کتاب «حرف آخر»[The last word] تامس نیگل [Thomas Nagel] با ترجمه جواد حیدری منتشرشد.

حرف آخر»[The last word] تامس نیگل [Thomas Nagel]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «حرف آخر» چند ویژگی مهم دارد: اول اینکه این کتاب نشان‌دهنده شجاعت فکری اوست. دوم اینکه مانند کتاب‌های دیگر نیگل، کم حجم است که از نظر متخصصان کتاب کم حجم نوشتن نیز نیازمند شجاعت است. سومین ویژگی این کتاب، دشوار بودن آن در عین اختصار است.

حیدری مترجم کتاب در مسیر فهم مدعای اصلی نیگل به دسته‌بندی عقل اشاره می‌کند. معمولا عقل به دو نوع تقسیم می‌شود، عقل نظری و عقل عملی. عقل نظری صورت‌بندی باورها را کنترل می‌کند و عقل عملی رفتار را کنترل می‌کند و به ترجیحات شکل می‌بخشد. انسان‌ها حیواناتی عقلانی‌اند. افزون بر نظام‌های ادراک حسی، شناختی و انگیزشی غنی شیوه منحصربه فردی برای شکل‌دهی به باورها و ترجیحات خود در اختیار دارند که نه تنها غریزی بلکه متاملانه است.

نیگل در ابتدای کتاب به تاثیرات مهم فکری که او را به نوشتن کتاب علاقمند کرده اشاره می‌کند. نیگل در اواخر دهه 1970 در سمیناری شرکت می‌کند و فردی به نام سول کریپکی در این سمینار به شکل‌های عدیده نسبی‌انگاری، شکاکیت، ذهنی انگاری، یا تجدید نظر طلبی در مورد منطق حمله می کند. نیگل باور دارد تنها راه پاسخ به شکاکیت، نسبی انگاری و ذهنی انگاری در مورد اخلاق این است که این‌ها را به مصاف استدلال‌های اخلاقی مرتبه اول ببریم.

نیگل در این کتاب در هفت فصل به مهم‌ترین مباحثی که باید در زندگی جدید به آن‌ها توجه ویژه کنیم اشاره می‌کند. اینکه زبان چیست و منطق، علم و اخلاق چگونه تبیین می‌شوند. او همچنین در یکی از فصل‌ها موضوع طبیعی‌انگاری تکاملی و ترس از دین را مطرح می‌سازد. در این کتاب همچنین مقاله‌ای از کالین مک گین آمده است تحت عنوان «نیاز مبرم به عقل».

«حرف آخر» نیگل را از قوی‌ترین دفاعیه‌های قرن بیستمی از عقل و استدلال و عقلانیت دانسته‌اند. در مقام نظر، با عقاید و باورهای بی‌شماری مواجه می‌شویم، پرسش این است که کدام رفتار درست یا خوب است و کدام نادرست و بد. در این مسیر عقل آدمی است که حرف آخر را می‌زند.

نیگل در این کتاب به طرزی سازش‌ناپذیر به مواضع همه کسانی حمله می‌کند که به نوعی عقلانیت را تضعیف می‌کنند. جان کلام او این است که عقل و نه هیچ مرجع دیگری یگانه قاضی‌ای است که می‌تواند خود را معزول کند.

کتاب «حرف آخر» نوشته تامس نیگل است و جواد حیدری آن را ترجمه کرده و انتشارات فرهنگ نشر نو این کتاب را با همکاری نشر آسیم و در 302 صفحه روانه بازار نشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...