کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» نوشته مهدی فیروزیان در قالب جلد دوم از طرح پژوهشی پنج جلدی «سایه و موسیقی» در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

به گزارش مهر، کتاب «شعر سایه در موسیقی ایرانی» توسط انتشارات «هنر موسیقی» در دسترس مخاطبان قرار گرفت. جلد نخست این کتاب با عنوان «موسیقی ایرانی در شعر سایه» سال ۱۳۹۶ منتشر شده بود.

مهدی فیروزیان پژوهشگر ادبیات و موسیقی در این کتاب که به محمدرضا شجریان خواننده موسیقی ایرانی تقدیم شده، به گردآوری اطلاعات آوازها و آهنگ‌هایی که با شعر هوشنگ ابتهاج (سایه) ساخته شده پرداخته است و ضمن معرفی دقیق آن‌ها، از دیدگاه تلفیق شعر و موسیقی آن آثار را نقد و بررسی کرده است.

از جمله بخش‌های کتاب «از پس پرده‌ها» نام دارد که دربارۀ پشت صحنۀ تولید آثار موسیقایی نوشته شده و نویسنده در نگارش آن از اطلاعاتی که در گفتگوهای چندساله با سایه به دست آورده استفاده کرده است.

 هوشنگ ابتهاج در سال‌های مدیریت بخش موسیقی رادیو خاطرات بسیاری با هنرمندان بزرگ عرصۀ موسیقی سنتی مانند محمدرضا شجریان، محمدرضا لطفی، عبدالوهاب شهیدی، همایون خرّم، حسین علیزاده، شهرام ناظری دارد و بسیاری از اشعار او را همین هنرمندان در موسیقی به کار گرفته‌اند.

فیروزیان بر اساس پژوهش‌های میدانی، خاطرات سایه و دیگر هنرمندان، چگونگی پدید آمدن این آثار را توصیف کرده و سپس از نظرگاه علمی و انتقادی به آنها نگریسته است. در این زمینه علاوه بر شرح وقایع زندگی سایه و هنرمندان موسیقی، شرح برخی اشعار ابتهاج و شأن نزول آن‌ها نیز نوشته شده است. ضمن اینکه بررسی آسیب‌شناسانۀ پیوند شعر و موسیقی و شناساندنِ هنجارهایی که موسیقی‌دانان در تصنیف‌سازی باید از آن‌ها آگاهی داشته باشند، از دیگر مطالب مهم کتاب است.

این کتاب را انتشارات هنر موسیقی در ۶۴۰ صفحه با قیمت ۹۸ هزار تومان منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...