«ادبیات کودک» [children's literature] نوشته متیو اورویل گرنبی [ M. O. Grenby, (Matthew Orville] با ترجمه‌ی آرش خوش‌صفا توسط انتشارات حکمت کلمه منتشر شد.

ادبیات کودک» [children's literature] نوشته متیو اورویل گرنبی [ M. O. Grenby, (Matthew Orville]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، «ادبیات کودک» نوشته‌ام. او. گِرِنبی، که نخستین بار در سال ۲۰۰۸ و توسط انتشارات دانش­گاه اِدینبورو به چاپ رسید، ضمن تمرکز بر ادبیات کودک بریتانیا و آمریکای شمالی، مخاطب را با چالش‌های بی‌مانندِ کار با ادبیات کودک آشنا می‌کند. رویکرد ژانرمحورِ کتاب «ادبیات کودک»، برخلاف رویکرد تماماً تاریخ‌گرای بسیاری از درآمدهای موجود بر کتاب و ادبیات کودک، خواننده را در معرض بررسی جزئی و موشکافانه ژانرهای گوناگون در این حوزه قرار می‌دهد.

گِرِنبی، در این اثر، ضمن مطالعه دقیقِ پرسمان‌های اصلی موجود در حوزه نقد ادبیات کودک، پرسش‌های مهمِ این حوزه را مطرح می‌کند و درصدد یافتن پاسخ‌هایی مناسب برای آن‌ها برمی‌آید: مثلاً چرا داستان‌های خیالی هم برای کودکان دوره ویکتوریا جالب‌توجه بوده‌اند و هم کودکان قرن بیست‌ویکم؟ یا این‌که آیا واقعاً داستان‌های دینی و اخلاقیِ قرن هجدهم تفاوت زیادی با رمان پرسمانِ امروزی دارند؟ این کتاب پرسش‌هایی ازاین‌دست را با ترکیبی از واکاویِ جزئیِ متون کلیدیِ ویژه و مطالعه گسترده صدها کتاب ادبیات کودکِ مشهور و فراموش‌شده زیر ذره‌بین می‌گذارد.

از نکات مهم بررسیِ ژانریِ این کتاب می‌توان به روش‌شناسی و بخش‌بندیِ گِرِنبی در توضیح و تشریح نکات موردنظرش در این کتاب اشاره کرد. وی در این اثر به مهم­ترین ژانرهای موجود در تاریخ ادبیات کودک ـ به‌ویژه ادبیات کودکِ انگلیسی‌زبان ـ اشاره می‌کند و آن­ها را چند گروه اصلی یعنی فابل، شعر، حکایات پندآموز و اخلاقی، داستان‌های مدرسه‌ای، داستان‌های خانوادگی، داستان‌های ماجرایی و ادبیات خیالی جای می‌دهد. او در هر یک از این بخش‌ها، ضمن ارائه پیشینه تاریخیِ مربوطه در جغرافیای بریتانیا و آمریکای شمالی، به بررسی ویژگی­های ژانر موردنظر می‌پردازد و سپس آنها را با ویژگی‌های ژانرهای دیگر قیاس می‌کند و به نتایج جالبی دست می‌یابد.

نتایج به‌دست‌آمده در هر فصل از این کتاب ازاین‌جهت قابل توجه‌اند که نه‌تنها برداشت جدیدی از تک‌تک ژانرهای یادشده در ادبیات کودک ارائه می‌دهند بلکه شیوه انتقادی و تحلیلیِ تازه‌ای در خوانش آثار جدیِ ادبیات کودک به‌دست می‌دهند که می‌توانند هم برای مخاطبان عام و هم منتقدان حوزه ادبیات کودک کارساز و سودمند باشند. امروزه، نه تنها خودِ ادبیات کودک اهمیت بسزایی در قلمروِ کلیِ ادبیات دارد بلکه روش‌شناسی و شیوه نقد ادبی در این حوزه هم باید بااهمیت به مراتب بیش‌تری دنبال شود که گِرِنبی در این کتاب به خوبی از پس ارائه شیوه و فرایندی تازه برای خوانش و نگاه به آثار منظوم و منثور ادبیات کودکِ انگلیسی زبان در گستره تاریخیِ آن­ها برآمده است.

