، همه در داستانی از قدرتی خموش و ترسناک درهم می‌آمیزند. فوکس همچنان در اوج قدرت شایان خودش است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...