کتاب «نبرد ماراتن» [Marathon: How One Battle Changed Western Civilization] نوشته ریچارد بیلوس[Richard A. Billows] که از سوی انتشارات «پاتاکیس» در یونان منتشر شده است از جمله کتاب‌هایی است که به بررسی و تحلیل رویداد «ماراتن» پرداخته است. نبرد ماراتن در 490 قبل از میلاد از جمله موضوعاتی است که از سوی ناشرین مختلف یونانی مورد توجه است. از دیدگاه یونانیان این نبرد نه تنها شکست اسطوره شکست ناپذیری ایرانیان و داریوش شاه ایران را نشان می‌دهد بلکه واقعیتی بسیار مهم و یک رویداد کلیدی برای تمام تمدن غربی است.

نبرد ماراتن» [Marathon: How One Battle Changed Western Civilization] نوشته ریچارد بیلوس[Richard A. Billows]

نویسنده کتاب «نبرد ماراتن» ریچارد بیلوس آمریکایی و استاد تاریخ در دانشگاه کلمبیا و متخصص در تاریخ یونان و روم باستان گام به گام وقایع روزهای جنگ و تاثیرات آن را در فرهنگ کلاسیک یونان و تاثیر آن بر فرهنگ غربی را ترسیم کرده است.

وی مفهوم «برتری» برای یونانیان و ویژگی‌های قوی دموکراتیک آتن و اینکه برای اولین بار یک دولت شهر چگونه توانسته است برای اولین بار در تاریخ پیاده نظام ایرانی را علی رغم برتری عددی به عقب راند را مورد کنکاش قرار داده است و اینکه اگر چنین نمی‌شد چه رویدادهایی در انتظار آتنی‌ها بوده است. پایه تحقیقات نویسنده، نوشته‌های «هردودت» است اما برخی از اطلاعات پایه‌ای در مورد نبرد ماراتن را نادیده می‌گیرد و نمی تواند شکاف‌ها و کمبود را جبران کرده و با تکیه بر منابع دست دوم بدنبال سناریوهای خیالی است. نویسنده توضیح می‌دهد که نظریه‌های مختلفی در خصوص این نبرد ارائه شده است. این کتاب از سوی انتشارات «پاتاکیس» به زبان یونانی ترجمه شده است.

داریوش تنها با هدف گوشمالی آتنی‌ها و نه تصرف آتن كه یونانی زبان‌های آسیای صغیر (شهرها و جزایر ایونی) قلمرو ایران را تحریك به شورش و نافرمانی می‌كردند یك سپاه پیاده و سوار را با كشتی روانه سرزمین اصلی یونان كرد. این نیرو كه بزرگترین لشكركشی آمفی‌بیاس از آغاز تاریخ تا اواخر قرن 19 میلادی است پس از تصرف شهر ارتریا Eretria و جزیره ایوبویی Euboea (اوبوآ) در ساحل شرقی اتیكا Attica پیاده شد.

به نوشته مورخان یونانی، آتن و متحدان آن جز اسپارت برای دفاع، موفق به گردآوری ده هزار نظامی شده بودند و در انتظار نیروی اعزامی اسپارت بسر می‌بردند كه «میلتیادس» فرمانده دفاع از آتن شنید كه فرمانده نیروهای دریایی ایران بیش از نیمی از سربازان خود و عمدتا سواره نظام را به كشتی‌ها بازگردانده و قصد حمله مستقیم به شهر آتن را دارد و واحدهایی كه در شرق اتیكا باقی مانده اند در حال برپا كردن اردوگاه هستند، ولی زمینی كه در آنجا پیاده شده اند گود و نیمه باتلاق و سست است.

وی پس از مشورت با هشت ژنرال دیگر تصمیم گرفت پیش از آن كه نیروی باقیمانده ایران در شرق اتیكا بتواند زمین بهتری بیابد و از اردو زدن فارغ شود، به آن شبیخون زند. سربازان آتنی كه در زمین‌های با ارتفاع بیشتر و خشك موضع گرفته بودند با سرعت به سوی نیروی ایران به حركت درآمدند. واحدهای ایرانی كه در مركز صحنه بودند حمله آتنی‌ها را دفع كردند، ولی دو جناح راست و چپ تاب مقاومت نیاوردند و كل نیرو به محاصره درآمد. همزمان، كشتی‌های آتنی به كشتی‌های حامل تداركات نیروهای ایرانی كه بدون دفاع مانده بودند حمله بردند و نیز آنها را از دسترس نیروهای در حال جنگ دور ساختند.

در این عملیات، به نوشته مورخان یونانی نیروی دریایی ایران با تحمل 6400 تن تلفات دست به عقب نشینی زد و آتنی‌ها به پاس نجات شهرشان در دلفی Delphi خزانه‌ای ساختند و به آپولو Apollo خدای خود هدیه كردند! سپس میلتیادس كه پیش بینی كرده بود ایران درصدد گرفتن انتقام برخواهد آمد دستور ساختن 200 كشتی جنگی را داد كه این بار ایران از راه خشكی به یونان حمله برد. منابع ایران تنها از پیروزمند نبودن این لشكركشی و خشم داریوش از این پیش آمد و سوگند او كه از آتنی‌ها انتقام خواهد گرفت یاد كرده اند. بنا به نوشته «هرودوت» ایرانیان در این نبرد متحمل ۶۴۰۰ نفر تلفات شد و هفت كشتى خود را از دست دادند. تلفات یونانی‌ها فقط ۱۹۲ نفر كشته بود!

نوشته‌هاى یونانی‌ها درباره نبرد ماراتن و جنگ‌هاى دیگر ایران با یونان به شعر و افسانه گویى و داستان سرایى از تاریخ نویسى شبیه تر است. آنچه به نظر مى‌رسد این است كه سپاه ایران در دشت ماراتن دچار شكست نشده است، بدین معنى چون «داتیس» فرمانده سپاه ایران متوجه شد كه میدان عمل و باریك بودن عرض میدان نبرد مانع از كاربرد سواره نظام است، ناچار شد كه فرمان عقب‌نشینى صادر نماید. «هرودوت» صدور فرمان عقب نشینى را به منزله شكست سپاهیان ایران قلمداد كرده است.»

ناپلئون نیز كه وقایع نبردهاى ایران را به استناد نوشته‌هاى هرودوت و سایر منابع یونانى مطالعه نموده است، در یادداشت هاى خود چنین نوشته است:«در باب فتوحاتى كه یونانی‌ها به خود نسبت مى‌دهند و شكست هایى كه براى ایرانیان قائلند، نباید فراموش كرد كه این گفته‌ها تماماً از یونانى‌ها است و گزاف گویى و لافزنى آنان نیز مسلم مى‌ باشد. از طرف ایرانیان نیز نوشته‌هایى به دست نیامده تا بتوان این نوشته‌ها را با گفته‌هاى یونانی‌ها مقایسه كرد و نتیجه را بر مبناى قضاوت قرار داد».

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...