چاپ نخست کتاب «علامه طباطبایی و تفسیر المیزان» تالیف عبدالله صلواتی از سوی نشر خانه کتاب منتشر و روانه بازار نشر شد. در این کتاب سعی شده تا زوایایی از کتاب گرانسنگ المیزان گزارش شود و دورنمایی از شخصیت علمی علامه طباطبایی و آراء و ویژگی‌های تفسیری وی فراروی مخاطبان قرار گیرد.

به گزارش ایبنا، این اثر، سی و پنجمین دفتر از مجموعه آثار «ایرانیان و قرآن» محسوب می‌شود که برای آشنایی نسل جوان قرآن‌پژوه با علامه طباطبایی و تفسیر وی تهیه و ارایه شده است.

المیزان، معیاری برای داوری‌های تفسیری، ملاکی در ارزیابی‌های قرآنی و قله باشکوهی در دانش الهی است که رسیدن بدان آرزوی اهل حکمت است. جامعیت آن، چشم‌های مفسران را خیره می‌کند و عمق آن، همه را به تحسین وا می‌دارد. علامه طباطبایی در این تفسیر، قرآن را به قرآن، تفسیر کرد و روایت و درایت را هم در این تبیین سهیم کرد.

توجه به دنیای امروز، توجه به نقش جامعه در تربیت دینی، نقد و بررسی جایگاه علوم جدید در تفسیر قرآن و نقد گسترده آرای تفسیری مفسران قدیم و جدید، از جمله مولفه‌های تفسیری المیزان است.

علامه طباطبایی به مدت سه دهه در حوزه علمیه قم، عمر شریفش را وقف طالبان علم و حکمت کرد که به تعبیر علامه حسن‌زاده آملی، وی با حضورش در قم، تفسیر و سیر و سلوک حقیقی به مشرب قرآن مجید را احیا کرده‌اند.

از علامه طباطبایی، آثار متعددی در موضوعاتی مانند تفسیر، فلسفه، فقه، کلام و عقاید برجای مانده است. آثار علامه همواره مورد توجه متخصصان فن و طالبان علم بوده‌اند، آثاری مانند بدایة‌الحکمة و نهایة‌الحکمة بارها ترجمه و شرح شده‌اند و از همان آغاز نگرش آن، به عنوان کتاب درسی در حوزه و دانشگاه تدریس می‌شود. همچنین درباره شخصیت علمی علامه و آثار او صدها مقاله و پایان‌نامه تدوین شده است.

المیزان از نگاه دیگران
علامه حسن‌زاده آملی درباره علامه طباطبایی و تفسیر المیزان می‌فرمایند: «ایشان مدت بیست سال قرآن کریم را به صورت تفسیر قرآن به قرآن تفسیر فرمود که مایه فخر عالم علم، مایه مباهات حوزه‌های علمیه است و کتاب قرن، بلکه کتاب دهر است». ایشان در موضع دیگر می‌فرمایند: «این تفسیر شهر حکمت و مدینه فاضله‌ای است که در آن از بهترین و بلندترین مباحث انسانی و شعب دینی از عقلی و نقلی و عرفانی و فلسفی و حکمت متعالیه و اخلاقی و اجتماعی و اقتصادی و غیرها بحث شده است... این تفسیر بیانگر قوه عقل‌نظری اوست و (برای آگاهی از) از عقل عملی‌اش رساله ولایتش را بخوانید.»

آیت‌الله جوادی آملی نیز درباره تفسیر المیزان می‌فرمایند: «المیزان در میان تفاسیر، چون کتاب قیم جواهرالکلام است که همانند آن هم کمبود گذشتگان ـ‌عیب‌ و نقص‌ـ را جبران کرد و هم زمینه تحقق آیندگان ـ‌تتمیم و تکمیل‌ـ را فراهم ساخت.»

