کتاب «تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف (اندیشه‌ها، جریان‌ها و رخدادها)» مصاحبه محمدجواد صاحبی با آیت الله محمدمهدی آصفی» به کوشش سعید روستا آزاد منتشر شد.

تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف (اندیشه‌ها، جریان‌ها و رخدادها) محمدمهدی آصفی سعید روستا آزاد

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف» در معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تهیه و تدوین و در ۴۸۴ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر حاوی نکات جالب و نشنیده‌ای از وضعیت حوزه علمیه نجف، جریان‌های سیاسی و فعالیت‌های علمی است. این کتاب، حاصل مصاحبه‌های محمدجواد صاحبی با آیت الله آصفی است. تصویری که ایشان از حوزه نجف و تکاپوهای علمی آن در اختیار خواننده قرار می‌دهد، با نگاهی که پیشتر از حوزه نجف ارائه می‌شد، متفاوت است.

این کتاب بر اساس روش «دریافت داده‌های تاریخی از دیدگاه چند مصاحبه‌گر» به تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف در دوره معاصر می‌پردازد و نگاه جامعی را به مخاطب می‌بخشد. برخلاف تصوری که از حوزه نجف به عنوان حوزه ای سنتی، غیر مرتبط با اجتماع و گریزان از تحول ارائه می‌شد، این کتاب نشان می‌دهد این حوزه بسیار بالنده، به روز، مرتبط با جامعه و پویا بوده است.

این کتاب در ۹ فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «زندگینامه، تحصیلات و استادان» به بررسی خاندان و اساتید والد و تأثیرپذیری والد از عرفان فقهی قاضی طباطبایی پرداخته و گذران سخت زندگی و تحصیلات و استادان را مورد تأکید قرار داده است.

نویسنده در فصل دوم با عنوان «حوزه نجف اشرف درخشش و بالندگی» به بیان ویژگی‌های حوزه علمیه نجف و مکتب اصولی میرزای نائینی و آقا ضیاء عراقی پرداخته، مکتب فقهی و اصولی امام خمینی و آیت الله خویی، مشروطه و مشروعه خواهی و ورود مارکسیست‌ها(حزب شیوعی) به عراق را شرح داده و حزب بعث عراق، مبارزات سه گانه حوزه نجف علیه انگلیسی‌ها و مواجهه آیت الله العظمی حکیم با دو چالش مهم را بررسی کرده است.

سومین فصل از این کتاب با عنوان «ویژگی‌های بایسته طلاب» اهمیت توجه به تجربیات نسل پیشین، اهتمام به سبک‌ها با بهره‌گیری از تنوع استادان و بهره‌مندی از ذهن نقاد را تبیین کرده و تمرکز بر دروس کاربردی، بهره‌گیری از علوم روز و زهد ورزی را به رشته تحریر درآورده است.

«اندیشه‌های مطرح در میان طلاب نجف» عنوان چهارمین فصل از کتاب مذکور است که در آن نویسنده به بررسی غرب زدگی طه حسین، افکار مالک بن نبی و ضرورت آشنایی طلاب و مبلغان با زبان و دانش روز می‌پردازد.

فصل پنجم با عنوان «رویکردهای علمی - سیاسی آیت الله خوئی» به نگارش درآمده و در آن شیوه تدریس، شهرت فتوایی و مبانی علمی مورد تأکید قرار گرفته و فقه، رجال و اصول و ماجرای دیدار با فرح تشریح شده است.

نویسنده در ششمین فصل از کتاب حاضر با عنوان «اندیشه‌های فلسفی در حوزه علمیه نجف» به تبیین جایگاه فلسفه در نجف اشرف، سلوک عملی شیخ محمدرضا مظفر و امام خمینی و حوزه نجف پرداخته و جایگاه امام در حوزه نجف، تأثیر گذاری امام بر حوزه نجف و ویژگی‌های امام خمینی را مورد تأکید قرار داده است.

«نظریه ولایت فقیه در حوزه نجف» عنوان هفتمین فصل از این کتاب است که در آن معناشناسی ولایت فقیه، روش امام در اثبات ولایت فقیه و صورت و شکل حکومت اسلامی تشریح شده و وجوب اطاعت از ولی فقیه و بازتاب‌های انقلاب اسلامی در کشورهای عربی مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل هشتم با عنوان «فعالیت‌های حزب الدعوه در عراق» به بیان زمینه‌های پیدایش و شکل‌گیری حزب الدعوه، درگیری مستقیم حزب مارکسیست شیوعی با اسلام و روند تشکیل حزب الدعوه و فعالیت‌های آن پرداخته، و نحوه ارتباط حزب الدعوه با حزب التحریر و کارنامه حزب الدعوه را شرح داده و سازماندهی مجدد حزب الدعوه در ایران اسلامی و نکاتی درباره اعضای حزب الدعوه و اختلاف دیدگاهشان را به رشته تحریر درآورده است.

نویسنده در نهمین و آخرین فصل از کتاب مذکور با عنوان «اندیشه‌های سیاسی - اجتماعی اندیشوران نجف» به بررسی اندیشه‌های علامه شمس الدین، اندیشه‌های سید موسی صدر و ویژگی‌های شهید محمدباقر صدر پرداخته و کتاب النظام المالی و اقتصادنا و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی شهید صدر را مورد تأکید قرار داده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...