کتاب «آب، عدالت و امنیت» به قلم صدیقه نصری کوششی قابل توجه در راستای گسترش مطالعات مربوط به آب و افزایش آگاهی‌های عمومی در این موضوع بسیار مهم است.

آب، عدالت و امنیتصدیقه نصری

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا؛ مایکل تودارو معتقد است: توسعه را باید جریانی دانست که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه‌کن کردن فقر مطلق است. توسعه در اصل باید نشان دهد که مجموعه نظام اجتماعی، هماهنگ با نیازهای متنوع اساسی و خواسته‌های افراد و گروه‌های اجتماعی در داخل نظام، از حالت نامطلوب زندگی گذشته خارج شده و به سوی وضع یا حالتی از زندگی که از نظر مادی و معنوی بهتر است، سوق می‌یابد.»

او در کتاب «توسعه اقتصادی در جهان سوم» سه معیار اساسی در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ـ اجتماعی برای توسعه مطرح می‌کند که در بعد فرهنگی شامل اعتماد به نفس، در بعد اقتصادی، تامین معیشت زندگی و در بعد اجتماعی ـ سیاسی، آزادی و گسترش دامنه انتخاب است. از نظر تودارو، درآمد سرانه در حال افزایش، امحا فقر مطلق، امکان‌های بیشتر برای اشتغال و کاهش نابرابری درآمد توزیع گسترده آن، شرایط لازم اما ناکافی برای توسعه هستند. در جهان امروز، رشد شتابان اقتصادی و استفاده بی‌رویه و نابرابر از منابع طبیعی، در کنار افزایش جمعیت، تاثیر سویی بر منابع محیط زیستی داشته است.

کتاب «آب، عدالت و امنیت» کوششی قابل توجه در راستای گسترش مطالعات مربوط به آب و افزایش آگاهی‌های عمومی در این موضوع بسیار مهم است. در این کتاب با تاکید بر هیدروپلتیک و تاثیر آن بر منازعات آبی و با اشاره به نمونه‌های موردی، آثار آن‌ها بر امنیت ملی توضیح داده می‌شود. با توجه به اینکه ادبیات موجود در این حوزه به نقش عدالت محیط زیستی و توسعه پایدار بر امنیت ملی را با تکیه بر مدیریت منابع آبی مورد بررسی قرار دهد.

محیط‌زیستی با تاکید بر مدیریت منابع آب بر امنیت ملی است. فرض بر این است که با تکیه بر سیاست‌گذاری توسعه پایدار، استفاده از مدل مدیریت جامع منابع آب و رعایت عدالت محیط‌زیستی می‌توان منازعه‌ها بر سر منابع آب در ایران را کاهش داد و از اوج‌گیری بحران‌ها و تهدیدهای امنیت ملی جلوگیری کرد.

بحران آب و تاثیر آن بر مسائل محیط زیستی
از موضوعاتی که کتاب به طور مفصل به آن پرداخته مشکلات کمبود آب و تاثیر آن در محیط زیست است. به دلیل ایرادهایی که به گزارش پایداری محیط زیست از سوی صاحب نظران و محققان سراسر جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه در سال 2005 مطرح شد، شاخص‌ها و متغیرها مورد بازنگری قرار گرفتند. گزارش مزبور در سال 2006 با عنوان گزارش «شاخص عملکرد محیط زیستی» بر اساس متغیرها و شاخص‌های جدید منتشر شد. این شاخص که روشی برای کمی‌سازی عملکرد محیط زیستی و حیات اکوسیستم و شش گروه مولفه‌های سیاست‌گذاری در چارچوب 16 شاخص است.

موضوعات محیط زیستی در اواخر قرن بیستم به حوزه فعالیت و نگرانی ملی و بین‌المللی تبدیل شد. بسیاری از مشکلات محیط زیستی، ملی و برخی بین‌المللی یا جهانی هستند و برای حل آن‌ها، فعالیت‌های سیاسی بین‌المللی لازم است. تقریبا تمام موضوعات محیط زیستی با فرایندهای اقتصادی و سیاسی جهانی شدن ارتباط دارند.

از اواخر دهه 1960 م، آگاهی درباره موضوعات محیط زیستی و توجه به آن‌ها بیشتر شد و همچون تهدید جدیدی بر نگرانی کشورها افزود. از دهه 1970 م به بعد، نهادها و رژیم‌های مدیریت بین‌المللی محیط زیست توسط بسیاری از دولت‌ها ایجاد شده‌اند و در فعالیت‌های متمرکز بر تدوین و اجرای این رژیم‌های مدیریت بین‌المللی محیط زیست توسط بسیاری از دولت‌ها ایجاد شده‌اند و در فعالیت‌های متمرکز بر تدوین و اجرای این رژیم‌ها، انواع بازیگران و فرایندها نقش دارند.

از اواخر دهه 1980 به ویژه پس از اجتماع سران کشورهای عضو کنفرانس توسعه اقتصادی ملل متحد در سال 1992، بسیاری از فرایندهای سیاسی بین‌المللی که با موضوعات توسعه و محیط زیست و نیز با مفهوم نوین توسعه پایدار پیوند دارند، ظاهر شدند.

اما به اعتقاد نویسنده کتاب، عامل دیگری که مشکلات محیط زیستی را در پی داشته است رشد اقتصادی و رشد شهرنشینی است که باعث نیاز روزافزون به انرژی شده است. به اعتقاد نویسنده مهم‌ترین دلیل مطرح ساختن چنین فرضیه‌ای، آمار رشد جمعیت و مصرف انرژی است. نتایج بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از منابع طبیعی جهان، رشد صعودی داشته و در بسیاری از نواحی استفاده از این منابع بر رشد جمعیت پیشی گرفته است.

کتاب «آب، عدالت و امنیت» نوشته صدیقه نصری با مقدمه عباس عراقچی در 478 صفحه به بهای 76 هزار تومان از سوی نشر دانشگاه مفید منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ..............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...