انگیزه‌ علامه در نگارش المیزان
کاستی‌ها و کژی‌های مسلک‌های تفسیری، کثرت آرای تفسیری نادرست از جمله اصالت دادن به ماده، علم‌زدگی و تفسیر قرآن براساس علوم تجربی، همچنین تفسیر قرآن براساس فرضیه‌ها و پیش‌فرض‌های علمی ـ‌از جمله مسلمات کلامی، فلسفی و عرفانی‌ـ ‌کم‌توجهی به تفسیر به ویژه شیوه ارزشمند تفسیر قرآن به قرآن را می‌توان از انگیزه‌های نگارش تفسیرالمیزان تلقی کرد.

روش تنظیم مطالب در المیزان
در تفسیر المیزان، آیات بر پایه سیاق واحد یا به دلیل در برداشتن یکی از اهداف سوره، به بخش‌هایی تقسیم می‌شود. هر بخش ممکن است مشتمل بر یک یا چند آیه باشد و در مواردی حدود بیست آیه را در برمی‌گیرد. اغلب سوره‌های کوتاه یکجا مورد بررسی قرار می‌گیرند.

همچنین در این تفسیر، پس از دسته‌بندی آیات، بخشی با عنوان «بیان» می‌آید که در آن، به یک یا چند موضوع هفتگانه پرداخته می‌شود.

نکته قابل تامل این که مولف المیزان در این تفسیر به آیات‌الاحکام نمی‌پردازد و بحث درباره آنها را مربوط به کتاب‌های فقه می‌داند، نه تفسیر.

علامه در آغاز تفسیر هر سوره، هدف یا اهداف اساسی سوره و آیات را بیان می‌کند. به عنوان نمونه، هدف سوره حمد را اظهار عبودیت و هدف کلی سوره مائده را دعوت به وفای به عهد و حفظ پیمان‌های درست و برحذر داشتن از شکستن عهد و بی‌اعتنایی به آن می‌داند. همچنین در آغاز هر سوره، آیات مکی و مدنی را مشخص کرده، گاهی آرای متفاوت در این رابطه را مورد بررسی قرار می‌دهد.

مسائل لغوی و ادبی نیز به قدر لزوم جهت توضیح الفاظ و عبارات و روشن شدن مقصود آیات مطرح می‌شود. علامه در این بخش با لحاظ سیاق آیات، برخی آیات را به کمک برخی دیگر، تفسیر می‌کند. وی همچنین در بسیاری از موارد، آرای مفسران را ذکر می‌کند و از پاره‌ای از آنان استفاده کرده، برخی را مورد نقد قرار می‌دهد.

مولف المیزان پس از اتمام بحث‌ها و بیانات تفسیری، به نقل و نقد روایات تفسیری مرتبط با آیات مورد بحث می‌پردازد. در این بخش، روایات رسول خدا(ص) و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) هم از طرق عامه و هم خاصه، ذکر می‌شود. علامه به دلیل حجیت نیافتن کلام صحابه و تابعین و آشفتگی آنها، بجز در پاره‌ای موارد، به روایات تفسیری صحابه و تابعین نمی‌پردازد و در موارد از بسیار، پاره‌ای از روایات را به لحاظ سند یا محتوا مردود می‌شمارد و گاهی به تبیین سازگاری روایات با یکدیگر و هماهنگی آنها با آیات می‌پردازد. همچنین در خلال این کتاب، بحث‌های مختلف فلسفی، علمی، تاریخی، اجتماعی و اخلاقی مطرح می‌شود.
منابع تفسیری المیزان
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، از منابع تفسیری و غیرتفسیری بهره برده است. مفردات راغب اصفهانی، صحاح، لسان‌العرب، قاموس‌المحیط و مصباح‌المنیر، از جمله کتاب‌های لغت مورد استفاده علامه بوده‌اند.

کتاب حاضر در چهار فصل سامان یافته است. زندگینامه، آثار، تفسیر و آرا و نمونه‌های تفسیری، عناوین فصول چهارگانه این اثرند.

در انتهای این اثر، نمایه‌ای از آیات، روایات، اشخاص، گروه‌ها، جای‌ها، کتاب‌ها و اصطلاحات و موضوعات نیز درج شده است.

چاپ نخست کتاب «علامه طباطبایی و تفسیر المیزان» با شمارگان 3000 نسخه، 148 صفحه و به بهای 24000 ریال راهی بازار نشر شد.

 

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...