«دفاع از جیکوب» [Defending Jacob] داستان بلندی‌ست از نویسنده معاصر اهل بوستون ایالات متحده ویلیام اسکات لندی [William Landay] که بانوی هنرمند و مترجم رشتی، خانم یاسمن عشقی به فارسی برگردانده و نشر دایره در سال۱۴۰۱ منتشر کرده و اکنون این یار مهربان، در قفسه کتابفروشی‌های معتبر منتظر علاقه‌مندان است.

دفاع از جیکوب» [Defending Jacob] ویلیام اسکات لندی [William Landay]

ویلیلم لندی که دانش‌آموخته‌ی رشته حقوق بوده و به‌ عنوان دستیار دادستان منطقه بوستون (وکیل دادستانی) خدمت کرده است با الهام از رخدادهای شغلی این رمان را نوشته و در سال ۲۰۰۳ از انجمن جنایی‌نویسان بریتانیا‌، جایزه بهترین رمان را دریافت کرده است.

رویکرد او در مواجهه با انسان و دنیای درون او عمیق و توأم با جستارهای فلسفی‌، روانشناختی و علمی‌ست. در مقدمه‌ی بخش چهار کتاب از «‌پل ماتیز» متخصص جرم‌شناس عصب و نارضایتی‌ها آورده است:

«سیستم عصبی و واکنش‌های شیمیایی که لحظه ‌به ‌لحظه در حال فعل و انفعال در بدن انسان هستند، چگونه بدل به فکر، میل و انگیزه می‌شوند؟ این یک سوال علمی نیست. آن هم به یک دلیل ساده که نمی‌توانیم آزمایشی برای ثبت، اندازه‌گیری و بازآفرینی این پدیده‌ها طراحی کنیم‌. با وجود تمام دانشی که تا امروز فرا‌گرفته‌ایم، این واقعیت هنوز پابرجاست که ما با دلیل و منطق نمی توانیم درک کنیم چرا انسان‌ها دست به انجام کاری می‌زنند و به احتمال زیاد هیچوقت نخواهیم فهمید!!»

این‌‌که پیش‌فرض‌ها، سوگیری‌ها، کشش‌های عاطفی چگونه موجب خطاهای شناختی و اختلال رفتاری در ما می‌شود، برخی کنش‌های ما ناشی از سائق‌هایی است که سوار «دی ان ای» به ما تحمیل شده‌اند و بدون این‌‌که بدانیم ناگزیر و قربانی هستیم. فهم و لذت بردن از آزادی اراده، به‌ معنای فلسفی و حقوقی چه مایه می‌تواند متفاوت باشد؟

نویسنده، تاثیر دلالت‌های معقول در نظام دادرسی در مواجهه با مشکلاتی که تن‌ و جان جامعه را رنجور می‌کند و بسیاری دغدغه‌های دیگر را به‌طور زیرکانه و لایه‌لایه در روایت هیجان‌انگیز و پرتعلیق خود گنجانده است.

لندی خاطر نشان می‌کند که واقعیت یا حقیقت چقدر آسیب پذیرند و در آغوش کشیدن آرمانگرایانه‌ی عدالت حاصل از دادرسی چقدر می‌تواند مأیوس‌کننده و تراژیک باشد. تاب‌آوری انسان اجتماعی در برابر رنج که سرشت زندگی است بدون تمسک به اخلاق و قانون دشوار‌تر خواهد بود اگر چه قانون‌، حقوق و دستگاه دادرسی به‌طور اجتناب‌ناپذیری به تولید دوگانه «بی‌گناه و گناه‌کار»، «بزهکار و قربانی» می‌پردازد و نمی‌تواند ریز‌کنش‌ها و خرده‌روایت‌ها و…. را در دستگاه سنجش خود مبنای داوری قرار دهد.

خانم یاسمن عشقی متولد ۱۳۶۳ فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه هنر تهران است که از سال۱۳۸۹ به مستندسازی روی آورده است. از فیلم‌‌های او می‌توان به «رئیس بود» و «مکالمه با تصویر» و «درخودمانده» اشاره کرد.

او در زمینه ترجمه نیز به تجربیاتی دست‌زده است که از آن جمله می‌توان به «ربایش هنرمندانه» اثر آستین کلیون و «قوانینی برای یک شوالیه» اثر ایتن هاوک در نشر دایره و رمان «نوری از تاریکی» اثر دیگر ایتن هاوک در نشر نگاه اشاره کرد.

او پادکست سینمایی رادیو هشت و نیم را نیز ارایه می‌کند که به مرورِ کتاب‌‌های سینمایی می‌پردازد. این بانوی هنرمند به‌همراه پدرش «بهزاد عشقی» منتقد نام‌آشنای سینما‌، مسئولیت آموزشگاه سینمایی پروین رشت را نیز عهده‌دار است.

در ترجمه‌ی فارسی «دفاع از جیکوب»‌، مترجم ثروتمند کلمه بوده و تا حد بسیار خوبی گفتگوها، روایت‌‌ها و حدیث نفس و گفتگوی درونی راوی را به فارسی روان برگردانده و در معادل‌سازی اصطلاحات حقوق و گفتگوهای ناظر بر دادرسی‌، ضمن برخورداری از صمیمیت و ادبیات آشنا از هرگونه تعقید لفظی و معنوی پرهیز کرده است.

[رمان «دفاع از جیکوب» برای نخستین بار با ترجمه شيرين محمدی منتشر شده است.]

مرور

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...