مجموعه دو جلدی «حافظ نامه» اثر بهاءالدین خرمشاهی توسط انتشارات سروش به چاپ چهارم رسید.

حافظ نامه  بهاءالدین خرمشاهی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی انتشارات سروش، مجموعه دو جلدی «حافظ نامه» تالیف بهاءالدین خرمشاهی به تازگی توسط انتشارات سروش به چاپ چهارم رسیده است.

این مجموعه، شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار حافظ را موضوع بحث خود قرار داده و سعی داشته با زبانی ساده آن را برای مخاطب خود بازگشایی کند.

«حافظ نامه»مرجعی معتبر و شناخته شده برای معرفی شعر و جهان فکری حافظ به شمار می رود. نویسنده در این اثر با رعایت ایجاز، در حدود یک هزار مطلب مقاله گونه را، از یک- دو سطری تا ۱۰ الی ۱۵ صفحه ای، در معرفی الفاظ کلید، مفاهیم کلیدی و اعلام بر مبنای کهن ترین و اصیل ترین منابع دربردارد. خرمشاهی این الفاظ، اعلام و مفاهیم کلیدی را، نه از روی لغت نامه ها، بلکه آن گونه که در دیوان حافظ آمده شرح داده است، و از به نثر درآوردن اشعار، به دلیل کمال فصاحت و شیوایی و شفافیتی که سخن او دارد، (مگر در موارد استثنا) پرهیز کرده است.

مبدا فکر نگارنده کتاب این بوده که اکثر غزل ها و ابیات حافظ نیاز به شرح ندارد و سهولت بیان حافظ بسی نزدیکتر به سعدی است. هر شرحی بر شعر حافظ، مخصوصا، هر شرح کامل سراسری، باطناً گزینشی است یعنی بخش عمده آن توضیح واضحات است و به مسائلی می پردازد که مشکلی دربر ندارد. بنابراین یک راه چاره از نظر نگارنده این بود که فقط بر مشکلات حافظ شرح بنویسد. به این ترتیب طریقه بینابینی را در پیش گرفت و بر غزل های بهتر و دشوارتر حافظ شرح نوشت.

خرمشاهی در این کتاب، ۲۵۰ غزل بهتر حافظ را به سائقه انس خویش انتخاب کرده و سپس ذیل غزل ها به شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار هر یک پرداخته است. در پایان کتاب هم فهرست کاملی از همه الفاظ و اعلام و مفاهیم کلیدی و حتی اختلاف قرائت است که به شماره صفحه ارجاع می دهد.

روشی که این مولف در شرح مذکور در پیش گرفته، دو پایه دارد. ابتدا شرح حافظ به حافظ یعنی استفاده از ابیات و تعابیر خود حافظ برای شرح مشکلات هر مورد که این روش در فرهنگ اسلامی سابقه ای کهن دارد. روش دوم هم به دست دادن پیشینه و پشتوانه برای هر لفظ و لغت و تعبیر از ادبیات فارسی پیش از حافظ یا معاصر با اوست یعنی نویسنده هر جا که لازم بوده به شعر و ادب پیش از حافظ استناد کرده است.

استادان و ضاحب نظران ادبیات فارسی هم نقد و نظرهایی بر این اثر نوشته اند که نویسنده ۲۰ یادداشت از آن ها را پس از حذف تعریف و تعارف ها، در ۲۰۰ صفحه پایان جلد دوم کتاب درج کرده است.

چاپ چهارم مجموعه دو جلدی «حافظ نامه» مجموعاً در ۱۵۴۰ صفحه و با قیمت ۸۰۰ هزار ریال منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...