چاپ سوم از کتاب «روشنفکران و دولت در ایران؛ سیاست، گفتار و تنگنای اصالت» [Intellectuals and the state in Iran] به قلم نگین نبوی [Negin Nabavi] با ترجمه حسن فشارکی توسط انتشارات شیرازه کتاب ما منتشر شد.

روشنفکران و دولت در ایران؛ سیاست، گفتار و تنگنای اصالت» [Intellectuals and the state in Iran] به قلم نگین نبوی [Negin Nabavi]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا؛ «روشنفکران و دولت در ایران» اثری است که در آن طی یک مرور تاریخی از اتفاقات و اندیشه‌های شکل گرفته در طول سه دهه‌ای که به انقلاب منجر شد، تصویر روشن و قابل تاملی را از همبستگی و همکاری مذهبی‌ها و روشنفکران به دست می‌دهد. نویسنده، کتاب را بر پایه این نظریه به نگارش درآورده که دیدگاه روشنفکران و اسلام‌گرایان در حوالی انقلاب سال 57، پیرامون بازآفرینی فرهنگ و تأکید و تأمل بر خود، در یک راستا قرار داشته است. به عبارتی مؤلف در «روشنفکران و دولت در ایران» چنین بحث می‌کند که شرایط اجتماعی جامعه به نحوی رقم خورد، که شعارها و آرمان‌های این دو گروه با یک دیگر هم صدا شد.

روایت تغییری مهم و اساسی است در اندیشه روشنفکران ایران در فاصله سال‌های دهه ۱۳۲۰ تا سال‌هایی که به انقلاب ۱۳۵۷ انجامید. این که کدام عوامل در این تغییر موثر بوده‌اند، چگونگی این تغییر و نتایج آن بر فضای فکری و سیاسی کشور، در این کتاب با رجوع به نوشته‌هایی بررسی شده است که در سال‌های اخیر کم‌تر توجه تاریخ‌نگاران را به خود جلب کردند. حاصل کار، تصویری است که از هم‌پویایی و تغییر‌پذیری تفکر روشنفکری ایران در این سه دهه حکایت می‌کند و نیز از وجود جریانی قوی در طیف روشنفکری ایران که ابعاد آن را نمی‌توان آنچنان که معمول است فقط با مطالعه آراء و عقاید تعداد معدودی از روشنفکران که در زمره مشهورترین‌ها به شمار می‌آیند، به درستی دریافت.

کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که هر کدام در چند فصل، فرضیه اصلی بخش را بازتاب می‌دهند. بخش نخست که به کناره‌جویی روشنفکران پرداخته، طی سه فصل این مسئله را بررسی می‌کند. در این سه فصل، بیشتر اقدامات روشنفکران در دهه سی و اوایل دهه چهل شمسی مورد واکاوی قرار می‌گیرد و کنش و واکنش‌های آنان در تعامل با دولت، حزب توده، جامعه، سیاست، هنر و فرهنگ عامه پسند بررسی می‌شود. بخش دوم کتاب «روشنفکران و دولت در ایران» به دهۀ چهل تا میانه دهۀ پنجاه و رخداد انقلاب اختصاص یافته و بنیادستیزی روشنفکران، ظهور فن‌سالاری، روشنفکر جهان سوم‌گرا، پذیرش گفتار روشنفکری و به عضویت پذیرفتن روشفنکران را تجزیه و تحلیل می‌کند.

انتشارات شیرازه کتاب ما «روشنفکران و دولت در ایران؛ سیاست، گفتار و تنگنای اصالت» به قلم نگین نبوی ترجمه حسن فشارکی را در 292 صفحه به بهای 110 هزار تومان به چاپ سوم رساند.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...