انتشارات مانیاهنر، جلد دوم ترجمه فرید قدمی از «اولیس» جویس را روانه کتابفروشی‌ها کرد. جلد نخست این ترجمه نیز اکنون نیز که سال گذشته فرصت طبع پیدا کرده بود، اکنون به چاپ چهارم رسیده است.

 فرید قدمی اولیس» جویس

به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات مانیا هنر جلد دوم «اولیس»را با شمارگان هزار نسخه، ۲۲۸ صفحه و بهای ۳۵ هزار تومان منتشر کرد. این مجلد در روزهای ابتدایی انتشار در اواخر خرداد (۱۳۹۹) صرفاً به صورت آنلاین عرضه شده بود، اما اکنون مدتی است که در کتابفروشی‌های معتبر سراسر کشور نیز توزیع شده است.

جلد اول این ترجمه که برای نخستین بار نمایشگاه کتاب سال ۹۸ منتشر شده بود، اکنون به چاپ چهارم رسیده است. جلد نخست ترجمه شامل اپیزودهای تلماک، نستور، پروتئوس و جلد دوم شامل اپیزودهای کالیپسو، لوتوس خواران؛ و هادس است.

فرید قدمی پیشگفتاری بر این مجلد نوشته و درباره رمان و همچنین سرگذشت انتشار آن در زبان اصلی و چگونگی انتشار مجلدات دیگر ترجمه فارسی، توضیحات مفیدی را ارائه داده است. در بخشی از این پیشگفتار می‌خوانیم: «رمان اولیس به سه کتاب و هجده اپیزود تقسیم شده است که کتاب‌ها با اعداد رومی از یکدیگر تفکیک شده‌اند و هیچ بخش یا اپیزودی از کتاب نیز نام و عنوانی ندارد. عناوین هجده گانه اپیزودها در واقع بخشی از توضیحاتی است که جویس در سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۲۱ به شکلی شماتیک به دوستانش گیلبرت و لیناتی، ارائه داده است تا فهم ساختار «اولیس» را برایشان راحت‌تر کند. در ترجمه فارسی این رمان من از عناوین هومری اپیزودها که ارتباط رمان را با «اودیسه»ی هومر روشن‌تر می‌کنند، استفاده کرده‌ام.

تاکنون هجده ویرایش از اولیس جویس به زبان انگلیسی منتشر شده است که نخستین ویرایش آن، که با بیش از دو هزار غلط تایپی منتشر شد، نسخه‌ای بود که به سال ۱۹۲۲ در دوم فوریه (سالروز تولد چهل سالگی جویس) در هزار نسخه منتشر شد و ناشرش هم سیلویا بیچ آمریکایی بود که کتابفروشی مشهور «شکسپیر و شرکا» را در پاریس داشت...

به پیشنهاد ناشر، با توجه به ملاحظاتی از جمله قیمت کتاب، ترجیح داده شد که «اولیس» به فارسی در ۶ جلد منتشر شود که هر جلد شامل سه اپیزود از رمان است تا به این ترتیب حجم مجلدات و قیمتشان کاهش یابد. امیدوارم هر چهار تا ۶ ماه یک جلد از این رمان منتشر شود...

به تفسیر پل دومان از مقاله «رسالت مترجم» والتر بنیامین، رسالت مترجم همان شکست مترجم است؛ اما آنچه باعث خوشحالی من است آن است که این ترجمه دست‌کم می‌تواند آغازگر بحث‌ها و نقدهای بیشتری درباره ترجمه اولیس – ترجمه در معنای کلی‌اش – و ادبیات و تفکر باشد.»

قدمی سال‌هاست که روی آثار جویس کار می‌کند. تلاش او باعث شد تا بالاخره مخاطبان ایرانی پس از گذشت نزدیک به یک قرن از انتشار «اولیس» در زبان اصلی، کتاب اول از این شاهکار ادبیات جهان را به فارسی بخوانند. پس از انتشار جلد نخست، متن‌های مهمی روی این ترجمه نوشته شد و بسیاری از منتقدان قلم روان این ترجمه و فهم قدمی از اولیس و اندیشه‌های جویس را ستودند.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...