برای آموختن باید با زمین، درخت و دریا دوست شویم


دیوید سوبل [David Sobel] آموزگار دوستدار محیط زیست در کتاب «کودکی و طبیعت، اصول طراحی برای معلمان» [Childhood and nature : design principles for educators] ما را به یک ماجراجویی فراموش‌نشدنی می‌برد تا همراه با بچه‌ها در یک مکان خاص مانند جنگل، دریا، موزه یا پارکی کنار مدرسه یاد بگیریم با زمین، درخت و دریا دوست شویم و البته کلاس آموزشی بهتری را در دل طبیعت برپا کنیم و تاریخ و جغرافیا و ادبیات را در کنار این همه زیبایی بهتر بیاموزیم.

دیوید سوبل [David Sobel کودکی و طبیعت، اصول طراحی برای معلمان» [Childhood and nature : design principles for educators]

در این آموزش مبتنی بر مکان بچه‌ها که میل درونی شدیدی به جستجو در جغرافیای طبیعی دارند در کنار تیم اردوی مدرسه یاد می‌گیرند چگونه در دنیای واقعی مسیر و نقشه راه خود و دوستان را پیدا کنند و با یافتن مکان‌های مورد علاقه، زندگی و ارزش زیستن و مسئولیت خود در کره زمین را دوباره کشف کنند.

بچه‌ها در گام بعد می‌توانند با مسئولیت‌پذیری دست به کنش بزنند، برای مثال یک پوستر یا نمایش درباره پارک محل زندگی خود طراحی کنند یا با کمک جمعی از دوستان و معلمان در محیط مدرسه باغچه‌ای داشته باشند.

در این کتاب سوبل با این پیش‌فرض که ارتباط پیوسته با طبیعت برای رشد کودکان یک ضرورت انکارناپذیر است و تأثیرات قابل‌ملاحظه‌ای بر سلامت جسم و روان آن‌ها دارد، بر نقش پررنگ مدرسه در تداوم پیوند با طبیعت و تأثیرات آن در بزرگسالی متمرکز می‌شود. وی معتقد است مدرسه می‌تواند برای هوشمندترکردن جامعه، ارتقا و بهترشدن آن و حفاظت از طبیعت گام بردارد. مدارس می‌توانند به کودکان کمک کنند به‌جای آنکه نسبت به زمین بی‌اعتنا باشند، به آن عشق بورزند.

سوبِل تاکید می‌کند که محکم گرفتن با دست، فهمیدن با ذهن را آسان می‌کند. راه رفتن بر خاک، توان کودک را برای ریشه دواندن اندیشه‌ها پرورش می‌دهد. اگر انگشتان کودک پیوسته فقط روی صفحه کلید شناور باشند، ذهنش نیز به طور مشابه فقط روی سطح کشانده می‌شود، هرگز جا نمی‌افتد، سروسامان نمی‌گیرد و حس مکان هرگز شکل نمی‌گیرد. جوهر کلام سوبِل، اهمیت بازی و تجربه عملی به عنوان پیش‌شرط پیوند کودک با طبیعت است.

کتاب «کودکی و طبیعت؛ اصول طراحی برای معلمان» از مجموعه کتاب‌های «کودک و تجربه طبیعت» نوشته دیوید سوبل با ترجمه گلنار محبعلی در ۱۹۲ صفحه وزیری با قیمت 89هزار تومان توسط انتشارات جهاد دانشگاهی منتشر شده است.

دیوید سوبل (David Sobel) نویسنده این کتاب آموزگار و استاد دانشگاه آمریکایی است که گسترش آموزش مبتنی بر مکان را دنبال می‌کند. او اکنون یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه آنتیوک نیوانگلند است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...