کتاب «سنگ‌هایی در جیبم» [Des pierres dans ma poche] نوشته کئوتر(کوثر) ادیمی [Kaouther Adimi] از سوی انتشارت نیستان منتشر شده است. گفتگوی ایبنا با آذر نورانی مترجم این کتاب را در ادامه می‌خوانید:

سنگ‌هایی در جیبم» [Des pierres dans ma poche] نوشته کئوتر(کوثر) ادیمی [Kaouther Adimi

قالب و موضوع کتاب «سنگ‌هایی در جیبم» چیست؟‌
قالب سنگ‌هایی در جیبم رمان کوتاه است. این کتاب در مورد دختر جوانی است که در آستانه ۳۰ سالگی قرار دارد. وی الجزایری است و چند سالی است که در فرانسه زندگی می‌کند. شبی مادر این دختر زنگ می‌زند و خبر ازدواج خواهر ۲۶ ساله‌اش را به او می‌دهد و این تماس دغدغه‌هایی برای شخصیت داستان ایجاد می‌کند. در این کتاب نشان داده می‌شود که چطور تفکر سنتی الجزایری در مورد ازدواج تمام موقعیت شغلی، تحصیلی و استقلال یک دختر را نادیده می‌گیرد. مادر نگران مجرد بودن دخترش است و مدام به او می‌گوید اگر تنها بماند و تنها بمیرد چه می‌شود؟ ذهن دختر با نگرانی و تماس‌های مادر درگیر می‌شود و مسائلی در این کتاب با طنز تلخ بیان می‌شود.

مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟
همه به‌ویژه دختران می‌توانند این کتاب را بخوانند چراکه فرهنگ جامعه ایرانی با الجزایر همخوانی‌هایی دارد و خواننده به‌خصوص خواننده خانم با این کتاب همذات‌پنداری می‌کند. هر دختر ایرانی که این کتاب را بخواند آن را به‌راحتی درک خواهد کرد.

ترجمه این کتاب چقدر طول کشید؟
حدود ۶ ماه طول کشید تا بتوانم سنگ‌هایی در جیبم را ترجمه کنم. این کتاب را چند سال قبل ترجمه کردم اما به‌تازگی منتشر شده است.

برای ترجمه کتاب سنگ‌هایی در جیبم با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
این کتاب زبان خودمانی دارد؛ از زبان اول شخص صحبت شده است و مخاطب را با خود همراه می‌کند. در جاهایی شخصیت داستان خاطره‌ای برایش تداعی می‌شود و به گذشته می‌رود. مشکلی که خیلی با آن در ترجمه این اثر درگیر بودم پرش‌های زمانی از حال به گذشته بود. مجبور بودم زمان‌ها را به گذشته ترجمه کنم چون خاطرات مربوط به گذشته است. درنهایت فصل‌ها را جدا و نظم‌بخشی کردم و در کل می‌توانم بگویم کتاب سختی نبود.

مهم‌ترین پیام این کتاب چیست؟
این کتاب نشان می‌دهد که چطور تفکر سنتی در الجزایر همه چیز را در ازدواج می‌داند و دستاوردهای اجتماعی، شغلی، فرهنگی و تحصیلی دختران را نادیده می‌گیرد .این تفکر باعث می‌شود دختر با وجود موفقیت‌هایش، خود را با بقیه به‌خصوص افراد متاهل مقایسه کند و دچار نگرانی و دغدغه شود. دختر این کتاب، دختری معمولی و مستقل است در آن برهه‌ای که هم‌سن و سال‌هایش به فکر مسائل دیگر بودند، او به تحصیل فکر کرده و با گفته‌های مادرش که موفقیت‌هایش را نادیده می‌گیرد و فکر می‌کند بعد از ۳۰ سالگی دیگر پیر می‌شود و فرصتی برای تشکیل خانواده ندارد مخالف است. در واقع این کتاب نشان می‌دهد با اینکه دختر مهاجرت کرده است اما هنوز تحت تاثیر فرهنگ کشورش قرار دارد.

کتاب «سنگ‌هایی در جیبم» چندمین اثر ترجمه شماست؟ آیا اثر دیگری از کوثر عظیمی ترجمه کردید؟
این کتاب، سومین کار ترجمه‌ام است و بعد از آن دو سه کتاب دیگر ترجمه کردم. کتاب دیگری از نویسنده با عنوان «آن روی دیگران» ترجمه کردم که به‌زودی از سوی انتشارات نیستان منتشر خواهد شد. این کتاب فوق العاده جالب و خواندنی در مورد یک خانواده الجزایری است که تمام شخصیت‌های خانواده بررسی می‌شوند. از دیگر کتاب‌هایی که ترجمه کردم می‌توانم به «سفید خشک» اثر آندره برینک اشاره کنم. این کتاب در سال ۱۹۵۰ نوشته شد و کسی آن را ترجمه نکرده بود با اینکه از روی آن فیلمی هم ساخته شده است. کتابی هم با عنوان «کشور کوچک» نوشته گئل فی را ترجمه کردم که این کتاب داستان واقعی نویسنده آفریقایی است که شاعر و خواننده هم هست. در این کتاب نسل‌کشی دو قوم به تصویر کشیده شده و رنج و دردی که مردم از جو حاکم بر کشور و نسل‌کشی می‌کشند، بیان شده است.

با توجه به اینکه دو اثر از ادیمی را ترجمه کردید، نظر تان درباره قلم و آثار این نویسنده چیست؟
ادیمی یکی ازبهترین نویسندگان فرانسوی زبان است که به‌شدت نوشته‌هایش را دوست دارم. کوثر عظیمی حدود ۳۶ سال دارد، الجزایری است و در فرانسه زندگی می‌کند. این نویسنده همچنان دغدغه کشورش را دارد و فرهنگ و مردم خود را فراموش نکرده است و در تمام نوشته‌هایش این مسئله واضح دیده می‌شود. مخاطب ایرانی با تمام کتاب‌هایش همذات‌پنداری می‌کند. فرهنگ الجزایر را در کتاب ادیمی می‌بینیم. قلم وی زیبا و روان است و مخاطب را با خود همراه می‌کند. معتقدم نویسندگان آفریقایی قلم زیبا و جملات عمیقی دارند؛ آنها راحت و صمیمی می‌نویسند طوری که انگار مخاطب روبه‌روی آنها نشسته و به‌راحتی با او حرف می‌زنند. این نویسندگان در محیطی بزرگ شدند که نسل‌کشی و تبعیض نژادی وجود داشته و رنگ و بوی نوشته و آثارشان در مورد مسائل کشورشان است. در کتاب‌های آنها رنج و غم و درد وجود دارد که درس‌های زیادی به خواننده می‌دهد. بیشتر کتاب‌های فرانسوی که در ایران ترجمه شده کتاب‌هایی بودند که جایزه کسب کردند. کتاب‌های زیادی از نویسندگان آفریقایی هستند که در فرانسه ساکن هستند و لازم است که این کتاب‌ها ترجمه شود.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...