«ادبیات کودک» [children's literature] نوشته متیو اورویل گرنبی [ M. O. Grenby, (Matthew Orville] با ترجمه‌ی آرش خوش‌صفا توسط انتشارات حکمت کلمه منتشر شد.

ادبیات کودک» [children's literature] نوشته متیو اورویل گرنبی [ M. O. Grenby, (Matthew Orville]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، «ادبیات کودک» نوشته‌ام. او. گِرِنبی، که نخستین بار در سال ۲۰۰۸ و توسط انتشارات دانش­گاه اِدینبورو به چاپ رسید، ضمن تمرکز بر ادبیات کودک بریتانیا و آمریکای شمالی، مخاطب را با چالش‌های بی‌مانندِ کار با ادبیات کودک آشنا می‌کند. رویکرد ژانرمحورِ کتاب «ادبیات کودک»، برخلاف رویکرد تماماً تاریخ‌گرای بسیاری از درآمدهای موجود بر کتاب و ادبیات کودک، خواننده را در معرض بررسی جزئی و موشکافانه ژانرهای گوناگون در این حوزه قرار می‌دهد.

گِرِنبی، در این اثر، ضمن مطالعه دقیقِ پرسمان‌های اصلی موجود در حوزه نقد ادبیات کودک، پرسش‌های مهمِ این حوزه را مطرح می‌کند و درصدد یافتن پاسخ‌هایی مناسب برای آن‌ها برمی‌آید: مثلاً چرا داستان‌های خیالی هم برای کودکان دوره ویکتوریا جالب‌توجه بوده‌اند و هم کودکان قرن بیست‌ویکم؟ یا این‌که آیا واقعاً داستان‌های دینی و اخلاقیِ قرن هجدهم تفاوت زیادی با رمان پرسمانِ امروزی دارند؟ این کتاب پرسش‌هایی ازاین‌دست را با ترکیبی از واکاویِ جزئیِ متون کلیدیِ ویژه و مطالعه گسترده صدها کتاب ادبیات کودکِ مشهور و فراموش‌شده زیر ذره‌بین می‌گذارد.

از نکات مهم بررسیِ ژانریِ این کتاب می‌توان به روش‌شناسی و بخش‌بندیِ گِرِنبی در توضیح و تشریح نکات موردنظرش در این کتاب اشاره کرد. وی در این اثر به مهم­ترین ژانرهای موجود در تاریخ ادبیات کودک ـ به‌ویژه ادبیات کودکِ انگلیسی‌زبان ـ اشاره می‌کند و آن­ها را چند گروه اصلی یعنی فابل، شعر، حکایات پندآموز و اخلاقی، داستان‌های مدرسه‌ای، داستان‌های خانوادگی، داستان‌های ماجرایی و ادبیات خیالی جای می‌دهد. او در هر یک از این بخش‌ها، ضمن ارائه پیشینه تاریخیِ مربوطه در جغرافیای بریتانیا و آمریکای شمالی، به بررسی ویژگی­های ژانر موردنظر می‌پردازد و سپس آنها را با ویژگی‌های ژانرهای دیگر قیاس می‌کند و به نتایج جالبی دست می‌یابد.

نتایج به‌دست‌آمده در هر فصل از این کتاب ازاین‌جهت قابل توجه‌اند که نه‌تنها برداشت جدیدی از تک‌تک ژانرهای یادشده در ادبیات کودک ارائه می‌دهند بلکه شیوه انتقادی و تحلیلیِ تازه‌ای در خوانش آثار جدیِ ادبیات کودک به‌دست می‌دهند که می‌توانند هم برای مخاطبان عام و هم منتقدان حوزه ادبیات کودک کارساز و سودمند باشند. امروزه، نه تنها خودِ ادبیات کودک اهمیت بسزایی در قلمروِ کلیِ ادبیات دارد بلکه روش‌شناسی و شیوه نقد ادبی در این حوزه هم باید بااهمیت به مراتب بیش‌تری دنبال شود که گِرِنبی در این کتاب به خوبی از پس ارائه شیوه و فرایندی تازه برای خوانش و نگاه به آثار منظوم و منثور ادبیات کودکِ انگلیسی زبان در گستره تاریخیِ آن­ها برآمده است.

از دیگر ویژگی‌های کلیدیِ این کتاب می‌توان به نکات زیر اشاره کرد: نخستین تاریخ فشرده ادبیات کودک در طی بیش از یک دهه گذشته؛ پوشش و بررسی گسترده ادبیات کودک در ژانرها و در پهنه مناطق گوناگون از نخستین سال‌های شکل‌گیریِ ریخت نوشتاری تا دوره درخشش هَزی پاتِر و فیلیپ پولمَ و برقراری پیوند میان دقیق خوانی متون برگزیده با بافت تاریخی و فرهنگی فرآیندهای تولید و پذیرش آن‌ها در جامعه.

«ادبیات کودک» نوشته اِم. او. گِرِنبی با ترجمه‌ی آرش خوش‌صفا در 412 صفحه و با قیمت 149هزار تومان توسط انتشارات حکمت کلمه منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...