از نخستین نمایش فیلم سینمایی «تل‌ماسه» (Dune) در جشنواره ونیز، هنوز دو ماه نمی‌گذرد که شاهد انتشار کتابی 240 صفحه‌ای درباره‌اش هستیم. این کتاب پروسه اقتباس از رمان و مقدمات و مراحل خلق تصاویر فیلم را روایت می‌کند.

تلماسه» (Dune) فرانک هربرت [Frank Herbert]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، «تلماسه» (Dune) رمانی در ژانر علمی‌ـ‌تخیلی نوشته فرانک هربرت [Frank Herbert] نویسنده آمریکایی است که در 1965 منتشر و ترجمه فارسی آن نیز در 1397 (مهیار فروتن‌فر، تهران: کتابسرای تندیس) چاپ و پخش شده ‌است.

ماجرای این رمانِ محبوب، زندگی بشر در ادوار آتی است؛ دورانی آن سوی عصر ماشین‌‌ها که منابع مادّیِ در اختیار آدمی ته کشیده‌اند و نزاع‌ها بر سر آب و خاک و... در اسلوبی بدوی دنبال می‌شوند. دِنی ویلنوو (Denis Villeneuve) فیلمنامه‌نویس و کارگردان 54 ساله فرانسوی‌ـ‌کانادایی است که حدود 20 سال از شهرت و ستوده‌شدنش در فستیوال‌های کانادایی و امریکایی می‌گذرد. تل‌ماسه جدیدترین فیلم ویلنوو است که نخستین بار سوم سپتامبر امسال در بخش غیررقابتی جشنواره ونیز به نمایش درآمد. از جمله ستارگان فیلم تیموتی شالامی، ربکا فرگوسن و جیسون موموآ هستند.

کتاب موردنظر که «هنر و روحِ تل‌ماسه» [The Art and Soul of Dune] نام دارد (نشر Insight Editions)، کاری ژورنالیستی روی تصاویر پشت‌صحنه فیلم و مصاحبه‌ها و یادداشت‌هایی درباره فیلم است. گردآورنده، تانیا لاپوینت (tanya lapointe) یکی از عوامل گروه تولید فیلم نیز بوده است؛ همان خانمی که در عکس‌های فرش قرمز کارگردان همراه اوست. نوشتار کتاب دربرگیرنده یادداشت برایان هربرتِ 74 ساله (پسر فرانک هربرت)، مقدمه کِوین اندرسون Kevin J. Anderson ظاهراً از دوستان برایان و نیز پیشگفتار کارگردان فیلم، دنی ویلنوو نیز هست.

هنر و روحِ تل‌ماسه» [The Art and Soul of Dune]  تانیا لاپوینت (tanya lapointe)

در معرفی کتاب در آمازون چنین آمده: «خود را در دنیای فیلمِ دنی ویلنوو غرق کن و قدم به سفری خلاقانه و باورنکردنی بگذار؛ سفری که رمان فرانک هربرت را روی پرده سینما آورد. رمان کلاسیک هربرت، دوباره جان گرفته است؛ همچون دیگر اقتباسِ تحسین‌شده دنی ویلنووِ (Blade Runner 2049). حالا طرفداران ویلنوو می‌توانند در سفر خلاقانه کارگردان، رسماً همراه او شوند. به‌گفته گردآورنده کتاب، تانیا لاپوینت، این سیاحتِ تصویریِ خیره‌کننده در پروسه ساخت فیلم (منظورش همین کتاب است)، خواننده را با ریشه‌های خیالی و خلاقانه سازنده فیلم آشنا می‌کند؛ از روند طراحی‌ آن صحنه‌های جاذب و جاندار تا مفاهیم و معانی انتخاب و طراحی آن لباس‌های پیچیده و تا آن دیجیتال افکت‌های شاخص. کتاب همچنین مصاحبه‌هایی اختصاصی با بازیگران اصلی و عوامل فنّی فیلم و نیز خودِ کارگردان را دربرمی‌گیرد. این کتاب با به نمایش گذاشتنِ شیوه شهودی دنی ویلنو در به‌تصویرکشیدنِ وقایع رمان، همراهِ اصلیِ شاهکار اخیرِ کارگردان است.»

تانیا لاپوینت ظاهراً از آن ژورنالیست‌های پرهیجان و احساسی است که می‌خواهند به سوژه هرچه نزدیک‌تر شوند؛ تا حدّ چسبیدن حتی. او سه کتاب دیگر نیز دارد که دوتای‌شان بازهم درباره دنی ویلنوو هستند و همزمان با انتشار این کتاب نسخه‌های اسپانیایی و فرانسوی آن را هم منتشر کرده است و جالب اینکه این مجموعاً شش کتاب را با شش ناشر مختلف به طبع رسانده است؛ کاری که روابط اجتماعی وسیع و موفقی می‌خواهد.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...