مهدی بهزاد؛ ریاضیدان بزرگ ایرانی (متولد 1315) یکی از چهره‌های ماندگار علمی کشور و از برگزیدگان جایزه علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان است. این استاد مبرز در طول زندگی حرفه‌ای خود توانسته منشأ خدمات ارزنده‌ و منحصربه‌فردی خاصه در ترویج علم ریاضی باشد. وی را پدر گراف ایران و پایه‌گذار مسابقات المپیاد ریاضی می‌دانند. به بهانه انتشار کتاب «بهزاد»، ایبنا با دکتر محسن شاهرضایی؛ نویسنده کتاب «بهزاد» و مدیرکل دفتر تکریم و الگوسازی بنیاد ملی نخبگان گفت‌وگویی کرده است:

مهدی بهزاد

برای شروع از انگیزه‌تان برای نوشتن این کتاب بگویید.
استاد بهزاد یکی از مفاخر عصر ماست که توانسته در مجامع بین‌المللی نیز جایگاه خود را تثبیت کند؛ به‌طوری‌که «حدس بهزاد» در علم گراف، سال‌هاست که به عنوان یک مسئلۀ باز در مجامع بین‌المللی ریاضی مطرح است. این استاد پیشکسوت در فرهنگستان علوم نیز عضویت پیوسته دارد و هم در پیش از انقلاب و هم پس از آن، منشأ خدمات ارزنده‌ای به جامعۀ علمی کشور بوده و هست. این کتاب در واقع نوعی پاسداشت و بزرگداشت این چهرۀ علمی، ترویجی و بین‌المللی است.

ایده اولیه این کتاب چگونه در ذهن شما شکل گرفت؟
در سال 1398 در ذیل برگزاری پنجاهمین کنفرانس ریاضی در شیراز، مراسم نکوداشت زنده‌یاد استاد منوچهر وصال شیرازی و تکریم استاد فقید جواد بهبودیان، دو تن از ریاضیدانان بزرگ کشور به همت بنیاد نخبگان استان فارس برگزار شد. در همان مراسم من به عنوان یکی از سخنرانان، ایده نوشتن زندگینامۀ مفاخر ریاضی کشور را مطرح کردم که البته با استقبال زیادی مواجه شد و در همان جلسه تصمیم بر آن شد که به پاسداشت بیش از شش دهه فعالیت علمی کم‌نظیر، در گام نخست زندگینامۀ استاد بهزاد نوشته شود که خوشبختانه این مهم میسر شد.


در نگارش این کتاب از چه شیوه‌ای استفاده کردید؟ آیا در کتاب اصول داستان‌نویسی و درام رعایت شده و یا بیشتر جنبۀ مستند و اپیزود دارد؟
تلاش شد بعد از 50 ساعت مصاحبه با استاد و همین میزان تحقیق میدانی و پژوهش، کتاب «بهزاد» با شیوۀ مستند روایی در هشت گذار نوشته شود تا هم تمام رخدادها و کنش‌ها و مناسبات آن واقعی و مستند باشد و هم بتواند با شیوۀ روایتگری، مخاطب، خاصه نسل جوان را جذب کند؛ مخصوصاً اینکه در فرصت‌های مقتتضی، به وضعیت اجتماعی و فرهنگی این 6 دهه و فضای حاکم بر اجتماع ریاضیدانان کشور در طول این سال‌ها، گریزهایی نیز زده شده است. از طرفی در این کتاب برای اولین‌بار از دو نامۀ استاد فقید دکتر غلامحسین مصاحب به استاد بهزاد رونمایی و در کنار آن نام بسیاری از چهره‌های بزرگ اما ناشناخته‌ ریاضی کشور در این 60 سال ذکر شده که از این جنبه می‌توان «بهزاد» را دایره‌المعارف اسامی بزرگان ریاضی در عصر معاصر دانست.

آیا زمان مراسم رونمایی از این کتاب مشخص شده است؟
کتاب «بهزاد» در پنجاه و دومین کنفرانس ریاضی ایران در کرمان به صورت اجمالی معرفی شد؛ اما قرار است که مراسم رونمایی از آن با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در فرصت مقتضی برگزار شود.

بهزاد محسن شاهرضایی

با توجه به اهمیت این اقدام در معرفی و پاسداشت نخبگان و تثبیت و ارتقاء منزلت و جایگاه اجتماعی آنان، آیا دفتر تکریم و الگوسازی بنیاد ملی نخبگان این اقدام را به صورت مستمر در برنامۀ کاری خود قرار خواهد داد؟
قطعاً. نوشتن زندگینامۀ مفاخر علمی و فرهنگی کشور با قلم روایی، یکی از اولویت‌های این دفتر است؛ اما این اقدام نیازمند حمایت بیشتر دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط است و با توجه به بودجۀ محدود و منابع موجود نمی‌توان به‌کمال به این مطلوب دست یافت. چنین کار مهم و ارزشمندی نیازمند ساختار و سیر مطالعاتی پیوسته است؛ به همین منظور دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان آمادگی دارد تا در این زمینه با همۀ مراکز علمی و تحقیقاتی، نهادهای مرتبط و دانشگاه‌ها همکاری کند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...