کتاب «دودمان کرت هرات: دین و سیاست در ایران سده‌های میانه» [The kart dynasty of herat: religion and politics in medieval iran] نوشته لارنس گودارد پاتر [G Potter Lawrence] (استاد تاریخ دانشگاه کلمبیا) و ترجمه محمد افضلی توسط در ۳۰۴ صفحه منتشر شد.

دودمان کرت هرات: دین و سیاست در ایران سده‌های میانه» [The kart dynasty of herat: religion and politics in medieval iran]  لارنس گودارد پاتر [G Potter Lawrence

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این کتاب که در هفت فصل و سه پیوست نوشته شده، نگارش نخستین آن به سال ۱۹۹۲ به عنوان پایان‌نامه دکترا در رشته تاریخ دانشگاه کلمبیا در نیویورک برمی‌گردد. مقدمه، آل کرت، قلمرو آل کرت، آل کرت و صوفیه، نیروهای اجتماعی و سیاسی، احیا هرات و نتیجه هفت فصل این کتاب را تشکیل می‌دهد.

لارنس پاتر در یادداشتی که به مناسبت ترجمه کتاب نوشته به اهمیت دوره آل کرت توجه کرده و کرت‌ها را بنیان‌گذار گمنام رنسانس و نوزایی هرات خوانده است. او می‌نویسد: من تصمیم گرفتم که دوره کرت‌ها را مطالعه کنم زیرا به رغم این که دودمان مذکور به مدت تقریباً ۱۵۰ سال قدرت را در دست داشت، اما به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته بود. من دریافتم که پس از تهاجم مغول و تخریب این شهر در سال ۱۲۲۰ م. این کرت‌ها بودند که آن را احیا کرده و بنیاد رنسانس شهر را پی‌ریزی کردند. با این حال بیشتر مؤرخان کرت‌ها را نادیده گرفته‌اند و امتیاز شکوفایی شهر را در قرن پانزده به جانشینان‌شان یعنی خاندان معروف تیموری بخشیده‌اند.

نویسنده در تحریر این پژوهش از منابع مختلف عربی، فارسی، ترکی، انگلیسی، آلمانی و دیگر زبان‌ها و نسخ چاپی، سنگی و خطی فراوان سود برده است. او با استفاده از این منابع با طرح موضوعات اختلافی مثل نام آل کرت که برخی به فتح و گروهی به ضم نخست آن را می‌خوانند و بررسی دو جریان تصوفی مشایخ جام و مشایخ چشت و پسندهای سیاسی و اجتماعی آنان، نتیجه‌گیری‌های علمی خود را نشان داده است. نویسنده اشاره کرده که سلطان شاهرخ تیموری تحت تأثیر هنر معماری آل کرت در هرات قرار گرفت و مصلی را در رقابت با مسجد جامع هرات و مدرسه غیاثیه ساخت. جز این‌ها دقت نویسنده در ابعاد مختلف از جمله افتادن نام یک پشت در کتیبه آبدان مسجد جامع هرات ستودنی است. این پژوهش تا یافتن منابع تازه و جدید، بحث آل کرت‌پژوهی و تحقیق در خصوص این دوره تاریخی و سده‌های هفتم و هشتم هرات را به پایان برده است. از امتیازهای دیگر این کتاب به ترجمۀ خوب و روان آن باید اشاره کنیم.

تحقیق و پژوهش در خصوص آل کرت یکی از اهداف انتشاراتی مؤسسه پژوهشی بایسنغر از بدو ایجاد این نهاد بوده است. در سال ۱۳۹۹ نخستین اثر در این حوزه با عنوان «ملوک کرت هرات» نوشته علی‌محمد زهما منتشر شد و یک اثر دیگر با عنوان «سبک‌شناسی ادبیات دوره ملوک غور و ملوک کرت» نوشته شیراحمد نصری حق‌شناس در آینده به چاپ خواهد رسید.

آل کرت دودمانی در تاریخ هرات هستند که نزدیک به یک و نیم سده از سال ۶۴۳ تا ۷۸۳ هجری قمری در میان حکومت‌های بازمانده پس از تهاجم چنگیز با مرکزیت هرات قلمرو وسیعی از ایران / خراسان آن روزگار را در اختیار داشتند و با مدارا و مدیریت به شکوفایی و آبادانی این شهر پرداختند.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...