کتاب «طلای سیاه در مس داستان» به قلم نسیم خلیلی منتشر شد.

طلای سیاه در مس داستان نسیم خلیلی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، این کتاب با عنوان فرعی «درآمدی بر بازتاب نفت و غرب در ادبیات داستانی و خاطرات ایرانیان» در چهار فصل «مصدق و نفت»، «بازنمایی غرب»، «قهر و غضب در برابر کارفرمای غربی» و «از کوچ اساطیری به سمت کمپانی تا سقوط از تخته‌های بیست‌متری» در ۱۹۰ صفحه و با بهای ۳۵ هزار تومان در نشر خزه به چاپ رسیده است.

خلیلی در پیشگفتار کتاب خود می‌نویسد: «این پژوهش در واقع تنیده‌ای است از دو موضوع «نفت» و «غرب» و بازنمایی آن‌ها در ادبیات معاصر ایران؛ با این توضیح که نویسنده ذیل گستره‌ اصلی ادبیات، دو گونه‌ ادبی داستان را بیشتر و خاطرات را کمتر به‌عنوان منابع اصلی خود در این پژوهش برگزیده است.»

در معرفی ناشر از این کتاب عنوان شده است: کتاب «طلای سیاه در مس داستان» را می‌توان تاریخ‌نگاری مردم و گروه‌های به‌حاشیه ‌رانده‌شده نظیر کارگران صنعت نفت و روستاییان دانست. اما این تاریخ‌نگاری نه با مراجعه به اسناد و مدارک تاریخی، بلکه با جست‌وجو در میان آثار داستان‌نویسانی چون احمد محمود، علی‌اشرف درویشیان، اصغر عبداللهی، هوشنگ مرادی کرمانی و ... صورت گرفته است. خلیلی در این کتاب به‌صورتی پیگیرانه و از دل ادبیات معاصر و خاطرات به دنبال شناسایی آدم‌هایی رفته است که در هیاهوی حوادث تاریخ معاصر ایران صدای‌شان گُم شده است. در واقع می‌توان «طلای سیاه در مس داستان» را نمونه‌ای از پژوهشی دانست که با گذر از مرزهای ژانر تاریخ‌نگاری متعارف یا پژوهش‌های محض ادبی، ترکیبی از این دو قلمرو را در خدمت به صدا درآوردن خاموشان تاریخ معاصر ایران قرار داده است.

نویسنده این کتاب که دانش‌آموخته دکتری تاریخ ایران است و سال‌ها در عرصه مطبوعات قلم زده، مضمون اصلی آثارش را داستان و تاریخ قرار داده است. از خلیلی تاکنون ۱۷ اثر داستانی و تاریخی منتشر شده که از میان آن‌ها مجموعه‌داستان «گلی روی داشبورد» در نشر خزه انتشار یافته است.

................ هر روز با کتاب ...............

جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...
گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...
موران با تیزبینی، نقش سرمایه‌داری مصرف‌گرا را در تولید و تثبیت هویت‌های فردی و جمعی برجسته می‌سازد. از نگاه او، در جهان امروز، افراد بیش از آن‌که «هویت» خود را از طریق تجربه، ارتباطات یا تاریخ شخصی بسازند، آن را از راه مصرف کالا، سبک زندگی، و انتخاب‌های نمایشی شکل می‌دهند. این فرایند، به گفته او، نوعی «کالایی‌سازی هویت» است که انسان‌ها را به مصرف‌کنندگان نقش‌ها، ویژگی‌ها و برچسب‌های از پیش تعریف‌شده بدل می‌کند ...