به پاس نخستین سالیاد استاد رضا بابایی

رضا بابایی

می‌توان سر در آخورِ خود کرد
فکر خوابِ خود و خورِ خود کرد

می‌توان فارغ از غم مردم
جای، خوش کرد گوشه‌ای در قم

با همین واژه‌های تکراری
منبر و دفتر و قلم، جاری

هم به شهرت رسید و هم ثروت
هم به سهمی ز سفره قدرت

می‌توان هم قضا دگرگون کرد
و سر از لاک خویش بیرون کرد

و در این شام سرد افسرده
و در این قلب‌های پژمرده

شرر و شورِ زندگی افروخت
و به هر شعله‌اش، دمادم سوخت

می‌توان چون «محمد مهتاب»
چشم و دل کَند از خور و از خواب

حلقه‌ی دار خویش با خود برد
چنگ در قلب تیرگی افشرد

می‌توان زاهدانه در قم ماند
عهد بست و کنار مردم ماند

قبله‌ی «عهد»، رو به شهرت نیست
سوی دروازه‌های قدرت نیست

هر که مهتاب این جهان گردد
عهد را شرح و ترجمان گردد

نغمه با سوز خلق، ساز کند
ندبه‌ی عاشقی فراز کند

خواجه مهتاب ما، از این سان زیست
شمع شد، سوخت، لیک انسان زیست

چیست خود شیوه‌ی مسلمانی
سوختن با چراغ انسانی

تا که مهتاب و شور شیدایی
یاد باد از رضای بابایی

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...