ویراست جدید کتاب «نقاشی قهوه‌خانه‌ای؛ نمایشی از فرهنگ ملی و مذهبی» نوشته نرگس ذکرعلی توسط انتشارات ندای تاریخ منتشر شد.

نقاشی قهوه‌خانه‌ای؛ نمایشی از فرهنگ ملی و مذهبی» نوشته نرگس ذکرعلی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، انتشارات ندای تاریخ کتاب «نقاشی قهوه‌خانه‌ای؛ نمایشی از فرهنگ ملی و مذهبی» نوشته نرگس ذکرعلی را با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۱۳۹ صفحه و بهای ۵۵۰۰۰ تومان منتشر کرده است. [ویراست اول این کتاب در سال 1394 منتشر شده بود.]

نقاشی قهوه‌خانه‌ای که در برخی منابع از آن تحت عنوان خیالی‌نگاری نیز نام برده شده است، مطرح‌ترین نقاشی ایرانی در شاخه هنرهای عامیانه به شمار می‌رود. نرگس ذکرعلی تلاش کرده تا در این کتاب ضمن آشنا کردن خواننده با تاریخچه و ویژگی‌های نقاشی قهوه‌خانه‌ای، به بازخوانی برخی از آثار این نقاشی عامیانه ایرانی بپردازد.

همچنین در این پژوهش با بررسی فرهنگ جامعه ایرانی و شناخت عوامل تأثیرگذار بر این هنر، سعی بر کشف چگونگی تأثیرگذاری فرهنگ ملی و مذهبی بر آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای بوده است، چرا که هنر عامیانه را متعلق به هر قوم و ملیتی که باشد، نمی‌توان جدا از جامعه تولیدکننده آن مورد توجه قرار داد.

درون‌مایه این شیوه نقاشی موضوعات رزمی، مذهبی و بزمی بود، به همراه تلفیقی از ارزش‌های مذهبی و میهنی ایرانیان. این نوع نقاشی بیشتر دارای نقش‌هایی از حماسه‌های جانبازی و ایثار پیشوایان دینی ایرانیان و امامان شیعه و نیز پهلوانان ملی ایران بوده است. درون‌مایه بسیاری از این نقاشی‌ها حادثه عاشورا و حکایات شاهنامه است که بر دیوارها نقاشی شده ‌است. همین مسئله ضرورت تحلیل جامعه تولید کننده نقاشی قهوه‌خانه‌ای و نسبت آن با هنرمندان را نشان می‌دهد.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...