مراسم نخستین دوره‌ی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا با معرفی کتاب و پژوهشگر برگزیده و با تمجید از علامه دهخدا برگزار شد.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، مراسم نخستین دوره‌ی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا در تالار محمود افشار مؤسسه‌ی دهخدا، با حضور محمدرضا شفیعی کدکنی، ژاله آموزگار، حسن انوری، رسول شایسته، سعید نجفی اسداللهی، عبدالله انوار، احمد سمیعی گیلانی، علی‌اشرف صادقی، عبدالرضا سیف (رئیس دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران)، محمود بی‌جن‌خان (رئیس مؤسسه‌ی دهخدا) و گروهی از استادان و صاحب‌نظران زبان و ادبیات فارسی برگزار شد.
در آغاز این مراسم، محمود بی‌جن‌خان، رئیس مؤسسه‌ی دهخدا و رئیس هیئت امنای جایزه‌ی دهخدا، ضمن خیرمقدم به حاضران گفت: «شورای مؤسسه‌ی دهخدا تصمیم گرفت جایزه‌ی علامه دهخدا را با درایت استاد شفیعی برگزار و از این شخصیت چندبعدی تجلیل کند. در نخستین دوره‌ی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا تأکید ما بر مهم‌ترین فعالیت علامه دهخدا بوده که همان لغت‌نامه‌ی دهخداست. بنابراین «فرهنگ‌نویسی» موضوع نخستین دوره‌ی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخداست که ارتباط مستقیم با یکی از اولویت‌های نقشه‌ی جامع علمی کشور، یعنی زبان فارسی به‌عنوان زبان علم نیز دارد». او برای این‌که مؤسسه‌ی دهخدا و دبیرخانه‌ی این جایزه بتوانند هر سال با محوریت یکی از برجستگی‌های علمی و ادبی علامه دهخدا، این جایزه را به یکی از شخصیت‌های علمی اهدا کنند که گامی در تکریم دهخدا در تاریخ معاصر ایران برداشته‌باشد، ابراز امیدواری کرد.
در ادامه (در ویدئویی از پیش ضبط‌شده) محمدرضا شفیعی کدکنی گفت: «دهخدا در میان خدمت‌گزاران به فرهنگ ملی ما، حداقل در قرن بیستم، جزء دانه‌های درشت و شاید درشت‌ترین دانه‌ی فرهنگ ملی ماست. یک چنین مجموعه‌ای از میراث که دهخدا برای ما گذاشته من فکر نمی‌کنم هیچ‌کس به‌تنهایی چنین میراثی برای ملت ایران به جا گذاشته‌باشد. جایزه‌ی دهخدا باید در طول قرون و اعصار در آینده در همین روزی که مناسب دیده‌شده‌است، به افرادی که کارهای شایسته‌ای در جهت توسعه‌ی فرهنگ ملی ما و زبان فارسی انجام داده‌اند، هر سال داده شود که عملاً هم نام دهخدا زنده بماند و هم مساهمت‌کنندگان در توسعه‌ی فرهنگ ملی ما جایزه‌ای بگیرند و قدردانی شوند و از این بابت خیلی کار بزرگی را شما عملاً پایه‌گذاری کردید و من یقین دارم این جایزه و نام دهخدا همیشه در تاریخ ملت ایران باقی خواهد ماند».
ژاله آموزگار هم گفت: «شخصیت برجسته‌ای مثل دهخدا تمام عمر، زندگی، ثروت و فعالیتش را معطوف این کرد که چنین مؤسسه‌ای را راه بیندازد. من بارها گفته‌ام سنجیدن فعالیت یک نفر باید در بازه‌ی زمانی خودش انجام شود. بنابراین لغت‌نامه‌ی دهخدا شاهکار است و میراث بسیار درخشانی را علامه دهخدا به جا گذاشته‌اند و باید همچنین جایزه‌ای به نام ایشان برگزار شود».
اکرم سلطانی، دبیر اجرایی این جایزه نیز گفت: «در جلسه‌ای به‌منظور برگزاری جشن صدمین سال تولد علی‌اکبر دهخدا در ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۵۸ کمیته‌ای متشکل از جمعی از بزرگان تشکیل می‌شود و پیشنهادهایی مصوب می‌شود، از جمله: هر سال جایزه‌ی ادبی دهخدا به مبلغ ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به کسانی داده شود که در زمینه‌ی زبان فارسی خدماتی انجام داده‌اند، یکی از تالارهای دانشگاه تهران به نام دهخدا نام‌گذاری شود، یکی از خیابان‌های شهر به نام دهخدا ثبت شود و در قزوین با شهرداری و سازمان میراث فرهنگی تماس گرفته شود تا بنای یادبودی یا میدانی به نام دهخدا ثبت شود. امروز ۴۳ سال از آن روز می‌گذرد و از این مصوبات تنها یک مصوبه اجرایی می‌شود. امروز خوشحال هستیم که یکی از آن پیشنهادها را عملی می‌کنیم». او در ادامه گزارشی از مراحل برگزاری جایزه را ارائه کرد.