از دیگر ویژگی‌های کلیدیِ این کتاب می‌توان به نکات زیر اشاره کرد: نخستین تاریخ فشرده ادبیات کودک در طی بیش از یک دهه گذشته؛ پوشش و بررسی گسترده ادبیات کودک در ژانرها و در پهنه مناطق گوناگون از نخستین سال‌های شکل‌گیریِ ریخت نوشتاری تا دوره درخشش هَزی پاتِر و فیلیپ پولمَ و برقراری پیوند میان دقیق خوانی متون برگزیده با بافت تاریخی و فرهنگی فرآیندهای تولید و پذیرش آن‌ها در جامعه.

«ادبیات کودک» نوشته اِم. او. گِرِنبی با ترجمه‌ی آرش خوش‌صفا در 412 صفحه و با قیمت 149هزار تومان توسط انتشارات حکمت کلمه منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

محبوب اوباش محلی و گنگسترها بود. در دو چیز مهارت داشت: باز کردن گاوصندوق و دلالی محبت... بعدها گفت علاوه بر خبرچین‌ها، قربانی سیستم قضایی فرانسه هم شده است که می‌خواسته سریع سروته پرونده را هم بیاورد... او به جهنم می‌رفت، هر چند هنوز نمرده بود... ما دو نگهبان داریم: جنگل و دریا. اگر کوسه‌ها شما را نخورند یا مورچه‌ها استخوان‌هایتان را تمیز نکنند، به زودی التماس خواهید کرد که برگردید... فراری‌ها در طول تاریخ به سبب شجاعت، ماجراجویی، تسلیم‌ناپذیری و عصیان علیه سیستم، همیشه مورد احترام بوده‌اند ...
نوشتن از دنیا، در عین حال نوعی تلاش است برای فهمیدن دنیا... برخی نویسنده‌ها به خود گوش می‌سپارند؛ اما وقتی مردم از رنج سر به طغیان برآورده‌اند، بدبختیِ شخصیِ نویسنده ناشایست و مبتذل می‌نماید... کسانی که شک به دل راه نمی‌دهند برای سلامت جامعه خطرناک‌اند. برای ادبیات هم... هرچند حقیقت، که تنها بر زبان کودکان و شاعران جاری می‌شود، تسلایمان می‌دهد، اما به هیچ وجه مانع تجارت، دزدی و انحطاط نمی‌شود... نوشتن برای ما بی‌کیفر نیست... این اوج سیه‌روزی‌ست که برخی رهبران با تحقیرکردنِ مردم‌شان حکومت کنند ...
کسی حق خروج از شهر را ندارد و پاسخ کنجکاوی افراد هم با این جمله که «آن بیرون هیچ چیز نیست» داده می‌شود... اشتیاق او برای تولید و ثروتمند شدن، سیری ناپذیر است و طولی نمی‌کشد که همه درختان جنگل قطع می‌شوند... وجود این گیاه، منافع کارخانه را به خطر می‌اندازد... در این شهر، هیچ عنصر طبیعی وجود ندارد و تمامی درختان و گل‌ها، بادکنک‌هایی پلاستیکی هستند... مهمترین مشکل لاس وگاس کمبود شدید منابع آب است ...
در پانزده سالگی به ازدواج حسین فاطمی درمی‌آید و کمتر از دو سال در میانه‌ی اوج بحران‌ ملی شدن نفت و کودتا با دکتر زندگی می‌کند... می‌خواستند با ایستادن کنار خانم سطوتی، با یک عکس یادگاری؛ خود را در نقش مرحوم فاطمی تصور کرده و راهی و میراث‌دار او بنمایانند... حتی خاطره چندانی هم در میان نیست؛ او حتی دقیق و درست نمی‌دانسته دعوی شویش با شاه بر سر چه بوده... بچه‌ی بازارچه‌ی آب منگل از پا نمی‌نشیند و رسم جوانمردی را از یاد نمی‌برد... نهایتا خانم سطوتی آزاد شده و به لندن باز می‌گردد ...
اباصلت هروی که برخی گمان می‌کنند غلام امام رضا(ع) بوده، فردی دانشمند و صاحب‌نظر بود که 30 سال شاگردی سفیان بن عیینه را در کارنامه دارد... امام مثل اباصلتی را جذب می‌کند... خطبه یک نهج‌البلاغه که خطبه توحیدیه است در دربار مامون توسط امام رضا(ع) ایراد شده؛ شاهدش این است که در متن خطبه اصطلاحاتی به کار رفته که پیش از ترجمه آثار یونانی در زبان عربی وجود نداشت... مامون حدیث و فقه و کلام می‌دانست و به فلسفه علاقه داشت... برخی از برادران امام رضا(ع) نه پیرو امام بودند؛ نه زیدی و نه اسماعیلی ...