نویسنده لبنانی برای رمان «میکروفون خاموش» [میکروفون کاتم صوت] برنده مدال نجیب محفوظ امسال شد.

میکروفون خاموش» [میکروفون کاتم صوت]  محمد طرزی،

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، مدال ادبی نجیب محفوظ در سال ۲۰۲۴ به محمد طرزی، رمان‌نویس لبنانی برای رمان «میکروفون خاموش» اهدا شد.

رمان برنده توسط اعضای هیئت داوران از بین ۶ رمان برگزیده انتخاب شد. ریاست این هیئت را سارا عنانی استاد دپارتمان انگلیسی دانشگاه قاهره بر عهده داشت و کی هیکینن نویسنده و استاد سابق دانشگاه شیکاگو، احمد طیباویی برنده بوکر عربی ۲۰۲۳، یوسف راخا رمان‌نویس و شاعر و مایسا زکی منتقد ادبی، اعضای آن بودند.

رییس هیئت داوران گفت: «میکروفون خاموش» برای استعاره عمیق و تصاویر و شخصیت‌های قدرتمند و همچنین سبک روایی روانش انتخاب شده است و اگر چه امروز لبنان را مورد بحث قرار می‌دهد، اما از محدودیت‌های مکان و زمان خود بیرون می‌آید تا یک واقعیت کلی انسانی را برای ما که در جامعه معاصر در شهرهایی زندگی می‌کنیم که روح‌ها را خفه می‌کنند و رویاها را می‌کشند، آشکار کند.

مدال نجیب محفوظ برای ادبیات که سال ۱۹۹۶ تأسیس شد، به بهترین رمان معاصر منتشر شده به زبان عربی اهدا می‌شود و افزون بر جایزه نقدی ۵ هزار دلاری، به برنده ترجمه انگلیسی اثر را نیز اهدا می‌کند و آن را منتشر می‌کند. امسال ۱۸۱ اثر ارسالی از ۱۸ کشور عرب زبان در این رقابت شرکت داشتند.

نسخه انگلیسی این رمان نیز مانند برندگان پیشین توسط «ای‌یوسی پرس» که ناشر اولیه نسخه‌های انگلیسی زبان کتاب‌های نجیب محفوظ در طول بیش از ۳۰ سال بوده منتشر می‌شود. این مرکز همچنین مسئول صدور مجوز برای حدود ۶۰۰ نسخه ترجمه شده به زبان‌های خارجی آثار نجیب محفوظ نویسنده برنده نوبل ادبیات سال ۱۹۸۸، به بیش از ۴۰ زبان در سراسر جهان بوده است.

دیگر آثاری که به فهرست نهایی امسال راه یافته بودند شامل «آسمان سیگار می‌کشد» نوشته وجدی الاحدال از یمن، «زن شیشه‌ای» نوشته عمرو العدلی از مصر، «کاتب: ابوحیان التوحیدی» نوشته هشام عید از مصر، «نام من زایزافون» نوشته سوسن جمیل حسن از سوریه و «خانه قاضی: سفر قاسم بن یونس» نوشته محمود عادل طه از مصر بودند.

«میکروفون خاموش» گورستانی را موضوع خود قرار داده که نمادی از زوال ناگزیر است و در حالی که دریا بارقه‌ای از امید می‌دهد، اما در حقیقت گورستان دیگری برای مهاجرانی است که به دنبال زندگی بهتر هستند. این رمان با نشان دادن تضادهای درونی، واقعیت لبنان را از طریق شخصیت‌هایی که به همان اندازه واقعی و خیالی هستند، نشان می‌دهد و قهرمان داستان، سلطان، مرد جوانی است که در خانه‌ای مشرف به گورستان متولد شده و مشتاق مهاجرت است و در نهایت خود را بین دو گورستان می‌بیند.

محمد طرزی رمان نویس لبنانی متولد سال ۱۹۸۳ است و کارش بر تاریخ جهان عرب در شرق آفریقا متمرکز است. او ۹ رمان نوشته که شامل داستان‌های تاریخی، رئالیسم انتقادی، داستان برای جوان و میراث فرهنگی است. رمان‌های او تاکنون در فهرست نهایی جایزه کاتارا برای داستان عربی و جایزه کتاب شیخ زاید قرار گرفته‌اند و «جزایر میخک» برنده جایزه غسان کنفانی برای ادبیات داستانی در اردن شد و «نوستالژی» جایزه توفیق باکار را برای داستان عربی در تونس در سال ۲۰۱۹ دریافت کرد.

برنده این جایزه هر سال ۱۱ دسامبر در زادروز تولد نجیب محفوظ معرفی می‌شود.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...