تازه‌ترین اثر سیدقاسم یاحسینی، پژوهشگر، مورخ اجتماعی و نویسنده جنوبی با عنوان «تاریخ از پایین» (تاملاتی در باب حاشیه‌نشین‌های تاریخ) به همت انتشارات هامون نو راهی بازار کتاب شد.

تاریخ از پایین سید قاسم یاحسینی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، مولف در مقدمه این اثر در خصوص موضوع آن اشاره کرده است: موضوع «تاریخ از پایین» یا به‌عبارتی «تاریخ اعماق» تاریخ زندگی توده‌هاست. زندگی عادی و معمولی، بدون قدرت و ثروت. در باب «تاریخ از پایین» به زبان فارسی مطالب اندکی وجود دارد. حتی مورخان و پژوهشگران ایرانی عموماً با مبانی نظری و ریشه‌های تاریخی این نوع نگرش به تاریخ و تاریخ‌نگاری، چندان آشنا و مأنوس نیستند.

در رساله مختصر حاضر کوشش شده تا با اجمال تمام درباب «تاریخ از پایین» به پرسش‌های زیر پاسخ داده شود: تاریخ از پایین چیست؟ زمینه‌های فکری و فلسفی تاریخ از پایین کدام‌هاست؟ تاریخ از پایین مکتب است یا گرایش؟ تاریخ از پایین و نظریه‌های اجتماعی. تاریخ از پایین چه نسبتی با تاریخ‌های دیگر دارد؟ تاریخ از پایین و جنبش فمینیسم. آیا تاریخ از پایین زیر مجموعه تاریخ اجتماعی است؟ منابع تاریخ از پایین کدام است؟ نسبت تاریخ از پایین و تاریخ شفاهی چیست؟ نسبت تاریخ از پایین و تاریخ محلی چیست؟ تاریخ از پایین به چه کار می‌آید؟ مخالفان تاریخ از پایین چه می‌گویند؟ گرایش‌های فکری و نظری در تاریخ از پایین چیست؟ تاریخ از پایین در ایران. تاریخ از پایین و تاریخ ایران. تاریخ از پایین و انقلاب اسلامی. تاریخ از پایین و جنگ تحمیلی. افق‌های تاریخ از پایین کدامند؟ مرزها و پرسش‌های تاریخ از پایین چیست؟ و...

یاحسینی در ادامه مقدمه کتاب «تاریخ از پایین» نوشته است: چندین سال پیش به‌نظرم رسید با توجه به مطالعات در زمینه فلسفه نظری تاریخ و به‌خصوص با تکیه بر تجربیات شخصی خودم در زمینه نگارش «تاریخ از پایین» و «تاریخ اعماق» سلسله مقالات و مطالبی دراین زمینه نوشته و به‌تدریج در مجله الکترونیک و اینترنتی «تاریخ شفاهی» وابسته به حوزه هنری منتشر کنم. این فکر را با مدیر وقت این سایت در میان گذاشتم و او از آن استقبال کرد. تقریبا از اواخر پاییز 1393 بود که شروع به‌نگارش مقالاتی دراین باب کردم که به‌تدریج دراین مجله اینترنتی، منتشر شد. هنوز چند شماره از آن مقالات منتشر نشده بود که «بنا به دلالی» چاپ بقیه مقالات متوقف شد.

چندین سال سپری شد و من سرگرم انبوه کارها و طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی دیگر شدم. در چند ماه اخیر بار دیگر به این مجموعه رجوع کردم. دریغم آمد آن مطالب منتشر نشده، فرصت انتشار نیابند. از این روی تصمیم گرفتم با ویرایش جدید آن مقالات و افزودن چند نوشتۀ تازه به آن که آخرینش درباب شیوع آنفلوانزای 1918 در قزوین است، مجموع آن مقالات را در قالب کتاب چاپ و منتشر کنم.

«تاریخ از پایین» یا «تاریخ از اعماق» نوعی روش، بینش و دیدگاه نسبت به انسان، جامعه و تاریخ است. ما ایرانیان اگر چه در زمینه نظری با اصول چنین تفکر تاریخی آشنایی چندانی نداریم؛ اما در عمل و بدون شناخت مبانی فلسفی آن، با این نوع تاریخ‌نگاری آشنایی داشته و حتی به آن دلبسته هستیم!

یادآوری می‌شود، کتاب «تاریخ از پایین» نوشته سید قاسم یاحسینی، نویسنده، مورخ اجتماعی و پژوهشگر جنوب به همت انتشارات «هامون نو» با شمارگان ۷۰۰ نسخه راهی بازار کتاب شده است.
 

................ هر روز با کتاب ...............

تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...