در بخش بعدی حسن انوری به عنوان دبیر علمی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا، کتاب «فرهنگ موضوعی فارسی» تألیف بهروز صفرزاده را به عنوان اثر برگزیده‌ی نخستین دوره‌ی جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا در موضوع فرهنگ‌نویسی اعلام کرد.
او درباره دلایل انتخاب این اثر گفت: «در قرون گذشته در موضوع‌های مختلف فرهنگ موضوعی نوشته شده، ولی درباره‌ی واژگان عمومی زبان، فرهنگی نوشته نشده‌است. فرهنگ موضوعی فارسی شامل ۳۵ هزار مدخل، ۱۲۵۰ مقوله‌ی موضوعی و ۵۰ هزار مثال کاربردی‌ست». نویسنده‌ی فرهنگ سخن این کتاب را با فرهنگ سخن مقایسه کرد و گفت «در پایان کتاب فهرست مفصلی وجود دارد که به موضوع‌ها ارجاع داده‌است و نزدیک ۳۰۰۰ مدخل و واژه وجود دارد که در فرهنگ سخن نیامده‌است». انوری اشاره کرد که پس از هفت ماه بررسی، الحق هیچ غلطی در این کتاب نیافته‌ام.
او گفت: «متأسفانه کتاب لغت در حال نابودی‌ست. در برخی از کشورها دیگر کتاب لغت وجود ندارد. در عصر کنونی لغت در برنامه‌های واژه‌پردازی جست‌وجو و بررسی می‌شود و از سیستم‌های نرم‌افزاری جدید استفاده می‌شود. بنابراین باید همگام با دنیا باشیم و روش‌های نوین را جایگزین سیستم‌های سنتی کنیم.
در ادامه نشان دهخدا، لوح تقدیر و هدیه‌ی نقدی توسط انوری، شفیعی کدکنی، بی‌جن‌خان، آموزگار، سلطانی، معین و قلم‌چی به بهروز صفرزاده اهدا شد و از استاد ولی‌الله درودیان به‌عنوان پژوهشگر این دوره که آثار مختلفی را در خصوص علامه علی‌اکبر دهخدا تألیف و منتشر کرده‌است، تجلیل شد که به‌علت کسالت و غیاب او در برنامه، نشان علامه دهخدا و لوح سپاس به فرزند او تقدیم شد.
بخش پایانی برنامه بر مبنای مصوبه‌ی هیئت امنای جایزه‌ی علی‌اکبر دهخدا، تقدیم نشان دهخدا و لوح سپاس به مؤلفان حاضر (در قید حیات) لغت‌نامه‌ی دهخدا بود، که بر این اساس از حسن انوری، رسول شایسته، سعید نجفی اسداللهی، عبدالله انوار، احمد سمیعی گیلانی، علی‌اشرف صادقی، غلامرضا ستوده، محمد استعلامی و جلیل دوست‌خواه تجلیل و تقدیر شد.
اجرای گروه موسیقی دانشجویان بین‌المللی زبان فارسی مؤسسه‌ی دهخدا (نادیا بیستروویچ از کرواسی، والریا بزرودنیا از روسیه، اُلگا آدیکتی از لهستان، گِسینه دانلزاده از آلمان، محمد الموسوی از عراق و مهدی تجلی (مدرس درس شعر و موسیقی مؤسسه‌ی دهخدا) در قالب یک قطعه‌ی موسیقایی به زبان فارسی، با موضوع خاطره‌ی دیدار دکتر معین در روزهای پایانی عمر علامه دهخدا، پخش صدای ماندگار علامه دهخدا و پخش اجرای موسیقی شهرام ناظری بر روی شعر علامه دهخدا، از بخش‌های دیگر این مراسم بود.
در پایان برنامه، استودیو دیداری و شنیداری مؤسسه‌ی دهخدا که به‌منظور تولید محتوا برای آموزش زبان فارسی، ساخته و تجهیز شده‌بود، توسط نادیا بیستروویچ (یکی از دانشجویان زبان فارسی مؤسسه‌ی دهخدا)، ژاله آموزگار، علی‌اشرف صادقی، کاظم قلم‌چی، محمود بی‌جن‌خان، هادی ویسی، سهراب کاشف، اکرم سلطانی، مجید دادرس و استادان حاضر در برنامه افتتاح شد.
مجری این برنامه عمادالدین شیخ‌الحکمایی بود و از نشان علی‌اکبر دهخدا که بخشی از آن برگرفته از طرح مرتضی ممیّز به‌مناسبت صدمین سالگرد تولد دهخدا بود و امضای دخو، با طراحی و اجرای محمود محرومی و مهدی تجلی، رونمایی شد.
................ هر روز با کتاب ...............
