چرا بزرگسالان باید کتاب‌های الیور جفرز را بخوانند؟ | ایبنا



دو کتاب «آنچه باهم می‌سازیم» [What we'll build : plans for our together future] و «ما اینجا هستیم» [Here we are : notes for living on planet Earth] از الیور جفرز [Oliver Jeffers] را خواندم. شاید بهتر است بگویم دیدم. کتاب‌ها تصویری‌اند. داشتم به نکاتی که این کتاب‌ها می‌تواند برای کودکان داشته باشد، فکر می‌کردم. کتاب‌ها پر از جست‌وجو و گفت‌وگو هستند. می‌توانند محل بحث قرار بگیرند برای جلسات داستان‌خوانی و دورهمی‌های خانوادگی؛ اما یک‌دفعه فکر کردم این کتاب‌ها به درد بزرگسال‌ها هم می‌خورند. بعد دوباره خواندم‌شان، دیدم‌شان و بیشتر و بیشتر باورم شد که این‌ها کتاب بزرگسال هم هستند؛ به‌خصوص برای والدینی که بچه‌های دوره دبستان دارند. اما چرا بزرگ‌ترها باید این دو کتاب را بخوانند؟

آنچه باهم می‌سازیم» [What we'll build : plans for our together future]  الیور جفرز [Oliver Jeffers]

کتاب «آنچه باهم می‌سازیم» که کتاب‌های فندق (واحد کودک نشر افق) با کپی‌رایت و ترجمه رها مقدم چاپ کرده، درباره همراهی یک پدر و دختر است. دست‌های پدر و دختر در دو قاب اول کتاب، در دو صفحه کنار هم قرار گرفته‌اند. بعد، این پدر و دختر شروع می‌کنند به تجربه‌کردن، زندگی‌کردن، مبارزه‌کردن، ذخیره‌کردن و کشف‌کردن و در قاب آخر، دست‌های دختر در دست‌های پدر است؛ اما این پدر و دختر چه چیزهایی را تجربه کرده‌اند؟ آن‌ها باهم وقت گذرانده‌اند: اما نه برای بازی. آن‌ها زندگی کرده‌اند. بچه‌ها دوست دارند وقتی با شما هستند زندگی کنند، شبیه شما. تجربه‌های جدید کسب کنند و جنبه‌های دیگری از هستی را در برابر خودشان ببینند. بازی‌های تکراری خودشان را نمی‌خواهند. در کتاب «آنچه باهم می‌سازیم» این اتفاق می‌افتد. پدر و دختر باهم شروع به ساختن می‌کنند، چیزهای معمولی می‌سازند، مثل یک در، چیزهای عجیبی می‌سازند مثل یک برج یا تونل؛ اما همان اول عشق می‌سازند برای زمانی که به آن نیاز دارند.

از تصاویر به درک جنبه دیگری از این رابطه نیز می‌رسیم؛ پدر هم در کنار دخترش در حال آموختن است و یاد می‌گیرد به بخش‌هایی از زندگی نگاه کند که قبلاً نگاه نکرده است. شاید بشود درها را به روی دشمنان باز کرد و گفت‌وگو کرد، شاید بشود بالای برجی رفت و به جهان‌های دیگری نگاه کرد که از جلوی چشم‌مان می‌گذرد. کتاب «آنچه باهم می‌سازیم» ساختن یک جهان جدید است هم برای دخترک و هم برای پدرش. با مرور تصویرها می‌بینیم تجربه‌کردن هر چیزی با فرزندان‌مان هم برای آن‌ها جذاب است و هم زمان را برای خودمان ماندگار می‌کند.‌

ما اینجا هستیم» [Here we are : notes for living on planet Earth] از الیور جفرز [Oliver Jeffers]

در کتاب «ما اینجا هستیم» که آن هم از سوی کتاب‌های فندق با کپی‌رایت و زیرعنوان «یادداشت‌هایی برای زندگی در سیاره زمین» چاپ شده است، الیور جفرز، زمین را برای پسر تازه‌متولدشده‌اش شرح می‌دهد؛ اینکه زمین کجاست، خشکی و دریا دارد و غیره؛ اما چرا این کتاب ساده باید برای والدین جذاب باشد؟ برای اینکه مثل یک سرعت‌گیر عمل می‌کند و باعث می‌شود برای لحظه‌ای پایتان را از روی پدال گاز بردارید، یک نیش‌ترمز بزنید و درنگ کنید. این کتاب را ورق بزنید و زمین را یک‌بار دیگر برای خودتان مرور کنید؛ زمینی که هم محل زندگی شماست و هم محل زندگی بچه‌هایتان، زمینی که گسترده است و ساکنان دیگری هم غیر از ما انسان‌ها دارد. به قول نویسنده، ما همین یک زمین را داریم. این کتاب یک راه است؛ راهی که نویسنده و مخاطبش باهم طی می‌کنند؛ اما خیلی‌ها این راه را از یاد برده‌اند. شاید باید برگردیم و راه را یک‌بار دیگر به بقیه هم نشان بدهیم. اینکه زمین برای همه ماست و برای همه جا دارد.

پس ببینید پُربیراه هم نمی‌گفتم که این کتاب‌ها فقط برای کودکان نیستند؛ می‌توان این کتاب‌ها را ورق زد و صفحه به صفحه، تصویر به تصویر باهم به کشف رسید.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...