کتاب «روان‌شناسی هنرهای تجسمی چشم، مغز و هنر» نوشته جرج مَدر با ترجمه مهرخ غفاری مهر توسط انتشارات شهر هنر منتشرو راهی بازار نشر شد.

به گزارش مهر، جرج مدر نویسنده این‌کتاب، مدرس روان‌شناسی، عصب‌شناسی، روان‌شناسی تجربی و علوم بینایی است که این‌روزها در دانشگاه لینکلن انگلستان تدریس می‌کند. از مدر تا به حال ۵ کتاب و بیش از ۷۰ مقاله منتشر شده است. «بنیان‌های ادراک و احساس»، «روان‌شناسی هنرهای تجسمی»، «اصول ادراک و احساس»، «تاثیر بعد از حرکت» و ویراست دوم «اصول ادراک و احساس» آثار مکتوب این‌نویسنده در قالب کتاب هستند.

نویسنده مذکور که معتقد است انسان‌ها موجوداتی بسیار بصری هستند، در کتاب «روان‌شناسی هنرهای تجسمی» درباره چگونگی ادراک مناظر و اجسام از راه دیدن بحث کرده و به این‌سوال پاسخ داده که در طول تاریخ هنرمندان چگونه پدیده‌ها را دیده‌اند و از چه روش‌هایی برای جلب توجه مشاهده‌گر استفاده کرده‌اند. اهمیت کارکرد، تغییرات و تکامل سیستم بینایی در انسان از دیگر موضوعاتی است که مدر در این‌کتاب به آن‌ها پرداخته است. او همچنین درباره نحوه ادراک حرکت در انسان هم که می‌تواند پرسش‌های فلسفی زیادی را به وجود بیاورد، نوشته است.

این‌کتاب ۱۰ فصل اصلی با عناوین «هنر در رهگذر تاریخ»، «هنر و چشم»، «هنر و مغز»، «درک مناظر»، «ادراک تصویرها»، «حرکت در هنر»، «رنگ در هنر»، «زیبایی‌شناسی تجسمی و هنر»، «زیبایی‌شناسی تجسمی و طبیعت» و «تکامل در هنر».

هنر رنسانس، هنر در بافتار، نظریه‌های هنر، ساختار چشم انسان، آب‌مروارید، غلبه بر دانش اشیا، محدودیت‌های درک منظره، ادراک کنش، حرکت ضمنی، رنگ در مغز، رنگ در هنر، کارایی زیبایی‌شناسی، یکنواختی مقیاس و پردازش بینایی و ... عناوین برخی از بخش‌های این‌کتاب هستند که به‌عنوان زیرمجموعه فصل‌های اصلی درج شده‌اند.

مدر می‌گوید کتاب پیش‌رو می‌تواند در دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد گروه‌های علوم و هنر، مثل روان‌شناسی، عصب‌شناسی، هنرهای زیبا، ارتباطات اجتماعی و تاریخ هنر به کار برود؛ با این‌رویکرد که بتواند ماده‌درسی مناسب برای رشته تخصصی روان‌شناسی هنرهای تجسمی هم باشد. مدر می‌گوید این‌درس میان‌رشته‌ای را برای سال‌های متمادی تدریس کرده و دانشجویانی را دیده که در هر یک از این‌دو رشته، چه برای مطالعه علوم در هنر و چه برای بررسی هنر در علوم، از این‌آموزه‌های استفاده کرده‌اند.

طرح جلد این‌کتاب نقاشی کاترین مقدس از اسکندریه اثر رافائل است که در گالری ملی لندن نگه‌داری می‌شود.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

آسیب کورتکس بینایی اولیه دست‌کم در بخشی از میدان دید باعث نابینایی کامل می‌شود، همان‌طور که می‌توان حدس زد این عارضه به دلیل نقش کورتکس بینایی به‌مثابه اتاق فرمان برای همه فرایندهای بینایی است. میزان نابینایی به منطقه آسیب‌دیده در کورتکس بستگی دارد. اما آسیب‌دیدگی در نواحی ثانویه در کورتکس پس‌سری، بیشتر سبب آسیب‌های ظریف‌تر و بسیار خاص‌تر در توانایی دید می‌شود و به پردازش ویژگی‌های معین در هر منطقه مربوط است. افراد آسیب‌دیده توانایی دیدن دارند ولی بعضی از جنبه‌های تجربه بینایی درباره هنرمندی است که بعد از یک تصادف توانایی دیدن رنگ و نقاشی رنگ را از دست داد، حالتی که به کوررنگی شناخته شده است. در هرحال، این مورد مشکل‌زاست زیرا در معرض بررسی دقیق علمی قرار نگرفته و آسیب‌دیدگی در هیچ منطقه مشخص‌شده کورتکسی شناسایی نشده است. اما موارد دیگری از کوررنگی در ارتباط با آسیب‌دیدگی در کورتکس پس‌سری شناسایی شده است که به پردازش رنگ اختصاص دارد. از طرف دیگر، آسیب‌دیدگی ناحیه MT باعث نارسایی‌های بسیار خاص در درک حرکت می‌شود. در دیگر موردی که چندان شناخته‌شده نیست، آسیب لوب پس‌سری شرایطی را موجب شد که به آن کوچک‌بینی در نیمه دید می‌گویند، به این معنی که اندازه شیئی که در یک طرف حوزه دید قرار دارد، بسیار کوچک دیده می‌شود. فرد مبتلا به این آسیب معلم هنر بود که عارضه ناشی از سکته مغزی داشت.

این‌کتاب با ۳۰۲ صفحه مصور، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۸۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...