کتاب صوتی «دایرةالمعارف عاشقی»، اثر حامد حجتی، در ۱۵ مجلس از سوی سماوا تولید و منتشر شد. این اثر برداشتی است از کتاب «مجالس المواعظ» شیخ جعفر شوشتری.

دایرةالمعارف عاشقی حامد حجتی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، «مجالس المواعظ»، مجموعه‌ای از سخنرانی‌های مرحوم آیت‌الله حاج شیخ جعفر شوشتری، از واعظان نامدار عهد قاجار است که در 13 روز اول محرم‌الحرام و اربعین سال 1297 قمری، در نجف اشرف بیان شده است. از جمله ویژگی‌های کتاب حاضر بیان عمق مصائب وارده بر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و اهل بیت ایشان است.

مرحوم آیت‌الله حاج شیخ جعفر شوشتری از جمله علما و واعظانی مشهور در دوره قاجار است که زیر نظر اساتید و بزرگانی چون شیخ عبدالنبی کاظمی، شیخ محمدحسین اصفهانی، صاحب «فصول» و شیخ اسماعیل بن اسدالله کاظمی شاگردی کرد. او در سال 1302 یک سفر تاریخی به ایران داشت که از مسیر نجف، کربلا، بغداد به قصد زیارت علی بن موسی الرضا(ع) حرکت کرد و در حالی که 13 روز از ماه رمضان باقی‌مانده بود، به شهر ری در جوار مرقد حضرت عبدالعظیم(ع) وارد شد، پس از ورود به آنجا عده‌ای از علمای بزرگ تهران و امنای ناصرالدین شاه قاجار و سایر طبقات مردم به دیدار او رفتند و درخواست کردند که به تهران بیایند، او هم قبول کرد و به تهران آمد و در تهران در مسجد مروی به اقامه نماز جماعت و وعظ و ارشاد پرداخت.

شیخ جعفر یک خطیب توانا با بیانی رسا و بلیغ بود. موعظه‌ها و سخنان او آنچنان به او شهرت داده بود که فقاهت او را تحت‌الشعاع قرار داده بود. پس از مدتی چون مسجد مروی گنجایش جمعیت زیاد را نداشت ایشان به پیشنهاد شاه قاجار، به مسجد سپهسالار اقامه نماز و خطابه می‌کردند، به گفته یکی از شاگردان او، چهل هزار نفر در این جماعت شرکت می‌کردند. گفته می‌شود که ناصرالدین شاه غالباً با لباس مبدل در جلسات او حاضر می‌شد تا به خطبه‌های او گوش دهد. او در اوایل ماه شوال همان سال به طرف خراسان رفت در آنجا مریض شد، با این حال در نماز جماعت شرکت می‌کرد و مردم را موعظه می‌نمود، اثر موعظه‌های او به نحوی بود که علما و مجتهدین و مستمعین معمولاً مانند مجلس روضه، گریه و ناله می‌کردند. اقامت او در خراسان یک ماه هم کمتر شد، دوباره به تهران برگشت. از همان دهه اول و چند روز از دهه دوم محرم آن سال در تهران منبر رفت. در این ایام صدر اعظم و بسیاری از مردم به دیدار او رفتند. روزی هم ناصرالدین شاه به دیدار او رفت و به او پیشنهاد کرد که در تهران بمانند اما شیخ گفت که دوست دارم این مشت استخوان در جوار حضرت ابوتراب، به تیره تراب سپرده شود.

کتاب «دایرةالمعارف عاشقی» که به قلم حامد حجتی نوشته شده، برداشتی آزاد از کتاب «مجالس المواعظ» شیخ جعفر شوشتری است. نویسنده با نیم‌نگاهی به کتاب «مجالس‌المواعظ»، تنها راه رهایی از دغدغه‌ها و پریشانی‌ها و سرگشتگی‌های انسان معاصر را توسل به سرور و سالار شهیدان عبدالله الحسین (ع) می‌داند.

حجتی با بیانی شیوا و جذاب روایت خود را رنگ و بوی دلنوشته می‌بخشد و محمدحسین بابایی با خوانشی قوی و لحنی اندوه‌ناک مصیبت‌های واقعه‌ عاشورا را به شنونده منتقل می‌کند. علاوه بر این، حجتی به مراحل و وقایع نصب ضریح مطهر حضرت سیدالشهدا (ع) اشاراتی دارد.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...