کتاب «ادبیات الکترونیک» [A companion to digital literary studies] که به‌تازگی از سوی سازمان سمت منتشر شده، بستری جدید و متفاوت برای نوشتن و عرضه متون را به خوانندگان معرفی کرده است.

ادبیات الکترونیک» [A companion to digital literary studies]  مهدی صداقت پیام

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «ادبیات الکترونیک» تالیف جمعی از نویسندگان با ترجمه مهدی صداقت‌پیام از سوی سازمان سمت در 252 صفحه با شمارگان 500 نسخه و به قیمت 40 هزار تومان منتشر شد.

در مقدمه این اثر آمده است: «ادبیات الکترونیک ژانری جدید در ادبیات است که به لحاظ قالب و محتوای متفاوتش هنوز در بسیاری از جوامع دانشگاهی سراسر جهان شناخته‌شده نیست. در ساده‌ترین تعریف می‌توان گفت ادبیاتی است که به صورت چاپی و کتاب در اختیار خواننده قرار نمی‌گیرد. پیشینه این ادبیات به اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی و فراگیرترشدن رایانه‌ها باز می‌گردد؛ در آن دوران رمان‌نویسی به نام مایکل جویس که قبلاً یکی از رمان‌هایش به صورت کتاب منتشر شده بود، تصمیم به انتشار رمانی گرفت که با هربار خواندن، پایانش تغییر یابد. جویس برای نیل به این هدف به دانشکده علوم رایانه در دانشگاه کارولینای شمالی رفت و با همکاری جی‌. دیوید بولتر و جان ‌بی. اسمیت نرم‌افزاری با عنوان «استوری‌اسپیس» خلق کردند که رمان‌نویسان تجربی با استفاده از آن می‌توانستند آثاری بیافرینند که بعدها با عنوان «داستان ابرمتنی» شناخته شد. ظهور اینترنت و گسترش امکانات رایانه‌ها به پیدایش شکل و انواع جدیدی از داستان، شعر و حتی نمایشنامه‌های اینترنتی منجر شد و البته این روند همچنان ادامه دارد.»

کتاب از ده فصل تشکیل شده است، مقالات این کتاب به دو حیطه کلی تقسیم می‌شوند: هفت مقاله درباره ادبیات الکترونیک و سه مقاله درباره نقد ادبی رایانشی. انتخاب این مقالات به این دلیل بود که هرکدام چشم‌اندازی متفاوت از ادبیات الکترونیک را به خواننده عرضه دارند و خوانندگان ارجمند با کنار هم قرار‌دادن این چشم‌اندازها به دیدگاهی کلی درباره ادبیات الکترونیک برسند. از آنجا که این حیطه حتی در ادبیات غرب نیز حیطه‌ای جدید به حساب می‌آید، واژگان و اصطلاحاتی که منتقدان مختلف برای ارجاع به کار می‌برند واژگانی خلاقانه و جدید است و هنوز معادل‌های مناسبی در سایر زبان‌ها ندارند. از این‌رو، تلاش مترجم بر این بود که هرجا واژه‌ای نامأنوس به نظر می‌رسد، اصل آن را در پانویس بیاورد تا خوانندگان در صورت علاقه به اصل آن رجوع کنند و ابهامشان برطرف شود.

در پشت جلد کتاب نیز آمده است: «از آنجا که همواره ادبیات در قالب کتاب و از طریق صنعت چاپ عرضه شده است، تصور غالب از یک رمان یا یک مجموعه شعر، کتاب چاپ‌شده یا دست‌نویسی است که در آن واژه‌ها روی کاغذ نقش بسته‌اند. ادبیات الکترونیک با ارائه بستری جدید و متفاوت برای نوشتن و عرضه متون ادبی، ژانری کاملا جدید در ادبیات به حساب می‌آید که نشان می‌دهد چگونه ادبیات می‌تواند فراتر از چیزی باشد که کتاب و کاغذ و صنعت چاپ به ما عرضه کرده‌اند. در این کتاب، خواننده با ویژگی‌های ادبیات الکترونیک، تاریخچه آن، امکانات روایی و روش‌های خواندن آن و همچنین تحلیل‌های کمّی و نقد رایانشی در مطالعات ادبی آشنا می‌شود.»

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...