کتاب «درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن» به قلم دکتر عبدالرحیم گواهی از سوی موسسه بوستان کتاب تجدید چاپ شد. اثر حاضر، تاریخ ادیان الهی را از نگاه قرآن به اجمال بررسی کرده است.

«درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن» به قلم دکتر عبدالرحیم گواهی


به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، نویسنده این کتاب معتقد است که همه مباحث این اثر و استدلال‌ها و استنتاج‌های آن، بر مبنای قرآن و آیاتند؛ بنابراین، وی ابتدا از روی ضرورت از قرآن، کیفیت نزول و قرائت این کتاب مقدس یا اوصافی را که قرآن به خود نسبت می‌دهد یا سخنی را که درباره مخالفان و معاندان و منکران بر زبان می‌آورد، نوشته است.  

آن‌چه در این مجموعه آمده، تنها مقدمه و درآمدی بر مباحث تاریخ ادیان از منظر قرآن محسوب می‌شود که به یقین نیازمند توضیح و تفصیل و همچنین حک و اصلاح اندیشوران و دین‌پژوهان است.

مقوله دین و دین‌باوری، مطلبی نیست که تاریخ یا همه وجوه و ابعاد مختلف آن را بتوان در یک مجلد بررسی و نتیجه‌گیری کرد، زیرا از روزگار بسیار قدیم که بشر به شیءپرستی و جان‌پرستی (آنیمیسم) و فتیش‌پرستی و توتم‌پرستی مشغول بوده‌ است تا همه ادیان قدیم و منقرض تاریخ و همه حکما و بزرگان دینی و پیامبران غیرالهی، نظیر بودا و کنفوسیوس و مهاویرا و در آخر نیز همه پیامبران الهی در مجموعه عظیم ادیان آسمانی و ابراهیمی، جملگی تحت عنوان واحد دین و پرستش دینی جمع می‌شوند و در یک بررسی کلی تاریخ ادیان جای می‌گیرند. از این‌رو، بحث‌های این کتاب به «تاریخ ادیان از دید قرآن» محدود شده تا بتوان حتی‌المقدور دامنه بحث را جمع کرد و ابعاد مختلف مطلب را شکافت.

به گفته نویسنده این اثر، مباحث دیگر مربوط به ادیان غیرالهی را در اثر جداگانه‌ای تحت عنوان تاریخ ادیان بحث خواهد کرد، هرچند که خود این تقسیم‌بندی ادیان جهان به «الهی» و «غیرالهی» نیز باید به صورت دقیق تعریف و بحث شود تا خواننده بداند منظور از یک دین غیرالهی و یا غیرآسمانی چیست و چه معیارها و ضوابطی برای این تقسیم‌بندی در نظر گرفته شده‌اند.

دکتر گواهی می‌نویسد: «منظور از پیامبران الهی و آسمانی کسانی هستند که اولا خود ادعای چنین مطلبی را کرده‌اند و گفته‌اند که از سوی خدای‌تعالی مامور و اعزام شده‌اند؛ بنابراین اقسام بودا و لائوتزه و کنفوسیوس و دیگران که خود شخصا چنین ادعایی نکرده‌اند از شمول این طبقه از پیامبران خارج می‌شوند. ثانیا کتاب و زندگی آنان نیز موید همین ادعاست ـ‌که در این صورت نیز مدعیان پیامبری که چنین شرایطی ندارند نظیر باب و بهاءالله و قادیانی و دیگران نیز از شمول بحث خارج می‌شوند. بر همین منوانل «دین» نیز تعریف خاص خود را می‌طلبد که دامنه آن هم بسیار فراخ و مبسوط است و به یک معنا هرگونه اعتقاد و عمل غیر دنیوی را شامل می‌شود.»

کتاب حاضر، علاوه بر مدخل قرآن در قرآن و نتیجه‌گیری این بحث، در سه بخش تدوین شده است. بخش نخست «بحث کلی تاریخ ادیان» نام دارد که خود از پنج فصل مجزا با عنوان‌های بحث کلی تاریخ ادیان، دین در قرآن، وحدت ادیان الهی در قرآن، ایمان در قرآن (مومنان) و اسلام در قرآن (مسلمانان) تشکیل شده است.

«اهل کتاب در قرآن» عنوان بخش دوم کتاب است که این بخش نیز به پنج فصل اهل کتاب، حضرت ابراهیم(ع)، دین یهود در قرآن، مسیحیت در قرآن و صابئین و مجوس در قرآن تقسیم می‌شود.

بخش سوم کتاب «کفر، نفاق و استضعاف در قرآن» نام دارد و سه فصل کفر در قرآن، نفاق در قرآن (منافقان) و استضعاف در قرآن (مستضعفان) را شامل می‌شود.

آخرین عنوان این نوشتار را «مؤخره بحث» تشکیل می‌دهد که به روابط خارجی امت اسلامی و جمع‌بندی و نتیجه‌گیری آن می‌پردازد.

چاپ دوم کتاب «درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن» با شمارگان 800 نسخه، 500 صفحه و به بهای 98 هزار ریال راهی بازار نشر شد.

................ هر روز با کتاب ..............

ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...
عدالت در یک جامعه پسادیکتاتوری چگونه باید تأمین شود؟... آلمان پیش از این نیز مجبور شده بود با بقایای حکومت دیکتاتوری هیلتر و جرائم آنها مواجه شود... آیا باید دست به پاکسازی ادارات دولتی از افرادی زد که با حکوت کمونیستی همکاری داشته‌اند؟... احکام بر اساس قانونی تنظیم می‌شدند که کمترین مجازات را مقرر کرده بود... رسیدگی به هتک حیثیت افراد در رژیم گذشته... بسیاری از اساتید و استادیاران به عنوان خبرچین برای اشتازی کار می‌کردند ...